Адрозненні

Тут паказаны адрозненні паміж двума версіямі гэтай старонкі.

--- творы:іван-навуменка:іван-навуменка-сасна-пры-дарозе [2025/08/23 15:53] – vedybeadmin
+++ творы:іван-навуменка:іван-навуменка-сасна-пры-дарозе [2025/08/23 16:03] (бягучы) – vedybeadmin
@@ Радок 7: / Радок 7: @@
 ====== Іван Навуменка — Сасна пры дарозе ======
-Шмат гадоў [[litpers>іван-навуменка|Іван Навуменка]] працаваў над ваеннай [[слоўнік/трылогія|трылогіяй]], якая складаецца з раманаў "Сасна пры дарозе", "[[творы/іван-навуменка/іван-навуменка-вецер-у-соснах|Вецер у соснах]]" і "[[творы/іван-навуменка/іван-навуменка-сорак-трэці|Сорак трэці]]". У гэтых творах, апошні з якіх быў завершаны ў 1973 годзе, пісьменнік зноў выкарыстоўвае свой жыццёвы вопыт і назіранні часоў ваеннага ліхалецця. Ён адлюстроўвае складанасць барацьбы з ворагам на акупіраванай тэрыторыі, тое, што бачыў на ўласныя вочы і перажыў сам.\\
+Шмат гадоў [[постаці/іван-навуменка|Іван Навуменка]] працаваў над ваеннай [[слоўнік/трылогія|трылогіяй]], якая складаецца з раманаў "Сасна пры дарозе", "[[творы/іван-навуменка/іван-навуменка-вецер-у-соснах|Вецер у соснах]]" і "[[творы/іван-навуменка/іван-навуменка-сорак-трэці|Сорак трэці]]". У гэтых творах, апошні з якіх быў завершаны ў 1973 годзе, пісьменнік зноў выкарыстоўвае свой жыццёвы вопыт і назіранні часоў ваеннага ліхалецця. Ён адлюстроўвае складанасць барацьбы з ворагам на акупіраванай тэрыторыі, тое, што бачыў на ўласныя вочы і перажыў сам.\\
 Трылогія аб'яднаная вобразам галоўнага героя — Міці Птаха, які паводле свайго светаадчування вельмі блізкі да герояў ранніх апавяданняў празаіка. У біяграфіі героя, яго характары і паводзінах шмат аўтабіяграфічнага, але, як вядома, літаратурны персанаж ніколі не з'яўляецца дакладнай аўтарскай копіяй. Гэта ўвесь час у дачыненні да свайго героя падкрэсліваў Іван Навуменка. "Герой маіх... раманаў Міця Птах і я — розныя, ён — не копія мая, не пісаў я яго цалкам з сябе", — сцвярджаў празаік, даючы тым самым зразумець, што ў вобразе Міці Птаха ўвасобіліся тыповыя рысы беларускай моладзі.\\
 Раман "Сасна пры дарозе" быў напісаны ў 1962 годзе на хвалі прыўзнята аптымістычнай атмасферы "адлігі", якая панавала на той час у савецкай літаратуры. Твор з'яўляецца пачаткам будучай трылогіі і адначасова самым цэласным з усіх яе кампанентаў.\\
@@ Радок 20: / Радок 20: @@
 Мастацкім адкрыццём Івана Навуменкі з'яўляецца вобраз Крамера. Гэты персанаж — немец паводле паходжання, які даўно зжыўся з беларускай зямлёй. З надыходам вайны ён, як і многія яго супляменнікі, аказваецца ў няпростай сітуацыі. Крамер — чалавек сціплы і асцярожны. Ён працаваў у леспрамгасе прыёмшчыкам, таму добра ведаў многіх навакольных людзей. Як і большасць з іх, Крамер хоча застацца ўбаку ад вайны. Але не атрымліваецца. Суайчыннікі прызначаюць яго бургамістрам. Крамер і зараз імкнецца быць сумленным і чалавечным, аказваючы тую ці іншую дапамогу мясцоваму насельніцтву. Ён па-ранейшаму застаецца верным сваім поглядам, што "сядзець трэба ціха", бо перакананы, што ў такім выпадку найменш пральецца бязвіннай крыві.\\
 Героі рамана не разумеюць і не прымаюць гэтыя памкненні Крамера, расцэньваюць іх як здраду. Яны перакананыя, што знайсці сярэдзіну паміж дабром і злом немагчыма, што ва ўмовах бязлітаснай барацьбы двух супрацьлеглых лагераў адсядзецца не атрымаецца: трэба выбіраць той ці іншы бок. У выніку не толькі жорсткія гестапаўцы, але і памяркоўны Крамер успрымаюцца ў творы як прадстаўнікі аднаго варожага лагера.\\
