Пісьменства

Гэтая старонка толькі для чытання. Вы можаце паглядзець яе зыходны тэкст, але не можаце яго змяніць. Паведаміце адміністратару, калі лічыце, што гэта няправільна.
~~META:
title = Ян Чачот — Яжовыя імяніны
&keywords = Чачот, яжовыя, імяніны
&abstract = Чытаць драматычную паэму Яна Чачота "Яжовыя імяніны"
&iftrue = nan
~~

====== Ян Чачот — Яжовыя імяніны ======
//**Цівун:**//

Чулі мы гэта, што есць вашэць украінец\\
І контэнт, што ўрадзіўся у жызнай краіне,\\
Як абачыў, што ў нас нявелькі дзядзінец,\\
Сказаў: "Як бжыдка мешкаюць ліцвіне!"\\
\\
У вас вельмі хароша! Хаты − злепкі з гною,\\
Бо лесу не маеце, усё астровы пусты.\\
Вы ся заляцаеце жытам, пшаніцою,\\
Бо ў вас грунт харошы, чарназемны, тлусты.\\
\\
За што ж мы ся не дзівім, што вашы чумакі,\\
Шукаючы ў нас зыску (мы больш маем грошы),\\
Смалою аблеплены, лезуць, як слімакі,\\
Над валацугу большай няма ім раскошы.\\
\\
Аднак мы ім назоліць не хочам ніколі;\\
І ты, мілы панічу, не смейся з нас, просім.\\
Усё гэтта дзеецца па нябескай волі.\\
Гультай часты − гдзе добра, мы больш працы зносім.\\
\\
Пагадземся. Мы людзі добрае ёсць душы:\\
Не будзь і ты ніколі ліхім, панічэнку,\\
Не трэба ламаць тае, скуль груш дастаў, грушы,\\
Помні, што ты учышся ў нашым Віленку.\\
\\
Згода. Але сягоння мы ся даведалі,\\
Што вашы імяніны, святога Язэпа,\\
А каб вы к сабе нашу прыхільнасць пазналі,\\
Ідзем гэтта, не седзім у хаце, як мазэпа.\\
\\
Будзем цябе віншаваць. Я есць цівун з двара,\\
Гэта сельскі дзесятнік, ён лысіну гладзіць,\\
Ён знаець іспраўніка, знаець асэсара,\\
Маскалёў на кватэру, як чартоў, нам садзіць.\\
\\
Там войт, што уса круціць, чалавек бывалы,\\
Быў у Гданьску, у Кралеўца плаваў на усціне.\\
Ось там стаіць маладзец, жаўнер дасканалы,\\
Ён, бядак, кабылінку з’ядаў у Мадліне.\\
\\
Там у куце музыка: як ён добра граець.\\
"Свіне ў рэпе", і "Дзюбу",і польскія танцы.\\
А гэта ёсць Алёнка, вочы ў дол спускаець,\\
А там бачу Эльжбетка у сіняй катанцы.\\
\\
Но, зачнійце, дзявочкі, пану заспявайце,\\
Ён вам дасць па ўстужочцы, борзда зачынайце.\\


//**Хор дзяўчат:**//

Што ж мы вашэці скажам,\\
Простыя з сяла дзяўчата?\\
Якія ж песні звяжам?\\
У нас мысль не багата!\\
\\
Але як мыслім, чуем,\\
Так табе заспяваем,\\
Так цябе павіншуем,\\
Няшчырасці не знаем.\\
\\
Лісічка, жоўты грыбок,\\
Слімакоў не баіцца;\\
Не точыць яго чарвячок,\\
Ён у лесе здароў блішчыцца.\\
\\
Конік па полю дурэе,\\
Хоць копы вазіць не дбае,\\
Салавей харашо пее,\\
Самічку к сабе склікае.\\
\\
Будзь, як лісічка, здаровы,\\
Як конік, вясёл пры трудзе;\\
Нех твае пісма, размовы,\\
Як салаўя голас, будзе!

\\
//**Хор хлопцаў:**//

Мы ад сахі, ад бараны.\\
Мала вам спяваці будзем!\\
Чытаць, пісаць не учаны,\\
Ат сабе троха загудзем.\\
\\
Колька ў снопе есць зярнетак,\\
Толька жый шчаслівых летак;\\
А калі замнога гэта,\\
Аглядай сотнае лета.\\
\\
Колька за адным пакосам\\
Касец добры траў схэндожыць,\\
Толька табе перад носам\\
Бог няхай чырвонцаў зложыць.\\
\\
А як мы заўшэ да леса\\
Ад некрутаў уцякаем,\\
Так няхай бяда да беса\\
Уцячэ, нех ей не знаем.\\
\\
Няхай цябе панны любяць\\
І часта просяць зазулькі,\\
Калі з табой ся зашлюбяць\\
І ад’едуць ад матулькі.\\


//**Хор дзяўчат:**//

Сонка ясна, харашое,\\
Пшанічка роўная сонцу,\\
Малачко смачна, бялое,\\
Аж блішчыцца у даёнцы.\\
\\
Але нашая паненка\\
Яснейная есць і бельшая;\\
Яна пекна, усютэнка\\
Цнатліва і разумная.\\
\\
Нараім табе свацею\\
Жычліву, мілы панэнку;\\
Яна цябе злучыць з нею,\\
Будзеш мець красну жанэнку.\\
\\
Ужо даўно шчабятала\\
Сарока нам на паркане;\\
Яна мілага казала,\\
Да едзь жа сь ты да нас, пане!\\
\\
Прымуць там з хлебам, солею,\\
Там пачцівых людзей любяць,\\
Звянчаеш панны надзею,\\
З нею цябе ўгоць пашлюбяць.\\


