Адрозненні

Тут паказаны адрозненні паміж двума версіямі гэтай старонкі.

--- творы:янка-купала:янка-купала-тутэйшыя [2025/08/23 15:54] – vedybeadmin
+++ творы:янка-купала:янка-купала-тутэйшыя [2025/08/23 16:13] (бягучы) – vedybeadmin
@@ Радок 7: / Радок 7: @@
 ====== Янка Купала — Тутэйшыя ======
-Трагікамедыю "Тутэйшыя" [[litpers>янка-купала|Янка Купала]] напісаў у 1922 годзе ў вёсцы Акопы, дзе тады жыла яго маці. Гэта быў твор пра рэвалюцыю і вайну, і пра самае важнае для паэта — пра лёс яго Айчыны, Беларусі. Паводле аўтарскага вызначэння, 'Тутэйшыя" — трагічна-смяшлівыя сцэны, дзеянне якіх адбывалася ў адным з галоўных гарадоў Беларусі — Менску.\\
+Трагікамедыю "Тутэйшыя" [[постаці/янка-купала|Янка Купала]] напісаў у 1922 годзе ў вёсцы Акопы, дзе тады жыла яго маці. Гэта быў твор пра рэвалюцыю і вайну, і пра самае важнае для паэта — пра лёс яго Айчыны, Беларусі. Паводле аўтарскага вызначэння, 'Тутэйшыя" — трагічна-смяшлівыя сцэны, дзеянне якіх адбывалася ў адным з галоўных гарадоў Беларусі — Менску.\\
 У тыя часы слова "тутэйшы" было амаль адэкватным паняццю "беларус". Усе дзеючыя асобы п'есы, за рэдкім выключэннем, — мясцовыя людзі: Усходні вучоны — сын мясцовага дзяка, Заходні вучоны — сын мясцовага арганіста, настаўнік з італьянскім прозвішчам Спічыні таксама аказваецца з "тутэйшых", не кажучы ўжо пра мяшчанку Ганулю Зносчыху, яе бесталковага сына, былога калежскага рэгістратара Мікіту, настаўніка Янку Здольніка, селяніна Гарошку і іншых галоўных і другарадных персанажаў. Такім чынам, у п'есе адлюстроўваецца духоўны ўзровень амаль усіх сацыяльных слаёў тагачаснага беларускага грамадства. Але драматург не называе свой твор "Беларусы", бо гэтых людзей яшчэ нельга назваць беларусамі. У іх адсутнічае ўсведамленне сваёй нацыянальнай прыналежнасці — усе яны толькі "тутэйшыя".\\
 Янка Купала пранікліва адчуў, што праблема "тутэйшасці" гэта гістарычная драма Беларусі і што гэтая драма ў сваім зацяжным выяўленні набывае камічна-парадыйныя рысы. У мастацкіх формах здзеклівага высмейвання і [[слоўнік/шарж|шаржу]] пісьменнік адлюстроўвае ў п'есе беларускую трагедыю "тутэйшасці".\\
@@ Радок 40: / Радок 40: @@
 **Мікіта**. Меджду протчым, вы напамыкаеце, сябра беларус, каб я стаў не на свой, а на ваш — беларускі, хэ-хэ-хэ! грунт.\\
 **Янка**. А хоць бы й так.\\
-**Мікіта**. Меджду протчым, пане настаўнік, яшчэ я не ўпаў з сваім гонарам так нізка, каб лезці ў вашу, выбачайце, мужыцкую беларускую кампанію. Вы, можа, параіце мне яшчэ і вашага [[litpers>браніслаў-тарашкевіч|Тарашкевіча]] граматыку зубрыць?\\
+**Мікіта**. Меджду протчым, пане настаўнік, яшчэ я не ўпаў з сваім гонарам так нізка, каб лезці ў вашу, выбачайце, мужыцкую беларускую кампанію. Вы, можа, параіце мне яшчэ і вашага [[постаці/браніслаў-тарашкевіч|Тарашкевіча]] граматыку зубрыць?\\
 **Янка**. А чаму ж бы не?\\
 **Мікіта**. Ха-ха-ха! Ха-ха-ха! І жартаўнік жа вы, дзядзька беларус, незвычайны вы жартаўнік! Ха-ха-ха! Не маючы што рабіць, інтэрнацыянальная інтэлігенцыя выдумала гэты нейкі нацыянальны беларускі язык, а вы хацелі б заставіць нас, руска-ісціную тутэйшую, меджду протчым, інтэлігенцыю, сушыць над ім свае апошнія мазгі. Ха-ха-ха! Вось дык дадумаліся! Ха-ха-ха! Меджду протчым, пане беларус, мне ваш (з націскам) "дэмократычны" язык не патрэбен, калі я маю свой, меджду протчым мацярынскі рускі язык.
@@ Радок 59: / Радок 59: @@
 Драматургічны лёс купалаўскай п'есы таксама складваўся трагічна. Яна з вялікай цяжкасцю ішла да гледача. Першую пастаноўку "Тутэйшых" са значнымі купюрамі ў тэксце спрабаваў ажыццявіць рускі рэжысёр М.А. Папоў, які ў 1925-1926 гадах узначальваў БДТ. Але зрабіць гэта ў тагачасных умовах было вельмі складана, і неўзабаве спектакль быў зняты, а п'еса, пачынаючы з 1927 года, фактычна забаронена.\\
 Сучасны чытач упершыню пазнаёміўся з тэкстам "Тутэйшых" пасля амаль 60-гадовага перапынку ў 1988 годзе, калі п'еса была апублікавана на старонках часопіса "Полымя". У 1990 годзе да 70-гадовага юбілею тэатра імя Янкі Купалы рэжысёр М. Пінігін ажыццявіў пастаноўку "Тутэйшых". Прэм'ера спектакля адбылася 17 кастрычніка і прайшла з вялікім поспехам.\\
-П'еса 'Тутэйшыя" сёння — гэта нацыянальная класіка. Яна плённа працягвае традыцыі народнай [[слоўнік/інтэрмедыя|інтэрмедыі]], а таксама драматургічных здабыткаў як беларускіх аўтараў (найперш [[litpers>вінцэнт-дунін-марцінкевіч|Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча]]), так і дасягненняў сусветнай драматургіі (камедый А. Грыбаедава, М. Гогаля, Ж.Б. Мальера).
+П'еса 'Тутэйшыя" сёння — гэта нацыянальная класіка. Яна плённа працягвае традыцыі народнай [[слоўнік/інтэрмедыя|інтэрмедыі]], а таксама драматургічных здабыткаў як беларускіх аўтараў (найперш [[постаці/вінцэнт-дунін-марцінкевіч|Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча]]), так і дасягненняў сусветнай драматургіі (камедый А. Грыбаедава, М. Гогаля, Ж.Б. Мальера).
@@ Радок 66: / Радок 66: @@
 ===== Падобныя старонкі =====
   * [[творы/янка-купала/янка-купала-пясняр-беларускага-народа]]
-  * [[textcomp>тутэйшыя-ў-аднайменнай-трагікамедыі-янкі]]
+  * [[аналіз-і-крытыка/тутэйшыя-ў-аднайменнай-трагікамедыі-янкі]]
   * [[творы/янка-купала/тэма-народнага-жыцця-і-любоў-да-радзімы-]]
   * [[творы/янка-купала/драматургічнае-майстэрства-янкі-купалы]]
   * [[творы/янка-купала/тэма-паэта-і-паэзіі-ў-творчасці-янкі-куп]]