-Вялікае значэнне ў рамане адыгрывае пейзаж, ён адцяняе ўнутраныя перажыванні герояў, дапамагае лепш зразумець аўтарскую задуму. "Сасна расце на сухім грудку ля чыгуначнага пераезда. Тут, можна лічыць, развілка і скрыжаванне. Пясчаны шлях, насыпаны ўзбоч чыгункі, вядзе ў лес і ў мястэчка, прасёлкавая дарога — у мястэчка і ў поле. Вышэйшых дрэў паблізу — аж да самага лесу — няма, і сасна відаць здалёк. Купчастая, разгалістая яна мала падобна да гонкіх сваіх сясцёр дзе-небудзь у бары". Так пачынаецца раман "Сасна пры дарозе", у якім вобраз-сімвал самотнай сасны ўвасабляе спрадвечную мужнасць беларусаў, іх адданасць роднай зямлі. У творчасці І. Навуменкі вялікую ролю адыгрывае мастацкая традыцыя. У літаратуразнаўстве пад мастацкай традыцыяй разумеюць перадачу мастацкага вопыту з пакалення ў пакаленне, яго творчае пераўвасабленне ў гісторыі літаратуры. Традыцыя можа ўтрымлівацца ў літаратуры нядоўга, а можа трансфармавацца і жыць на працягу стагоддзяў. Напрыклад, асноўныя літаратурныя традыцыі [[litpers>янка-купала|Янкі Купалы]], Яуба Коласа, Максіма Багдановіча і іншых класікаў — гэта адзінства патрыятычнага і гуманістычнага, глыбокая народнасць. Наследуючы традыцыі папярэднікаў, наступнікі імкнуцца па-наватарску іх развіць. Наватарства — гэта творчае развіццё пісьменнікам лепшых рыс мастацкай спадчыны. "Ніводны паэт, ніводны майстра ў любым з мастацтваў не вычэрпвае сваю значнасць сам па сабе. Яго значнасць ацэньваецца ў адносінах да паэтаў і мастакоў мінулага. Нельга ацаніць яго аднаго, не супаставіўшы яго па кантрасту з папярэднікамі ці не параўнаўшы яго з імі", — пісаў выдатны англійскі паэт і крытык, лаўрэат Нобелеўскай прэміі Томас Стэрнс Эліот у знакамітым эсэ "Традыцыя і індывідуальны талент". Калі творца, мастак імкнецца сцвярджаць высокія гуманістычныя ідэалы, тады яго мастакоўскія пошукі і памкненнні арганічна ўваходзяць у кантэкст зробленага папярэднікамі.
+Вялікае значэнне ў рамане адыгрывае пейзаж, ён адцяняе ўнутраныя перажыванні герояў, дапамагае лепш зразумець аўтарскую задуму. "Сасна расце на сухім грудку ля чыгуначнага пераезда. Тут, можна лічыць, развілка і скрыжаванне. Пясчаны шлях, насыпаны ўзбоч чыгункі, вядзе ў лес і ў мястэчка, прасёлкавая дарога — у мястэчка і ў поле. Вышэйшых дрэў паблізу — аж да самага лесу — няма, і сасна відаць здалёк. Купчастая, разгалістая яна мала падобна да гонкіх сваіх сясцёр дзе-небудзь у бары". Так пачынаецца раман "Сасна пры дарозе", у якім вобраз-сімвал самотнай сасны ўвасабляе спрадвечную мужнасць беларусаў, іх адданасць роднай зямлі. У творчасці І. Навуменкі вялікую ролю адыгрывае мастацкая традыцыя. У літаратуразнаўстве пад мастацкай традыцыяй разумеюць перадачу мастацкага вопыту з пакалення ў пакаленне, яго творчае пераўвасабленне ў гісторыі літаратуры. Традыцыя можа ўтрымлівацца ў літаратуры нядоўга, а можа трансфармавацца і жыць на працягу стагоддзяў. Напрыклад, асноўныя літаратурныя традыцыі [[постаці/янка-купала|Янкі Купалы]], Яуба Коласа, Максіма Багдановіча і іншых класікаў — гэта адзінства патрыятычнага і гуманістычнага, глыбокая народнасць. Наследуючы традыцыі папярэднікаў, наступнікі імкнуцца па-наватарску іх развіць. Наватарства — гэта творчае развіццё пісьменнікам лепшых рыс мастацкай спадчыны. "Ніводны паэт, ніводны майстра ў любым з мастацтваў не вычэрпвае сваю значнасць сам па сабе. Яго значнасць ацэньваецца ў адносінах да паэтаў і мастакоў мінулага. Нельга ацаніць яго аднаго, не супаставіўшы яго па кантрасту з папярэднікамі ці не параўнаўшы яго з імі", — пісаў выдатны англійскі паэт і крытык, лаўрэат Нобелеўскай прэміі Томас Стэрнс Эліот у знакамітым эсэ "Традыцыя і індывідуальны талент". Калі творца, мастак імкнецца сцвярджаць высокія гуманістычныя ідэалы, тады яго мастакоўскія пошукі і памкненнні арганічна ўваходзяць у кантэкст зробленага папярэднікамі.
@@ Радок 28: / Радок 28: @@
   * [[творы/анатоль-бутэвіч/анатоль-бутэвіч-як-сасна-з-бярозай-пасяб]]
   * [[творы/аркадзь-куляшоў/аркадзь-куляшоў-сасна-і-бяроза]]
-  * [[textdiss>сасна]]
+  * [[ibdc.ped>сасна]]
-  * [[textdiss>сасна-пры-дарозе]]
+  * [[ibdc.ped>сасна-пры-дарозе]]
   * [[творы/янка-сіпакоў/янка-сіпакоў-танец-соснаў]]