Пісьменства

Гэтая старонка толькі для чытання. Вы можаце паглядзець яе зыходны тэкст, але не можаце яго змяніць. Паведаміце адміністратару, калі лічыце, што гэта няправільна.
~~META:
title = Геранім Марцінкевіч
&keywords = Геранім, Марцінкевіч
&abstract = Кароткія звесті аб жыцці і літаратурнай творчасці Гераніма Марцінкевіча
&iftrue = nan
~~

====== Геранім Марцінкевіч ======
(1816 — пасля 1864(?))

\\
Геранім Францавіч нарадзіўся ў вёсцы Тулава Віцебскага павета. Паходзіў са збяднелага шляхецкага роду Марцінкевічаў герба «Лебедзь» (да другога адгалінавання гэтага роду належаў Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч). Вучыўся ў Віцебскім базыльянскім вучылішчы, адкуль з 1832 г. перайшоў у губернскую гімназію. Паводле архіўных звестак, у 1834 г. віцебскі павятовы маршалак шляхты прасіў уладкаваць бедных вучняў гімназіі Гераніма Марцінкевіча і яго брата Аляксандра на казённы кошт, але яму было адмоўлена «за недастатковасцю законных дакументаў аб дваранстве». У 1835 г. Марцінкевіч паспяхова скончыў гімназію і ў тым жа годзе паступіў на юрыдычны факультэт Маскоўскага ўніверсітэта. Колькі ён там правучыўся — невядома, але закончанай універсітэцкай адукацыі не атрымаў. Каб зарабляць на хлеб, перайшоў на службу ў Віцебскае губернскае праўленне, потым па невядомых прычынах звольніўся. У канцы 1849 г. «адстаўны канцылярскі служыцель» Марцінкевіч атрымаў ад віцебскага губернатара дазвол зноў паступіць на службу — на гэты раз у дваранскую дэпутацкую зборню. За 11 гадоў даслужыўся да невысокага чыну губернскага сакратара. На пачатку 1860-х гадоў разбіты паралічом. У 1864 г. у віцебскіх установах вялася перапіска пра афармленне яму пенсіі. Далейшых біяграфічных звестак няма. Падтрымліваў сяброўскія адносіны са сваім земляком і равеснікам [[творы/іншае/літаратары-хіх-стагоддзя/арцём-вярыга-дарэўскі|Арцёмам Вярыгам-Дарэўскім]] і яго братам Сымонам, арганізатарам публічнай чытальні ў Віцебску, у 1843 г. прысвяціў ім верш «Захад сонца». Літаратурнай дзейнасцю Марцінкевіч пачаў займацца ў 1830-я гады. Супрацоўнічаў у часопісе «Rubon» («Рубон») і іншых рэгіянальных выданнях. У 1845 г. надрукаваў у віленскага выдаўца Ю. Завадскага томік сваіх польскамоўных паэтычных твораў (тыраж каля 500 экз.). У 1848 г. выдаў другую кнігу, куды ўвайшлі драма «Час над Дзвіной», паэма «Першае падзенне чалавека», пераклады з I. В. Гётэ і М. Лермантава.\\
Трэцяя яго кніга — стракаты ў жанравых адносінах зборнік «Творы, напісаныя між іншым» ([[слоўнік/нарыс|нарысы]], замалёўкі, вершы) — выйшла ў 1858 г. Драма «Падарожны» не была апублікавана. Марцінкевіч быў прагрэсіўным правінцыяльным літаратарам, актыўным удзельнікам літаратурна-культурнага жыцця Віцебска. У сваіх творах выказваў трывогу за лёс народа, спадзяванні на лепшую будучыню, сатырычнымі фарбамі маляваў добра знаёмае яму чыноўніцкае асяроддзе.\\
Ад глыбокай цікавасці да народнай культуры (вядомы яго пераклады на польскую мову беларускіх песень) ён сам перайшоў да творчасці на беларускай мове (камедыя «Аказія падпалкоўніцам», або «Аказія пры палкоўніцах», якая нібыта ставілася на віцебскай аматарскай сцэне А. Вярыгам у 1861-1862 гг. і захоўвалася ў маёнтку Селігоры на Лепельшчыне). Даследчыкі ідэнтыфікуюць гэты твор з п’есай «Адвячорак. Аказія ў карчме пры Фальковічах» (1858), тэкст якой (праз [[творы/іншае/літаратары-хіх-стагоддзя/аляксандр-рыпінскі|Аляксандра Рыпінскага]], М. Піятуховіча і інш.) у копіі дайшоў да нашага часу і зберагаецца ў Беларускім дзяржаўным архіве-музеі літаратуры і мастацтва. Асобныя аўтографы твораў Марцінкевіча захоўваюцца ў Вільнюсе.\\


\\
Паводле кнігі «Мысліцелі і асветнікі Беларусі»

 


===== Падобныя старонкі =====
  * [[ibdc.ped>-цвяток-радзімы-васілька]]
  * [[ibdc.ped>хто-ж-аўтар-слова-пра-паход-ігаравы]]