//**Хор хлопцаў:**//

Да мы чулі, вельмі брыдка\\
Аб вашэці гутарылі:\\
У ксенжках заслепен вшытка,\\
Да паннаў се не пшымілі.\\
\\
Панна Гертруда за сцянай\\
Мешкаець у Ежаўскега,\\
А юж ні ўвечар і рана\\
Не хцэ ён карыстаць з тэга.\\
\\
Папраўся, мілы паночку,\\
Любі ладныя дзяўчата;\\
Я ўчорай чуў у шыночку:\\
"Трэба травіць млоды лята\\
\\
На каханю пры дзяўчыне,\\
Бо калі старасць завіта,\\
Вшыстка прыемнасць міне\\
І з раскошыў той час − квіта!"\\
\\
Добра той, пане, казаў,\\
А ён быў убран у праку;\\
Мусеў то троха пазнаў,\\
Што ў паноў есць да смаку.\\


**//Войт://**

Што ж маўчыце? Ці вам се ўжо песні урвала,\\
Ці вы іх так складаці умееце мала?\\


//**Адзін са спевакоў:**//

Не, бацька, у нас песні, колька рыб у Нёмні,\\
Але на тое, мілы галубчыку, помні,\\
Што мы па-рускі пеем, а нашы панове\\
Па-польскі ўсё гавораць; кепска нашай мове!\\
Можа ім ушы, казёл бэкем як свідруець.\\
Але для добрай волі пан нам то даруець.\\


//**Другі са спевакоў:**//

Но ты яшчэ, Мікіта, запей тую песню,\\
Што для сваёй Алёнкі зрабіў напрадвесню.\\
Нім у поле пагоніш твае бычкі спаслы,\\
Яшчэ цяпер зімою пхай сена у яслы;\\
Нім пад ценем халодным запяеш дубровы,\\
Спявай на імяніны цяпер Язэповы.\\


//**Мікіта:**//

О, мая ж ты зорка ясна,\\
Доўга ж цябе любіць буду,\\
Уздыхаць яшчэ напрасна\\
І цярпець на сэрцы нуду?\\
\\
Не будзеш ты літавацца\\
Над няшчасным Мікітою?\\
Час табе, міла, пазнацца,\\
Што ты для мяне мукою.\\
\\
Цярплю доўга, выглядаю\\
Пацехі ад цябе, люба;\\
Няхай жа ўжо яе маю,\\
Не будзь ты для мяне згуба.\\
\\
Ці ж дагэтуль не пазнала,\\
Што я за табою гіну?\\
Хочаш жа, каб аглядала\\
Маей смерці гадзіну?!\\
\\
Пазнай, любая Аленка,\\
Тваё шчасце, тваю долю;\\
Будзеш меці усютэнька,\\
Панюю дам табе волю.\\
\\
У мяне сотня авечак\\
Па зялёнай ходзіць пашы;\\
Кароў, бычкоў, целушэчак\\
Поўны есць аборы нашы.\\
\\
Чарназемны мае нівы,\\
Пшаніцу родзяць буйную;\\
Садок есць, у нём грушы, слівы,\\
Хату маю некурную.\\
\\
Не будзеш меці швагеркі\\
Ані з дзевера назолы;\\
Я не прывык да кватэркі,\\
Будзеш жыці, як анёлы.\\
\\
Не вельмі се тож і брыдкі,\\
Глядзеўся ў чыстам ручаю;\\
Гэта ужэ былі б збыткі\\
Назваць мяне негадзяю.\\
\\
Эй, любі мяне, Алёнка,\\
Застань маею жаною;\\
Узойдзе для нас шчасця слонка,\\
Добра будзець з Мікітою.\\


**//Дзесятнік://**

А цо? Як жэ сен здае пану Язэпові?\\
Чы адмовіш пахвалы нашэму спевові?\\
Хоця ж мы не шукаем жаднэй стонд пахвалы;\\
Адкрыць нашэ Васпану сэрцэ, замяр цалы.\\
\\
Бо мы Вашэці любім, Вашэць − панэк грэчны,\\
Разумны і научны, людзям пажытэчны.\\
Не так, як той асэсар, цо валіць сто у спіну,\\
Кеды міль тры не уеду на едну гадзіну.\\
\\
Нашы ўпраўдзе спеваня не так ест учоны,\\
Як тые, цом я слышаў у справніка жоны,\\
Ктора лежанц пад ценём выцеклэй бярозы,\\
Чытала, ушыстка крычанц: "Козы, мае козы,\\
\\
Дапнісе муй каханы, поверні, Дапнісе,\\
Там ест тобе маліны у кошы чы ў місе".\\
А хоць мы не Дапнісы пані справніковы,\\
Аднак не для прапорцы ест на карку гловы.\\
\\
Трэба е розвеселіць: ну ж мы да бутэлькі\\
І кеды немаш мёду, то хлісьнем гарэлкі.\\
А крычанц "Нехай жые Язэп сэтны лята!",\\
Будзем піць, скакаць, співаць і дрвіць з беды свята.

 


===== Падобныя старонкі =====
  * [[творы/ян-чачот/ян-чачот-о-ты-край-мой-нешчаслівы]]
  * [[постаці/ян-чачот]]
  * [[творы/ян-чачот/ян-чачот-паэзія-30-40-гг-хіх-ст]]
  * [[творы/ян-чачот/ян-чачот-песні-і-балады]]
  * [[творы/ян-чачот/ян-чачот-свіцязь]]