Адрозненні

Тут паказаны адрозненні паміж двума версіямі гэтай старонкі.

--- творы:ян-баршчэўскі:творчасць-яна-баршчэўскага [2025/08/23 15:48] – vedybeadmin
+++ творы:ян-баршчэўскі:творчасць-яна-баршчэўскага [2025/08/23 15:58] (бягучы) – vedybeadmin
@@ Радок 20: / Радок 20: @@
 звяртаецца да дзяўчыны лірычны герой і, паводле звычаю некаторых мужчын, спрабуе абгаварыць сваіх супернікаў – лоўчага ды садоўніка. На фоне беларускамоўнай паэзіі ХIХ стагоддзя, досыць паважнай і збольшага дыдактычнай, верш "Дзеванька" вылучаецца гуллівасцю і пранікнёнасцю. Гэта адзін з першых узораў інтымнай лірыкі ў новай беларускай літаратуры.\\
 Па-беларуску Ян Баршчэўскі таксама напісаў верш "[[творы/ян-баршчэўскі/ян-баршчэўскі-гарэліца|Гарэліца]]" (1809), скіраваны супраць п’янства, і невялікую паэму "Рабункі мужыкоў" (іншая назва – "[[творы/ян-баршчэўскі/ян-баршчэўскі-бунт-хлопаў|Бунт хлопаў]] супраць аконама", 1812). У творы, звязаным з паходам Напалеона праз Беларусь на Маскву, распавядаецца пра бязладдзе і пагромы, выкліканыя незадаволенасцю сялянства. Усе беларускамоўныя вершы Баршчэўскага маюць выразны асветніцкі характар. Вершы "Дзеванька" і "Гарэліца" ў 1843 г. паклаў на музыку ураджэнец Віцебшчыны, пецярбургскі кампазітар Антон Абрамовіч.\\
-Выпускнік Полацкай акадэміі, Ян Баршчэўскі каля 1817 г. прыязджае ў Санкт-Пецярбург і служыць у марскім ведамстве. Гэта дае яму магчымасць пабачыць свет, павандраваць па еўрапейскіх краінах – Францыі, Англіі, Фінляндыі ды іншых. Пецярбургскі перыяд жыцця і творчасці Яна Баршчэўскага доўжыўся дваццаць гадоў і быў разнастайны на падзеі. Пісьменнік працаваў таксама гувернёрам, выкладчыкам грэцкай і лацінскай моваў, сустракаўся з [[litpers>адам-міцкевіч|Адамам Міцкевічам]] і [[творы/тарас-шаўчэнка/жыццё-і-творцасць-тараса-шаўчэнкі|Тарасам Шаўчэнкам]], выдаваў польскамоўны альманах "Незабудка". У канцы 1830-х – пачатку 1840-х гг. ён стварае цыкл вершаваных баладаў, сюжэты якіх у сваёй большасці паходзяць з паданняў роднай яму паўночна-ўсходняй Беларусі ("[[творы/ян-баршчэўскі/ян-баршчэўскі-русалка-спакусніца|Русалка-спакусніца]]", "[[творы/ян-баршчэўскі/ян-баршчэўскі-дзве-бярозы|Дзве бярозы]]", "Курганы", "Роспач", "Партрэт", "Рыбак" і інш.) і пазней знойдуць свой адбітак і ў "Шляхціцу Завальню". Гэтыя свае творы ён рэгулярна змяшчаў у "Незабудцы".\\
+Выпускнік Полацкай акадэміі, Ян Баршчэўскі каля 1817 г. прыязджае ў Санкт-Пецярбург і служыць у марскім ведамстве. Гэта дае яму магчымасць пабачыць свет, павандраваць па еўрапейскіх краінах – Францыі, Англіі, Фінляндыі ды іншых. Пецярбургскі перыяд жыцця і творчасці Яна Баршчэўскага доўжыўся дваццаць гадоў і быў разнастайны на падзеі. Пісьменнік працаваў таксама гувернёрам, выкладчыкам грэцкай і лацінскай моваў, сустракаўся з [[постаці/адам-міцкевіч|Адамам Міцкевічам]] і [[творы/тарас-шаўчэнка/жыццё-і-творцасць-тараса-шаўчэнкі|Тарасам Шаўчэнкам]], выдаваў польскамоўны альманах "Незабудка". У канцы 1830-х – пачатку 1840-х гг. ён стварае цыкл вершаваных баладаў, сюжэты якіх у сваёй большасці паходзяць з паданняў роднай яму паўночна-ўсходняй Беларусі ("[[творы/ян-баршчэўскі/ян-баршчэўскі-русалка-спакусніца|Русалка-спакусніца]]", "[[творы/ян-баршчэўскі/ян-баршчэўскі-дзве-бярозы|Дзве бярозы]]", "Курганы", "Роспач", "Партрэт", "Рыбак" і інш.) і пазней знойдуць свой адбітак і ў "Шляхціцу Завальню". Гэтыя свае творы ён рэгулярна змяшчаў у "Незабудцы".\\
 Настальгія па Бацькаўшчыне змушала Яна Баршчэўскага наведваць родныя мясціны ўлетку. Воды Фінскае затокі спараджалі ўспамін пра хвалі Нешчарда. Мроі аб Беларусі, Крыўі, успаміны пра маленства і юнацтва спрыялі нараджэнню галоўнага твора Яна Баршчэўскага – кнігі "Шляхціц Завальня, або Беларусь у фантастычных апавяданнях", якая была выдадзеная ў чатырох тамах з 1844 па 1846 гг..\\
 Рэшту жыцця Ян Баршчэўскі правёў у горадзе Цуднаве на Валыні (Украіна), у маёнтку графіні Юліі Жавускай, куды перабраўся ў 1846 годзе. Памёр ад сухотаў і быў пахаваны 14 сакавіка 1851 г. на могілках у Цуднаве.\\