Адрозненні

Тут паказаны адрозненні паміж двума версіямі гэтай старонкі.

--- творы:іван-мележ:васіль-дзяцел-і-ганна-чарнушка-як-мастац [2025/08/23 15:42] – vedybeadmin
+++ творы:іван-мележ:васіль-дзяцел-і-ганна-чарнушка-як-мастац [2025/08/23 15:55] (бягучы) – vedybeadmin
@@ Радок 9: / Радок 9: @@
 Так бывае: сіла ўздзеяння таленавітага твора такая вялікая, што чытач страчвае ўсведамленне прачытанага як факта мастацтва і ўспрымае літаратурнага героя як канкрэтнага чалавека, якога палюбіў, як блізкага, як роднага, як самога сябе. I не можа змірыцца з воляй аўтара, бо трагедыю героя ўспрымае як трагедыю рэальнага і блізкага яму чалавека.\\
 I забываецца чытач на тое, што ў мастацтве дзейнічаюць свае законы, часам непадуладныя нават самаму таленавітаму мастаку.\\
-Што законы мастацтва, як пра тое даводзіць не раз [[litpers>васіль-быкаў|Васіль Быкаў]], і законы жыцця нярэдка не супадаюць. "Больш таго, яны амаль заўсёды ў супрацьстаянні", па словах пісьменніка.\\
+Што законы мастацтва, як пра тое даводзіць не раз [[постаці/васіль-быкаў|Васіль Быкаў]], і законы жыцця нярэдка не супадаюць. "Больш таго, яны амаль заўсёды ў супрацьстаянні", па словах пісьменніка.\\
 Правіла, закон жыцця такі: калі наканавана дваім сустрэцца на жыццёвай дарозе і зведаць каханне, то яны, як дзве палавінкі, павінны спалучыцца ў адно цэлае, усвядоміўшы, што ўзнагароджаны найвялікшым дарам, здрада якому — вялікі грэх. Бываюць і выключэнні з правіла: сустрэліся дзве палавінкі, але ці то не ўсвядомілі сустрэчу як падарунак лёсу, ці то сіла абставін аказалася мацнейшай за сілу дару — і тады трагедыя. Але ж то — трагедыя чалавека.\\
 Лягчэй за ўсё Мележу-чалавеку было б "ашчаслівіць" свайго чытача, дагадзіць яму і "спалучыць дзве палавінкі", якія, безумоўна, заслугоўвалі шчасця і былі вартыя адна другой. Аднак Мележ-творца не мог адступіць ад праўды жыцця і пераступіць законы мастацтва. У творцы была задача паказаць не толькі трагедыю чалавека, а трагедыю народа ў адзін з самых крытычных момантаў нацыянальнай гісторыі. Пісьменнік выявіў свой светапогляд, сваё разуменне ўсяго, што спрычынілася з нашым народам у час "карэннага пералому" і ў выніку яго, найперш праз вобразы Васіля і Ганны.\\
@@ Радок 30: / Радок 30: @@
 Ментальнасць мужчынская (адвеку так было ў нашым народзе!) — быць адказным за звітае гняздо, якія б матывы ні ляжалі ў яго падмурку. Права выбару сваёй палавінкі належала мужчыне, але адказнасць таксама лажылася менавіта на яго. У ментальнасці нашага народа — клопат пра дзяцей. Здрада сям'і, развал яе, асірацелыя дзеці-бязбацькавічы пры жывых бацьках — неадпушчоны грэх. Усведамленне яго было падмуркам векавой народнай маралі.\\
 Лёс Васіля надзвычай трагічны. Мары яго не суджана было здзейсніцца: на ўсякую сілу ёсць другая сіла! Тое , што рабілася ў калгасах, — не Васілёва. Здаровы розум і жыццёвая мудрасць гаварылі яму (таму такі неспакой у душы, такі ўнутраны злом), што гэта дабром не кончыцца, што ў такіх калгасах гаспадаром быць немагчыма. Тое, дзеля чаго ён пераступіў, ахвяраваў сваім "летам - песняй, летам-святам", нішчылася на вачах. Жыць інакш ён таксама не можа, бо на шляху да іншага, другога, хай сабе і не такога, пра якое марылася, жыцця, ёсць тое, пераступіць цераз што ён не можа, бо яно — святыня, роўная зямлі і жаданню быць на ёй гаспадаром. Гэта святыня — дзіця. Нават ад нялюбай, вечна соннай Мані, але яго роднае дзіця! Ён нават у думках не дапускае, што яго сын будзе бязбацькавічам.\\
-Так праз вобраз Васіля [[litpers>іван-мележ|Іван Мележ]] паказвае трагедыю нашага народа ў часы "карэннага пералому" і нагадвае пра тыя каштоўнасці, на якіх трымалася наша зямля, доўжылася жыццё. Ментальнасць чалавека і нацыі пад уплывай часу і падзей можа змяняцца: адны яе элементы слабеюць і нават знікаюць, другія ж — наадварот, з'яўляюцца.\\
+Так праз вобраз Васіля [[постаці/іван-мележ|Іван Мележ]] паказвае трагедыю нашага народа ў часы "карэннага пералому" і нагадвае пра тыя каштоўнасці, на якіх трымалася наша зямля, доўжылася жыццё. Ментальнасць чалавека і нацыі пад уплывай часу і падзей можа змяняцца: адны яе элементы слабеюць і нават знікаюць, другія ж — наадварот, з'яўляюцца.\\
-[[slounik>трылогія|Трылогія]] Мележа запрашае нас спыніцца і азірнуцца, падумаць і ўзважыць: ці варты знікнення тыя каштоўнасці, якія лічыліся нашымі продкамі першаснымі і святымі? Што будзе з намі, калі мы адрынем гэтыя каштоўнасці і святыні?\\
+[[слоўнік/трылогія|Трылогія]] Мележа запрашае нас спыніцца і азірнуцца, падумаць і ўзважыць: ці варты знікнення тыя каштоўнасці, якія лічыліся нашымі продкамі першаснымі і святымі? Што будзе з намі, калі мы адрынем гэтыя каштоўнасці і святыні?\\
 Іван Мележ марыў напісаць пенталогію "Палескай хронікі", але планам яго не суджана было здзейсніцца. Паводле задумы аўтара, Васіль Дзяцел павінен быў прыйсці да здзяйснення подзвігу ў гады вайны. I гэта было б не фантазіяй пісьменніка, а сведчаннем глыбокага псіхалагізму яго творчасці. Абараніць сваю зямлю, сваё гняздо, сваё каханне, сваё дзіця можа толькі той, хто моцна любіць і сваю зямлю, і блізкіх і дарагіх яму людзей. Любіць так, як Васіль Дзяцел.