Інструменты карыстальніка

Інструменты сайта


творы:іншае:літаратары-хіх-стагоддзя:ян-аношка

Адрозненні

Тут паказаны адрозненні паміж двума версіямі гэтай старонкі.

Спасылка на гэта параўнанне

Папярэдняя версія справа і злеваПапярэдняя версія
творы:іншае:літаратары-хіх-стагоддзя:ян-аношка [2025/08/23 14:31] vedybeadminтворы:іншае:літаратары-хіх-стагоддзя:ян-аношка [2025/08/23 15:53] (бягучы) vedybeadmin
Радок 15: Радок 15:
 У выдадзеную такім чынам кнігу ўвайшла толькі малая частка твораў паэта. У руках Т. Урублеўскай заставаўся яшчэ вялікі сшытак, на сарака аркушах якога былі перапісаны «розныя казкі, байкі, вершаваныя пісьмы і г. д.». Цікава, што другі выдавец Аношкавых твораў Павел Мэдэкша нават не ведаў пра першае выданне кнігі паэта. Ён самастойна, недзе праз 14 гадоў, сабраў сярод людзей 37 яшчэ не апублікаваных твораў Яна Аношкі і змясціў іх у кнізе «Вянок з папараці», што выйшла ў 1842 г. у Вільні. Усё гэта яскрава сведчыць пра даволі шырокую папулярнасць у народзе твораў паэта, якая, як заўважыў у сваім артыкуле «Беларусь і Ян Баршчэўскі» [[творы/іншае/літаратары-хіх-стагоддзя/рамуальд-падбярэскі|Рамуальд Падбярэскі]], тлумачылася тым, што Ян Аношка «быў найбліжэй да народнага духу».\\ У выдадзеную такім чынам кнігу ўвайшла толькі малая частка твораў паэта. У руках Т. Урублеўскай заставаўся яшчэ вялікі сшытак, на сарака аркушах якога былі перапісаны «розныя казкі, байкі, вершаваныя пісьмы і г. д.». Цікава, што другі выдавец Аношкавых твораў Павел Мэдэкша нават не ведаў пра першае выданне кнігі паэта. Ён самастойна, недзе праз 14 гадоў, сабраў сярод людзей 37 яшчэ не апублікаваных твораў Яна Аношкі і змясціў іх у кнізе «Вянок з папараці», што выйшла ў 1842 г. у Вільні. Усё гэта яскрава сведчыць пра даволі шырокую папулярнасць у народзе твораў паэта, якая, як заўважыў у сваім артыкуле «Беларусь і Ян Баршчэўскі» [[творы/іншае/літаратары-хіх-стагоддзя/рамуальд-падбярэскі|Рамуальд Падбярэскі]], тлумачылася тым, што Ян Аношка «быў найбліжэй да народнага духу».\\
 На Аношкавы вершы звярнулі ўвагу і ў расійскай сталіцы. У 1866 г. «Иллюстрированная газета» змясціла артыкул рускага бібліёграфа Р. Генадзі, які пісаў, што «першы народны паэт Беларусі» Ян Аношка памёр «у маладых гадах», што гэта быў «бедны жабрак, які ўсё жыццё правёў у вандраваннях ад вёскі да вёскі», што ён «не ведаў ні дома, ні родных», «марнеў у карчме і ніхто не пашкадаваў пра яго смерць, ніхто не паведаміў пра яе. Толькі здабыткі яго рэдкага таленту засталіся да гэтага часу ў памяці народа, які не ведае, каму ім абавязаны...».\\ На Аношкавы вершы звярнулі ўвагу і ў расійскай сталіцы. У 1866 г. «Иллюстрированная газета» змясціла артыкул рускага бібліёграфа Р. Генадзі, які пісаў, што «першы народны паэт Беларусі» Ян Аношка памёр «у маладых гадах», што гэта быў «бедны жабрак, які ўсё жыццё правёў у вандраваннях ад вёскі да вёскі», што ён «не ведаў ні дома, ні родных», «марнеў у карчме і ніхто не пашкадаваў пра яго смерць, ніхто не паведаміў пра яе. Толькі здабыткі яго рэдкага таленту засталіся да гэтага часу ў памяці народа, які не ведае, каму ім абавязаны...».\\
