Адрозненні

Тут паказаны адрозненні паміж двума версіямі гэтай старонкі.

--- творы:адам-міцкевіч:балады-і-паэмы-адама-міцкевіча [2025/08/22 11:11] – створана - знешняе змена 127.0.0.1
+++ творы:адам-міцкевіч:балады-і-паэмы-адама-міцкевіча [2025/08/23 15:53] (бягучы) – vedybeadmin
@@ Радок 23: / Радок 23: @@
 Гэткім чынам апавядальнік у баладзе (а па сутнасці – і сам Міцкевіч) уводзіць як бы новыя катэгорыі пазнання: інтуіцыю, а таксама пачуццё і веру, ісціны падсвядомасці. Гэткім чынам аўтар не толькі распачынае гаворку пра чалавечыя каштоўнасці, але і падтрымлівае веру простага люду ў свет нематэрыяльны. Ён становіцца на бок тых, хто пакутуе і праз свае пакуты ўваходзіць у дачыненні з таямнічымі з’явамі. Вера ў тое, што бачыць простая дзяўчына Каруся, грунтуецца для аўтара на сіле яе пачуцця. Спачуванне да яе з боку апавядальніка выяўляе пазіцыю рамантыкаў, якія пашыраюць веды пра чалавека, спрабуючы спазнаваць стан падсвядомасці, інтуітыўнага ўспрымання рэальнасці. Каруся ў баладзе "Рамантычнасць" папраўдзе паводзіць сябе як вар’ятка (сярод белага дня бачыць духа), але гэта не ставіць пад сумнеў праўдзівасці яе пачуцця. Як вядома, рамантыкі найчасцей бачылі ў душэўных хваробах выяўленне асобы генія, а ў вар’яце – істоту, што мае мажлівасць наладжваць непасрэдныя кантакты з незямным жыццём.\\
 У баладах і рамансах"Люблю я" (1819), "Свіцязь", "Рыбка", "Курганок Марылі" (усе 1820), "Свіцязянка" (1821), і інш. Адам Міцкевіч закранае тэмы, звязаныя з беларускімі паданнямі і легендамі, з жыццём і культурай мясцовага беларускага люду, яго ўяўленнямі пра свет і мараль. Менавіта гэтыя творы цалкам адпавядаюць канону рамантычнай балады як жанру, у якім спалучаюцца рысы лірыкі, эпасу і драмы. Сюжэт рамантычнай балады заснаваны на легендарных або гістарычных падзеях, можа ўключаць элементы народнай міфалогіі, казачнага фальклору, а яе настрой можна вызначыць як нязвыклы і таямнічы. Важную функцыю ў рамантычнай баладзе выконвае прырода, якая бывае паказаная як неадольная сіла, што вырашае лёсы герояў, чыніць справядлівыя прысуды.\\
-Гераіня балады Адама Міцкевіча "[[bellit>адам-міцкевіч/адам-міцкевіч-свіцязянка|Свіцязянка]]" – адна з чароўных істот беларускай міфалогіі, прызначэнне якіх губіць невінаватых людзей. Але ў баладзе Міцкевіча стралец пакараны не проста так, а за здраду ў каханні. У баладзе "[[bellit>адам-міцкевіч/адам-міцкевіч-свіцязь|Свіцязь]]" паэт увогуле адыходзіць ад сюжэтаў народных паданняў (параўнайце аднайменныя балады Яна Чачота і Тамаша Зана), але, безумоўна, трымаецца іх духу; да таго ж, Міцкевічаў твор адметны апісаннем свіцязянскага краявіду:
+Гераіня балады Адама Міцкевіча "[[творы/адам-міцкевіч/адам-міцкевіч-свіцязянка|Свіцязянка]]" – адна з чароўных істот беларускай міфалогіі, прызначэнне якіх губіць невінаватых людзей. Але ў баладзе Міцкевіча стралец пакараны не проста так, а за здраду ў каханні. У баладзе "[[творы/адам-міцкевіч/адам-міцкевіч-свіцязь|Свіцязь]]" паэт увогуле адыходзіць ад сюжэтаў народных паданняў (параўнайце аднайменныя балады Яна Чачота і Тамаша Зана), але, безумоўна, трымаецца іх духу; да таго ж, Міцкевічаў твор адметны апісаннем свіцязянскага краявіду:
 Між дрэў, бы ў вяночку, адкрыецца воку
@@ Радок 62: / Радок 62: @@
 (Пераклад Кастуся Цвіркі)
-Матыў непазбежнага пакарання за ліхія ўчынкі, характэрны для народных паданняў, знаходзіць сваё развіццё ў баладзе "[[bellit>адам-міцкевіч/адам-міцкевіч-рыбка|Рыбка]]". Адплата здзяйсняецца цудадзейным чынам: пан і пані ператвораныя ў камень, але за гэтым народна-паэтычным вобразам праглядаецца пэўная ідэя сацыяльнага пратэсту. У рамансе "[[bellit>адам-міцкевіч/адам-міцкевіч-курганок-марылі|Курганок Марылі]]" пазнаецца стыль беларускіх пахавальных галашэнняў, якіх гэтак багата ёсць у нашым фальклоры. У баладзе "Люблю я", магчыма, у найбольшай ступені сярод усіх балад, заснаваных на беларускім фальклорна-міфалагічным матэрыяле, выяўляе сябе містыцызм, гэтак упадабаны раннімі нямецкімі рамантыкамі.\\
