Адрозненні

Тут паказаны адрозненні паміж двума версіямі гэтай старонкі.

--- творы:іншае:публіцыстычныя-творы-канстанціна-каліноў [2025/08/22 11:21] – створана - знешняе змена 127.0.0.1
+++ творы:іншае:публіцыстычныя-творы-канстанціна-каліноў [2025/08/23 16:03] (бягучы) – vedybeadmin
@@ Радок 8: / Радок 8: @@
 ====== Публіцыстычныя творы Канстанціна Каліноўскага ======
 Адзін з самых выбітных герояў нашай нацыянальнай гісторыі ад нараджэння меў падвойнае імя – Вікенцій Канстанцін, прычым у афіцыйных дакументах ён звычайна карыстаўся сваім першым, а ў штодзённай камунікацыі – другім імем. З пачатку 1920-х гг. у дачыненні да яго беларускія гісторыкі, а потым і літаратуразнаўцы сталі ўжываць імя Кастусь.\\
-Нарадзіўся будучы знакаміты кіраўнік антырасійскага паўстання 2 лютага 1838 г. у Мастаўлянах Ваўкавыскага павета (цяпер Падляскае ваяводства, Польшча) у сям’і беззямельнага шляхціца. З 1847 г. вучыўся ў Свіслацкай гімназіі (з 1849 г. яго бацька пераехаў у фальварак Якушоўка, паблізу Свіслачы). Вялікі ўплыў на выхаванне Канстанціна меў яго старэйшы брат Віктар Отан, які з 1852 г. быў студэнтам Маскоўскага ўніверсітэта. У 1855 г. Кастусь пераехаў да яго ў Маскву, а праз год абодва браты перабраліся ў Пецярбург. У 1860 г. Канстанцін Каліноўскі закончыў юрыдычны факультэт Пецярбургскага ўніверсітэта з навуковай ступенню кандыдата права, а ў 1861 г. вярнуўся на Гарадзеншчыну, дзе адразу ж узяў чынны ўдзел у стварэнні нелегальнай рэвалюцыйнай арганізацыі. У 1862 г. разам з Валерыем Урублеўскім і Феліксам Ражанскім пачаў выдаваць першую на беларускай мове нелегальную газету "[[bellit>іншае/кастусь-каліноўскі-мужыцкая-праўда|Мужыцкая праўда]]", якая распаўсюджвалася амаль па ўсёй Беларусі, а таксама ў Літве ды Латвіі (усяго разам выйшла сем яе нумароў). З пачатку 1863 г. Каліноўскі быў фактычным кіраўніком узброенага паўстання ў Беларусі і Віленскім краі; пасля яго паразы жыў на нелегальным становішчы ў Вільні. У выніку даносу аднаго з былых паплечнікаў, у студзені 1864 г. быў арыштаваны, пазней асуджаны расійскім ваенна-палявым судом і 22 сакавіка таго ж года пакараны смерцю на віленскай Лукішскай плошчы. Пра апошнія хвіліны жыцця Канстанціна Каліноўскага захавалася сведчанне Аляксандра Масалова, тагачаснага чыноўніка канцылярыі віленскага губернатара:\\
+Нарадзіўся будучы знакаміты кіраўнік антырасійскага паўстання 2 лютага 1838 г. у Мастаўлянах Ваўкавыскага павета (цяпер Падляскае ваяводства, Польшча) у сям’і беззямельнага шляхціца. З 1847 г. вучыўся ў Свіслацкай гімназіі (з 1849 г. яго бацька пераехаў у фальварак Якушоўка, паблізу Свіслачы). Вялікі ўплыў на выхаванне Канстанціна меў яго старэйшы брат Віктар Отан, які з 1852 г. быў студэнтам Маскоўскага ўніверсітэта. У 1855 г. Кастусь пераехаў да яго ў Маскву, а праз год абодва браты перабраліся ў Пецярбург. У 1860 г. Канстанцін Каліноўскі закончыў юрыдычны факультэт Пецярбургскага ўніверсітэта з навуковай ступенню кандыдата права, а ў 1861 г. вярнуўся на Гарадзеншчыну, дзе адразу ж узяў чынны ўдзел у стварэнні нелегальнай рэвалюцыйнай арганізацыі. У 1862 г. разам з Валерыем Урублеўскім і Феліксам Ражанскім пачаў выдаваць першую на беларускай мове нелегальную газету "[[творы/іншае/кастусь-каліноўскі-мужыцкая-праўда|Мужыцкая праўда]]", якая распаўсюджвалася амаль па ўсёй Беларусі, а таксама ў Літве ды Латвіі (усяго разам выйшла сем яе нумароў). З пачатку 1863 г. Каліноўскі быў фактычным кіраўніком узброенага паўстання ў Беларусі і Віленскім краі; пасля яго паразы жыў на нелегальным становішчы ў Вільні. У выніку даносу аднаго з былых паплечнікаў, у студзені 1864 г. быў арыштаваны, пазней асуджаны расійскім ваенна-палявым судом і 22 сакавіка таго ж года пакараны смерцю на віленскай Лукішскай плошчы. Пра апошнія хвіліны жыцця Канстанціна Каліноўскага захавалася сведчанне Аляксандра Масалова, тагачаснага чыноўніка канцылярыі віленскага губернатара:\\
 "//Была ясная халодная раніца. Каліноўскі йшоў на месца кары смела; прыйшоўшы на пляц, ён стаў тварам наўпрост да шыбеніцы і толькі раз-пораз кідаў позіркі да далёкага натоўпу. Калі яму чыталі канфірмацыю, ён пачаў быў рабіць заўвагі; гэтак, да прыкладу, калі назвалі яго імя – дваранін Вікенці Каліноўскі, ён усклікнуў: "У нас няма дваранаў, усе роўныя!". Паліцэймайстар паківаў яму галавой і прасіў замаўчаць…//"\\
 Літаратурна-публіцыстычную спадчыну Вікенція Канстанціна Каліноўскага складаюць артыкулы сямі нумароў "Мужыцкай праўды", два "Лісты з-пад шыбеніцы" з вершам "Марыська чарнаброва, галубка мая…", а таксама, магчыма, шэраг польскамоўных артыкулаў, апублікаваных у газетах "Харонгеў свабоды", "Вядамосьці з поля бітвы", "Непадлегласьць", "Глос з Літвы". Прыкметы адметнага публіцыстычнага стылю Каліноўскага маюць і некаторыя тэксты загадаў і інструкцый органам паўстання (на беларускай і польскай мовах).\\
@@ Радок 36: / Радок 36: @@
 ===== Падобныя старонкі =====
-  * [[bellit>станіслаў-шушкевіч/станіслаў-шушкевіч-хай-літва-і-беларусь-]]
+  * [[творы/станіслаў-шушкевіч/станіслаў-шушкевіч-хай-літва-і-беларусь-]]
-  * [[textdiss>нявеста-каліноўскага]]
+  * [[ibdc.ped>нявеста-каліноўскага]]
-  * [[bellit>іншае/кастусь-каліноўскі-мужыцкая-праўда]]
+  * [[творы/іншае/кастусь-каліноўскі-мужыцкая-праўда]]
-  * [[litpers>кастусь-каліноўскі]]
+  * [[постаці/кастусь-каліноўскі]]
-  * [[bellit>міхась-кавыль/міхась-кавыль-кастусь-каліноўскі]]
+  * [[творы/міхась-кавыль/міхась-кавыль-кастусь-каліноўскі]]