-Вершы Яна Аношкі — антыпрыгонніцкія па сваёй сутнасці. Пыхлівасці палацаў ён супрацьпастаўляе сумленную беднасць сялянскай хаціны. У многіх, асабліва сатырычных творах, паэт ганьбіць сквапнасць і жорсткасць паноў, іх неапраўданую пагарду да мужыка-хлебароба. У Аношкавых вершах можна знайсці праявы [[slounik>сентыменталізм|сентыменталізму]]. Ён праслаўляе простае сялянскае жыццё на ўлонні прыроды, выступаў супраць асобных яго заганаў, высмейвае п’янства.\\+Вершы Яна Аношкі — антыпрыгонніцкія па сваёй сутнасці. Пыхлівасці палацаў ён супрацьпастаўляе сумленную беднасць сялянскай хаціны. У многіх, асабліва сатырычных творах, паэт ганьбіць сквапнасць і жорсткасць паноў, іх неапраўданую пагарду да мужыка-хлебароба. У Аношкавых вершах можна знайсці праявы [[слоўнік/сентыменталізм|сентыменталізму]]. Ён праслаўляе простае сялянскае жыццё на ўлонні прыроды, выступаў супраць асобных яго заганаў, высмейвае п’янства.\\
 Аднак найбольш вострыя, найбольш смелыя вершы Яна Аношкі, вядома ж, да нас не змаглі дайсці, бо не былі апублікаваны з цэнзурных меркаванняў. Пра гэта намякае Тэкля Урублеўская, прызнаючыся ў згаданай вышэй прадмове, што яна вымушана была асобныя з Аношкавых вершаў папраўляць, асабліва тады, «калі пяро паэта, разышоўшыся, пераходзіла ўсе межы». Вядома, не маглі ўвайсці ў кнігу і беларускія творы Яна Аношкі: яны ж былі напісаны не на «літаратурнай» мове. А тое, што вершы на беларускай мове меліся ў «беларускага песняра», які блізка да сэрца прымаў долю запрыгоненага селяніна-беларуса і які быў «адкрыты» для ўсіх, можна не сумнявацца. Таму трэба цалкам пагадзіцца з прафесарам М. P. Лapчанкам, які, прааналізаваўшы творы паэта, пісаў у газеце «Літаратура і мастацтва» (17 ліп. 1954 г.): «На нашу думку, тая акалічнасць, што творы Аношкі выдадзены на польскай мове, не можа перашкодзіць паэту заняць сваё пэўнае месца ў гісторыі новай беларускай літаратуры таго часу, калі яна толькі пачынала гістарычны шлях свайго развіцця». Аднак найбольш вострыя, найбольш смелыя вершы Яна Аношкі, вядома ж, да нас не змаглі дайсці, бо не былі апублікаваны з цэнзурных меркаванняў. Пра гэта намякае Тэкля Урублеўская, прызнаючыся ў згаданай вышэй прадмове, што яна вымушана была асобныя з Аношкавых вершаў папраўляць, асабліва тады, «калі пяро паэта, разышоўшыся, пераходзіла ўсе межы». Вядома, не маглі ўвайсці ў кнігу і беларускія творы Яна Аношкі: яны ж былі напісаны не на «літаратурнай» мове. А тое, што вершы на беларускай мове меліся ў «беларускага песняра», які блізка да сэрца прымаў долю запрыгоненага селяніна-беларуса і які быў «адкрыты» для ўсіх, можна не сумнявацца. Таму трэба цалкам пагадзіцца з прафесарам М. P. Лapчанкам, які, прааналізаваўшы творы паэта, пісаў у газеце «Літаратура і мастацтва» (17 ліп. 1954 г.): «На нашу думку, тая акалічнасць, што творы Аношкі выдадзены на польскай мове, не можа перашкодзіць паэту заняць сваё пэўнае месца ў гісторыі новай беларускай літаратуры таго часу, калі яна толькі пачынала гістарычны шлях свайго развіцця».
  
творы/іншае/літаратары-хіх-стагоддзя/ян-аношка.1755959511.txt.gz · Апошнія змены: 2025/08/23 14:31 — vedybeadmin

Donate Powered by PHP Valid HTML5 Valid CSS Driven by DokuWiki