Адрозненні

Тут паказаны адрозненні паміж двума версіямі гэтай старонкі.

--- творы:кандрат-крапіва:кандрат-крапіва-байкапісец-ідэйная-накір [2025/08/22 11:11] – створана - знешняе змена 127.0.0.1
+++ творы:кандрат-крапіва:кандрат-крапіва-байкапісец-ідэйная-накір [2025/08/23 15:55] (бягучы) – vedybeadmin
@@ Радок 7: / Радок 7: @@
 ====== Кандрат Крапіва — байкапісец. Ідэйная накіраванасць баек, іх мастацкія асаблівасці. Сатыра і гумар у байках ======
-Пра адметную асаблівасць і байкі як жанру, і сваёй творчасці таксама найлепш сказаў сам байкапісец і драматург [[litpers>кандрат-крапіва|Кандрат Крапіва]], растлумачыўшы да ўсяго і сэнс свайго [[slounik>псеўданім|псеўданіма]]:
+Пра адметную асаблівасць і байкі як жанру, і сваёй творчасці таксама найлепш сказаў сам байкапісец і драматург [[постаці/кандрат-крапіва|Кандрат Крапіва]], растлумачыўшы да ўсяго і сэнс свайго [[слоўнік/псеўданім|псеўданіма]]:
 Хто сустрэўся быў са мною,\\
@@ Радок 14: / Радок 14: @@
 Я — пякучка-крапіва.
-Кандрат Крапіва (K.K. Атраховіч) паставіў перад сабой мэту "ўмяшацца ў жыццё і сёе -тое ў ім падправіць". Кожны творца тую ж самую мэту рэалізуе і той жа мэты дасягае па-свойму, адпаведнымі яго таленту сродкамі. Для Кандрата Крапівы такім сродкам, дзейснай зброяй, здольнай патрапіць ва ўсё і ўсіх, што патрабуе ўмяшання і выпраўлення, з'яўляецца сатыра — злы, здзеклівы смех. А жанры, у якіх гэтай зброяй можна патрапіць у"дзесятку", — [[slounik>фельетон|фельетоны]], [[slounik>памфлет|памфлеты]], сатырычныя вершы і байкі. Абібокі, прыстасаванцы, падхалімы, п'яніцы, махляры, самаўпэўненыя і пыхлівыя дурні — вось аб'екты крапівінскага таленту. Дурань перастае быць ваяўнічым і небяспечным, калі яго дасціпна высмеяць.\\
+Кандрат Крапіва (K.K. Атраховіч) паставіў перад сабой мэту "ўмяшацца ў жыццё і сёе -тое ў ім падправіць". Кожны творца тую ж самую мэту рэалізуе і той жа мэты дасягае па-свойму, адпаведнымі яго таленту сродкамі. Для Кандрата Крапівы такім сродкам, дзейснай зброяй, здольнай патрапіць ва ўсё і ўсіх, што патрабуе ўмяшання і выпраўлення, з'яўляецца сатыра — злы, здзеклівы смех. А жанры, у якіх гэтай зброяй можна патрапіць у"дзесятку", — [[слоўнік/фельетон|фельетоны]], [[слоўнік/памфлет|памфлеты]], сатырычныя вершы і байкі. Абібокі, прыстасаванцы, падхалімы, п'яніцы, махляры, самаўпэўненыя і пыхлівыя дурні — вось аб'екты крапівінскага таленту. Дурань перастае быць ваяўнічым і небяспечным, калі яго дасціпна высмеяць.\\
-Аднак байка да ўсяго яшчэ і філасофскі жанр. Мудрасць у байцы выяўляецца не наўпрост, а іншасказальна — алегарычна. [[slounik>алегорыя|Алегорыя]] — іншасказанне, перадача думкі і абстрактных паняццяў праз прадмет (адушаўлёны ці неадушаўлёны) ці слоўна-вобразны знак: хітрасць — праз вобраз лісы, упартасць — праз вобраз асла. Раскрыць алегарычны сэнс байкі — гэта і значыць акрэсліць яе ідэйную накіраванасць.\\
+Аднак байка да ўсяго яшчэ і філасофскі жанр. Мудрасць у байцы выяўляецца не наўпрост, а іншасказальна — алегарычна. [[слоўнік/алегорыя|Алегорыя]] — іншасказанне, перадача думкі і абстрактных паняццяў праз прадмет (адушаўлёны ці неадушаўлёны) ці слоўна-вобразны знак: хітрасць — праз вобраз лісы, упартасць — праз вобраз асла. Раскрыць алегарычны сэнс байкі — гэта і значыць акрэсліць яе ідэйную накіраванасць.\\
 У вобразе дыпламаванага Барана сатырык высмеяў ваяўнічую шэрасць і дурасць, ахвочую да розных знешніх "атрыбутаў" яе "выключнасці": званняў, дыпломаў, пасад, чыноў. У вобразе махальніка Іванова — самую агідную якасць чалавека: страту чалавечай годнасці, халуйства і падхалімства. У вобразе Бабы, што стала "памагаць... седзячы на возе", — бюракратаў, якія пазашываліся ў кабінетах і з усяе сілы імкнуцца пераканаць усіх у сваёй кіпучай дзейнасці, а на самай справе толькі перашкаджаюць працаваць іншым. Яны — пухіры на целе народа, яго крывасмокі. Без такіх бы "каня як чорт панёс", а з імі — воз ні з месца.\\