+Матыў непазбежнага пакарання за ліхія ўчынкі, характэрны для народных паданняў, знаходзіць сваё развіццё ў баладзе "[[творы/адам-міцкевіч/адам-міцкевіч-рыбка|Рыбка]]". Адплата здзяйсняецца цудадзейным чынам: пан і пані ператвораныя ў камень, але за гэтым народна-паэтычным вобразам праглядаецца пэўная ідэя сацыяльнага пратэсту. У рамансе "[[творы/адам-міцкевіч/адам-міцкевіч-курганок-марылі|Курганок Марылі]]" пазнаецца стыль беларускіх пахавальных галашэнняў, якіх гэтак багата ёсць у нашым фальклоры. У баладзе "Люблю я", магчыма, у найбольшай ступені сярод усіх балад, заснаваных на беларускім фальклорна-міфалагічным матэрыяле, выяўляе сябе містыцызм, гэтак упадабаны раннімі нямецкімі рамантыкамі.\\
-Твор "[[bellit>адам-міцкевіч/адам-міцкевіч-гражына|Гражына]]" (1823) можа лічыцца пачаткам гераічна-патэтычнай лініі ў польскамоўнай рамантычнай літаратуры. Яшчэ пачынаючы ад паэмы "Мешка, князь наваградскі" (1822), услед за заходнееўрапейскімі рамантыкамі, таямнічая сярэднявечная гісторыя знаходзіць сваё месца і ў міцкевічавай творчасці. У цэнтры ліра-эпічнай паэмы "Гражына" мы бачым гераічны вобраз ліцвінскай жанчыны, якая мужна ўступае ў змаганне з каланізатарамі-тэўтонцамі. Дзеянне "Гражыны" разгортваецца ў Наваградку і яго наваколлі. Гражына, маладая прыгожая жонка тамтэйшага князя Літавора, ахвяруе сваім жыццём дзеля абароны радзімы ад варожай навалы. Матыў змагання ліцвінаў з крыжакамі атрымае сваё развіццё і ў паэме "[[bellit>адам-міцкевіч/адам-міцкевіч-конрад-валенрод|Конрад Валенрод]]", напісанай Міцкевічам ужо ў расійскай высылцы (1825-1827). Вобраз Конрада Валенрода тыпалагічна блізкі да "байранічнага героя". Конрад ратуе Літву, але робіць гэта коштам пакут і сумненняў, ахвяравання асабістым шчасцем і жыццём.\\
+Твор "[[творы/адам-міцкевіч/адам-міцкевіч-гражына|Гражына]]" (1823) можа лічыцца пачаткам гераічна-патэтычнай лініі ў польскамоўнай рамантычнай літаратуры. Яшчэ пачынаючы ад паэмы "Мешка, князь наваградскі" (1822), услед за заходнееўрапейскімі рамантыкамі, таямнічая сярэднявечная гісторыя знаходзіць сваё месца і ў міцкевічавай творчасці. У цэнтры ліра-эпічнай паэмы "Гражына" мы бачым гераічны вобраз ліцвінскай жанчыны, якая мужна ўступае ў змаганне з каланізатарамі-тэўтонцамі. Дзеянне "Гражыны" разгортваецца ў Наваградку і яго наваколлі. Гражына, маладая прыгожая жонка тамтэйшага князя Літавора, ахвяруе сваім жыццём дзеля абароны радзімы ад варожай навалы. Матыў змагання ліцвінаў з крыжакамі атрымае сваё развіццё і ў паэме "[[творы/адам-міцкевіч/адам-міцкевіч-конрад-валенрод|Конрад Валенрод]]", напісанай Міцкевічам ужо ў расійскай высылцы (1825-1827). Вобраз Конрада Валенрода тыпалагічна блізкі да "байранічнага героя". Конрад ратуе Літву, але робіць гэта коштам пакут і сумненняў, ахвяравання асабістым шчасцем і жыццём.\\
 \\
 Крыніца: Баршчэўскі Л.П., Васючэнка П.В., Тычына М.А. Словы ў часе. Літаратура ад рамантызму да сімвалізму і нашаніўскага адраджэння. Санкт-Пецярбург, 2014
@@ Радок 71: / Радок 71: @@
 ===== Падобныя старонкі =====
-  * [[bellit>адам-міцкевіч/адам-міцкевіч-свіцязянка]]
+  * [[творы/адам-міцкевіч/адам-міцкевіч-свіцязянка]]
-  * [[slounik>паэма]]
+  * [[слоўнік/паэма]]
-  * [[bellit>адам-міцкевіч/адам-міцкевіч-гражына]]
+  * [[творы/адам-міцкевіч/адам-міцкевіч-гражына]]
-  * [[bellit>адам-міцкевіч/творчасць-адама-міцкевіча]]
+  * [[творы/адам-міцкевіч/творчасць-адама-міцкевіча]]
-  * [[bellit>адам-міцкевіч/адам-міцкевіч-свіцязь]]
+  * [[творы/адам-міцкевіч/адам-міцкевіч-свіцязь]]