Адрозненні

Тут паказаны адрозненні паміж двума версіямі гэтай старонкі.

--- слоўнік:цэзура [2025/08/23 13:02] – vedybeadmin
+++ слоўнік:цэзура [2025/08/23 16:01] (бягучы) – vedybeadmin
@@ Радок 7: / Радок 7: @@
 ====== Цэзура ======
-Цэзура (ад лац. caesura — рассячэнне) — пастаянная ўнутрырадковая [[slounik>паўза|паўза]], якая звычайна праходзіць праз адно і тое ж месца ўсіх вершарадоў паэтычнага твора, напісанага [[slounik>антычнае-метрычнае-вершаванне|антычным]], [[slounik>сілабічнае-вершаванне|сілабічным]] ці [[slounik>сілаба-танічнае-вершаванне|сілаба-танічным]] вершам.\\
+Цэзура (ад лац. caesura — рассячэнне) — пастаянная ўнутрырадковая [[слоўнік/паўза|паўза]], якая звычайна праходзіць праз адно і тое ж месца ўсіх вершарадоў паэтычнага твора, напісанага [[слоўнік/антычнае-метрычнае-вершаванне|антычным]], [[слоўнік/сілабічнае-вершаванне|сілабічным]] ці [[слоўнік/сілаба-танічнае-вершаванне|сілаба-танічным]] вершам.\\
-У антычным вершы цэзура дзяліла (рассякала) [[slounik>стапа|стапу]] (адсюль і назва), у сілаба-танічным яна, як правіла, супадае з заканчэннем слова і стапы. Часам, аднак, і рассякае стапу, як гэта заўважаецца ў вершы [[tvory>пятрусь-броўка/творчасць-петруся-броўкі|Петруся Броўкі]] «[[tvory>пятрусь-броўка/пятрусь-броўка-красаванне|Красаванне]]». Тут цэзура «рассякае» чацвёртую стапу Д6, што падкрэсліваецца нават графічна (вершарад запісваецца ў два радкі):
+У антычным вершы цэзура дзяліла (рассякала) [[слоўнік/стапа|стапу]] (адсюль і назва), у сілаба-танічным яна, як правіла, супадае з заканчэннем слова і стапы. Часам, аднак, і рассякае стапу, як гэта заўважаецца ў вершы [[творы/пятрусь-броўка/творчасць-петруся-броўкі|Петруся Броўкі]] «[[творы/пятрусь-броўка/пятрусь-броўка-красаванне|Красаванне]]». Тут цэзура «рассякае» чацвёртую стапу Д6, што падкрэсліваецца нават графічна (вершарад запісваецца ў два радкі):
 Ёсць прыгажосць у ранку праменным,
@@ Радок 45: / Радок 45: @@
 у дамах магіл.
-(Алесь Камароўскі. «[[tvory>алесь-камароўскі/алесь-камароўскі-паклон|Паклон]]»)
+(Алесь Камароўскі. «[[творы/алесь-камароўскі/алесь-камароўскі-паклон|Паклон]]»)
 \\
 Тут, у шасцістопным харэі, цэзура стаіць пасля трэцяй стапы. Яна дзеліць вершарад на дзве палавіны, што падкрэслена графічна.\\
-Цэзура мае рытмастваральнае значэнне, набліжаючыся па сваёй інтанацыйна-сэнсавай ролі да міжрадковай паўзы. Стапа, што знаходзіцца перад цэзурай, можа накшталт [[slounik>клаўзула|клаўзулы]] быць з **нарашчэннем** (Цн) ці **ўсячэннем** (Цу) — падоўжанай на адзін-два склады або, наадварот, зменшанай. Вось чатырохстопны [[slounik>ямб|ямб]] з цэзурным нарашчэннем на адзін склад (Я4Цн1):
+Цэзура мае рытмастваральнае значэнне, набліжаючыся па сваёй інтанацыйна-сэнсавай ролі да міжрадковай паўзы. Стапа, што знаходзіцца перад цэзурай, можа накшталт [[слоўнік/клаўзула|клаўзулы]] быць з **нарашчэннем** (Цн) ці **ўсячэннем** (Цу) — падоўжанай на адзін-два склады або, наадварот, зменшанай. Вось чатырохстопны [[слоўнік/ямб|ямб]] з цэзурным нарашчэннем на адзін склад (Я4Цн1):
 Ў краіне светлай, дзе я ўміраю,\\
@@ Радок 55: / Радок 55: @@
 Я не самотны, я кнігу маю\\
 З друкарні пана Марціна Кухты.\\
-([[tvory>максім-багдановіч/творчасць-максіма-багдановіча|Максім Багдановіч]])\\
+([[творы/максім-багдановіч/творчасць-максіма-багдановіча|Максім Багдановіч]])\\
 \\
 Няма цэнзуры, ды ёсць цэзура,\\
@@ Радок 61: / Радок 61: @@
 Калі пасе нас, нібы кузурак,\\
 Ахоўна-схоўны таёмны гмах.\\
-([[litpers>васіль-зуёнак|Васіль Зуёнак]])\\
+([[постаці/васіль-зуёнак|Васіль Зуёнак]])\\
-Арыгінальнасць рытма-інтанацыйнаму малюнку верша надаюць Цн і ў [[slounik>харэй|харэі]]. Як, у прыватнасці, у вершы [[tvory>анатоль-вялюгін/творчасць-анатоля-вялюгіна|Анатоля Вялюгіна]] «[[tvory>анатоль-вялюгін/анатоль-вялюгін-чаромхавыя-халады|Чаромхавыя халады]]» (першыя два радкі):
+Арыгінальнасць рытма-інтанацыйнаму малюнку верша надаюць Цн і ў [[слоўнік/харэй|харэі]]. Як, у прыватнасці, у вершы [[творы/анатоль-вялюгін/творчасць-анатоля-вялюгіна|Анатоля Вялюгіна]] «[[творы/анатоль-вялюгін/анатоль-вялюгін-чаромхавыя-халады|Чаромхавыя халады]]» (першыя два радкі):
 Па ярах сумётамі — белая чаромха.\\
@@ Радок 73: / Радок 73: @@
 \\
-А вось прыклады з Цу. Верш [[litpers>янка-купала|Янкі Купалы]] «З кутка жаданняў» напісаны чатырохстопным [[slounik>дактыль|дактылем]] з цэзурным усячэннем на адзін склад у няцотных радках (Д4Цу1Д4Д4Цу1Д4):
+А вось прыклады з Цу. Верш [[постаці/янка-купала|Янкі Купалы]] «З кутка жаданняў» напісаны чатырохстопным [[слоўнік/дактыль|дактылем]] з цэзурным усячэннем на адзін склад у няцотных радках (Д4Цу1Д4Д4Цу1Д4):
 К яснаму сонцу з цьмы, з беспрасвецця,\\
@@ Радок 81: / Радок 81: @@
-«Балада пра начлег» А. Пысіна напісана чатырохстопным [[slounik>амфібрахій|амфібрахіем]] з цэзурным усячэннем на адзін склад (Ам4Цу1Ам4Цу1):
+«Балада пра начлег» А. Пысіна напісана чатырохстопным [[слоўнік/амфібрахій|амфібрахіем]] з цэзурным усячэннем на адзін склад (Ам4Цу1Ам4Цу1):
 Граната ў руках. %%//%% Патрон у ствале.\\