 У вобразе саманадзейнага Каня ўвасоблены "да славы прагныя, ды вузкія ў плячах". Такія не ўсведамляюць свайго бяссілля і нікчэмнасці, а вінавацяць усіх навокал ці абставіны, якія быццам перашкаджаюць рэалізаваць іх "выключнасць" і "геніяльнасць".\\
-У вобразе [[bellit>кандрат-крапіва/кандрат-крапіва-ганарысты-парсюк|ганарыстага Парсюка]] паказана ўся небяспечнасць пыхлівых і ганарыстых, бо такія пазбаўлены самакрытыкі, здольнасці бачыць, "што ў самога на лычы". Затое "ганарыстыя парсюкі" вельмі падазроныя, помслівыя: "і так ён Падсвінака грызянуў, што той за сажняў пяць адскочыў".\\
+У вобразе [[творы/кандрат-крапіва/кандрат-крапіва-ганарысты-парсюк|ганарыстага Парсюка]] паказана ўся небяспечнасць пыхлівых і ганарыстых, бо такія пазбаўлены самакрытыкі, здольнасці бачыць, "што ў самога на лычы". Затое "ганарыстыя парсюкі" вельмі падазроныя, помслівыя: "і так ён Падсвінака грызянуў, што той за сажняў пяць адскочыў".\\
-У вобразах палітычнай байкі "[[bellit>кандрат-крапіва/кандрат-крапіва-сава-асёл-ды-сонца|Сава, Асёл ды Сонца]]" сатырык "праўду едкіх слоў" адрасаваў не толькі фашысцкім совам і іх хаўруснікам. У байцы наогул паказана барацьба дабра са злом. Перамога ў барацьбе (у тым аптымізм пісьменніка) абавязкова будзе належаць дабру рана ці позна, бо, "каб Сонца засланіць, вушэй асліных мала".\\
+У вобразах палітычнай байкі "[[творы/кандрат-крапіва/кандрат-крапіва-сава-асёл-ды-сонца|Сава, Асёл ды Сонца]]" сатырык "праўду едкіх слоў" адрасаваў не толькі фашысцкім совам і іх хаўруснікам. У байцы наогул паказана барацьба дабра са злом. Перамога ў барацьбе (у тым аптымізм пісьменніка) абавязкова будзе належаць дабру рана ці позна, бо, "каб Сонца засланіць, вушэй асліных мала".\\
-I ўсё ж камічнага эфекту, такога, каб "рагатала ўся Беларусь" (як пра тое сказаў [[litpers>іван-навуменка|Іван Навуменка]] ў артыкуле, прысвечаным крапівінскаму таленту), сатырык дасягае толькі, спалучыўшы трапнасць і загадкавасць алегорыі з выдатна створанай камічнай сітуацыяй.\\
+I ўсё ж камічнага эфекту, такога, каб "рагатала ўся Беларусь" (як пра тое сказаў [[постаці/іван-навуменка|Іван Навуменка]] ў артыкуле, прысвечаным крапівінскаму таленту), сатырык дасягае толькі, спалучыўшы трапнасць і загадкавасць алегорыі з выдатна створанай камічнай сітуацыяй.\\
-Байка — эпічны жанр. Нездарма яе справядліва лічаць сатырычнай камедыяй у мініяцюры. A ў камедыі, як і ў любым драматычным творы, аснова, па словах самога ж Крапівы, — гэта [[slounik>канфлікт|канфлікт]]. Без яго твор разваліцца. I для байкі як сатырычнай камедыі ў мініяцюры вельмі важна камічная сітуацыя на трывалым падмурку канфлікту, што вырашаецца й праз маналогі, а часцей — дыялогі.\\
+Байка — эпічны жанр. Нездарма яе справядліва лічаць сатырычнай камедыяй у мініяцюры. A ў камедыі, як і ў любым драматычным творы, аснова, па словах самога ж Крапівы, — гэта [[слоўнік/канфлікт|канфлікт]]. Без яго твор разваліцца. I для байкі як сатырычнай камедыі ў мініяцюры вельмі важна камічная сітуацыя на трывалым падмурку канфлікту, што вырашаецца й праз маналогі, а часцей — дыялогі.\\
 Камічная сітуацыя — гэта тая, у якой "героі" вымушаны выявіць самыя ганебныя свае якасці, бо там для іх ужо падрыхтавана "пастка", не трапіць у якую можна толькі "апублікаваўшы" ўсе свае "даброты". Каб пякучка-крапіва змагла папячы рукі-ногі "многім абармотам", трэба ім палезці "за агуркамі". Кандрат Крапіва —геніяльны майстар і канфліктаў у творах, і камічных сітуацый.\\
 Нагадаем толькі самыя кульмінацыйныя моманты камічных сітуацый некаторых баек Кандрата Крапівы і вызначым іх ролю ў дасягненні мэты пісьменніка "сёе-тое ў жыцці паправіць".
