~~META:
title = Паўлюк Багрым
&keywords = Паўлюк, Багрым
&abstract = Кароткія звесткі з біяграфіі Паўлюка Багрыма
&iftrue = nan
~~

====== Паўлюк Багрым ======
(1812-1891)\\
\\
Беларускую літаратуру XIX ст., якая была пазбаўлена друкарскага станка, хочацца параўнаць з затанулай Атлантыдай. Толькі час ад часу маўклівыя халодныя хвалі выкідаюць на бераг яе нешматлікія рэшткі. Гэта або асобныя творы без імён іх аўтараў (унь колькі ў нас ананімных твораў), або, наадварот, імёны без твораў, як, напрыклад, імя легендарнай Эміліі Плятэр, беларускай паэтэсы, паўстанцкага камандзіра 1830-1831 гг., апетага [[постаці/адам-міцкевіч|Адамам Міцкевічам]] у вершы «[[творы/адам-міцкевіч/адам-міцкевіч-смерць-палкоўніка|Смерць палкоўніка]]», сапраўднай беларускай Жанны д’Арк. Адна такая хваля вынесла на свет Божы і гэта журботнае імя нашай літаратуры — Паўлюк Багрым разам з адным-адзіным яго вершам. Нібы адшліфаваны кавалачак бурштыну, падняў знаходку і, па-сапраўднаму яе ацаніўшы, не даў згубіцца ў бяздоннай Леце разумны беларускі інтэлігент, юрыст, удзельнік паўстання 1830-1831 гг. на Беларусі, ураджэнец Наваградчыны [[творы/іншае/літаратары-хіх-стагоддзя/ігнат-яцкоўскі|Ігнат Яцкоўскі]], які на чужыне, у далёкай эміграцыі, шчасліва збярог у памяці той шчымлівы Багрымаў верш. Праз чвэрць стагоддзя пасля першага знаёмства з ім, у 1854 г., Яцкоўскі апублікаваў верш у Лондане ў сваёй кнізе ўспамінаў пад назвай «Аповесць з майго часу, або Літоўскія прыгоды», дзе ўпершыню расказаў людзям пра трагічную долю ў самым зародку загубленага самадзяржаўем нашага бясспрэчнага генія.\\
Потым знайшліся і дакументы з архіваў, што пашырылі нашы веды пра паэта. Як вынікае з гэтых матэрыялаў, Паўлюк Багрым нарадзіўся 2 лістапада 1812 г. у мястэчку Крашын Наваградскага павета пад Баранавічамі. Бацька Восіп Багрым рабіў у Крашыне кавалём. Паўлюк вучыўся ў Крашынскай парафіяльнай школе, у ксяндза Магнушэўскага, якому ён прыслугоўваў. У 1828 г. у час бунту крашынцаў супраць свайго гаспадара Станіслава Юрагі, які хацеў запрыгоніць местачкоўцаў, трапіў на допыт і Паўлюк Багрым, у якога выявілі вершы «на простай польскай мове» (г. зн. на беларускай); сярод іх быў, напрыклад, верш [[постаці/ян-баршчэўскі|Яна Баршчэўскага]] «[[творы/ян-баршчэўскі/ян-баршчэўскі-бунт-хлопаў|Бунт хлопаў]]». На допыце, як успамінае Iгнат Яцкоўскі (ён, відаць, прысутнічаў там як юрыст), Паўлюк Багрым, якога ён памылкова называв Пётрак, «пачаў чытаць свае журботныя [[слоўнік/элегія|элегіі]]», з якіх засталіся ў памяці аўтара ўспамінаў «толькі некалькі строф». Гэтымі «строфамі» і быў верш «Зайграй, зайграй, хлопча малы...». Тым не менш сёння існуюць меркаванні, што аўтарам верша «Зайграй, зайграй, хлопча малы...» не з’яўляецца Паўлюк Багрым.\\


\\
Кастусь Цвірка\\


 


===== Падобныя старонкі =====
  * [[аналіз-і-крытыка/жаўруковая-песня-паўлюка-багрыма]]