@@ Радок 28: / Радок 28: @@
 Пралезлі праз хамут канёвы персі й ногі,\\
 I затрымаўся ён аж ледзь на жываце...\\
-("[[bellit>кандрат-крапіва/кандрат-крапіва-саманадзейны-конь|Саманадзейны Конь]]")
+("[[творы/кандрат-крапіва/кандрат-крапіва-саманадзейны-конь|Саманадзейны Конь]]")
 "Да славы прагныя ды вузкія ў плячах" найлепш выяўляюцца менавіта ў справе, у сітуацыі ўлады, на пасадзе. I тады ўсім становіцца відавочна, што кароль жа голы! Відавочна, што вялізны хамут не мог затрымацца на іх шыі, што воз, якога яны так праглі, нельга пацягнуць з хамутом на жываце.
@@ Радок 43: / Радок 43: @@
 Плячом пад кола таркану\\
 I к чорту воз перавярну.\\
-("[[bellit>кандрат-крапіва/кандрат-крапіва-жаба-ў-каляіне|Жаба ў каляіне]]")
+("[[творы/кандрат-крапіва/кандрат-крапіва-жаба-ў-каляіне|Жаба ў каляіне]]")
 Сіле можа супрацьстаяць толькі большая сіла, а "пад кола Жаба не падлазь" — такая філасофія байкі.
@@ Радок 49: / Радок 49: @@
 I дзіва дзіўнае было там цэлай часці,\\
 Што можна з халастых ды ўсе пяць куль папасці.\\
-([[bellit>кандрат-крапіва/кандрат-крапіва-махальнік-іваноў|"Махальнік Іваноў"]])
+([[творы/кандрат-крапіва/кандрат-крапіва-махальнік-іваноў|"Махальнік Іваноў"]])
 Падхалімства, як і зло наогул, — бязмежнае, у падхалімаў няма ніякіх прынцыпаў, маралі.
@@ Радок 60: / Радок 60: @@
 Што гэта за "дыплом" Баран ні "мя", ні "бэ",\\
 Аднак жа перад Кошкаю пачаў ён ганарыцца...\\
-("[[bellit>кандрат-крапіва/кандрат-крапіва-дыпламаваны-баран|Дыпламаваны Баран]]")
+("[[творы/кандрат-крапіва/кандрат-крапіва-дыпламаваны-баран|Дыпламаваны Баран]]")
 Дурасць і тупасць самі па сабе не існуюць. Яны заўсёды ў пары з пыхай, высакамер'ем — псіхалагічна тонка заўважыў сатырык. I заадно папярэдзіў, што вялікая небяспека ідзе не ад бараноў, а ад бараноў дыпламаваных, не ад дурасці і шэрасці, а ад дурасці ваяўнічай.
@@ Радок 76: / Радок 76: @@
 ===== Падобныя старонкі =====
-  * [[bellit>кандрат-крапіва/кандрат-крапіва-хто-смяецца-апошнім-гдз]]
+  * [[творы/кандрат-крапіва/кандрат-крапіва-хто-смяецца-апошнім-гдз]]
-  * [[litpers>кандрат-крапіва]]
+  * [[постаці/кандрат-крапіва]]
-  * [[bellit>кандрат-крапіва/ідэйная-накіраванасць-камедыі-кандрата-к]]
+  * [[творы/кандрат-крапіва/ідэйная-накіраванасць-камедыі-кандрата-к]]
-  * [[bellit>кандрат-крапіва/кандрат-крапіва-махальнік-іваноў]]
+  * [[творы/кандрат-крапіва/кандрат-крапіва-махальнік-іваноў]]
-  * [[bellit>кандрат-крапіва/кандрат-крапіва-хто-смяецца-апошнім-анал]]
+  * [[творы/кандрат-крапіва/кандрат-крапіва-хто-смяецца-апошнім-анал]]