Адрозненні

Тут паказаны адрозненні паміж двума версіямі гэтай старонкі.

--- творы:янка-купала:тэма-паэта-і-паэзіі-ў-творчасці-янкі-куп [2025/08/22 11:21] – створана - знешняе змена 127.0.0.1
+++ творы:янка-купала:тэма-паэта-і-паэзіі-ў-творчасці-янкі-куп [2025/08/23 16:04] (бягучы) – vedybeadmin
@@ Радок 21: / Радок 21: @@
 A быў бы шчаслівы Янка Купала.
-Думка пра адзінства лёсаў песняра і народа гучыць [[slounik>лейтматыў|лейтматывам]] ва ўсіх яго вершах на гэтую тэму, большасць з якіх напісана ў форме лірычнага маналога-споведзі. Аднак памылкова было б усведамляць вершы паэта як яго самахарактарыстыку ці самааналіз. Гэтымі вершамі паэт адказвае не на пытанне, які ён, а на пытанне — якім павінен быць творца, у чым прызначэнне мастацтва, якая яго роля ў фарміраванні духоўнасці нацыі. A лірычнае і нават канкрэтнае, як паўтор-эпіфара Янка Купала, — гэта мастацкі прыём выяўлення філасофскай думкі паэта. Яго вершы на тэму прызначэння мастацтва — праграмныя для кожнага паэта і творцы наогул. Паэт павінен плаціць народу бязмежнай любоўю; калі народ у рабстве — зваць «з путаў на свабоду», зваць «з цемры да святла»; складаць «гімн пабедны сярод крыжоў, магіл»; калі ж народ у радасці — радавацца і весяліцца з ім разам.
+Думка пра адзінства лёсаў песняра і народа гучыць [[слоўнік/лейтматыў|лейтматывам]] ва ўсіх яго вершах на гэтую тэму, большасць з якіх напісана ў форме лірычнага маналога-споведзі. Аднак памылкова было б усведамляць вершы паэта як яго самахарактарыстыку ці самааналіз. Гэтымі вершамі паэт адказвае не на пытанне, які ён, а на пытанне — якім павінен быць творца, у чым прызначэнне мастацтва, якая яго роля ў фарміраванні духоўнасці нацыі. A лірычнае і нават канкрэтнае, як паўтор-эпіфара Янка Купала, — гэта мастацкі прыём выяўлення філасофскай думкі паэта. Яго вершы на тэму прызначэння мастацтва — праграмныя для кожнага паэта і творцы наогул. Паэт павінен плаціць народу бязмежнай любоўю; калі народ у рабстве — зваць «з путаў на свабоду», зваць «з цемры да святла»; складаць «гімн пабедны сярод крыжоў, магіл»; калі ж народ у радасці — радавацца і весяліцца з ім разам.
-Настойлівасць, з якой паэт сцвярджае сваё галоўнае творчае крэда, у вершы «Я не для вас...» узмацняецца [[slounik>анафара|анафарай]] і [[slounik>эпіфара|эпіфарай]]
+Настойлівасць, з якой паэт сцвярджае сваё галоўнае творчае крэда, у вершы «Я не для вас...» узмацняецца [[слоўнік/анафара|анафарай]] і [[слоўнік/эпіфара|эпіфарай]]
 Я не для вас, паны, о не!
-Кожная страфа пачынаецца і заканчваецца гэтымі гнеўнымі і аблічальнымі словамі. Усім творам паэт быццам дае водпаведзь грознаму князю з паэмы [[bellit>янка-купала/янка-купала-курган|«Курган»]], які паставіў [[slounik>гусляр|гусляра]] перад выбарам:
+Кожная страфа пачынаецца і заканчваецца гэтымі гнеўнымі і аблічальнымі словамі. Усім творам паэт быццам дае водпаведзь грознаму князю з паэмы [[творы/янка-купала/янка-купала-курган|«Курган»]], які паставіў [[слоўнік/гусляр|гусляра]] перад выбарам:
 Запяеш па душы, дасі ўцехі гасцям —
@@ Радок 47: / Радок 47: @@
 Буду пець, бо мне дар гэты доляй пасланы.
-Філасофскай думкай, што створанае паэтам толькі тады сіла, калі яно здольна ўздзейнічаць на народ, змяніць яго лес да лепшага, прасякнуты верш «[[bellit>янка-купала/янка-купала-мая-малітва|Мая малітва]]»:
+Філасофскай думкай, што створанае паэтам толькі тады сіла, калі яно здольна ўздзейнічаць на народ, змяніць яго лес да лепшага, прасякнуты верш «[[творы/янка-купала/янка-купала-мая-малітва|Мая малітва]]»:
 Я буду маліцца і сэрцам і думамі,
@@ Радок 73: / Радок 73: @@
 Зямлі забытай песняру?
-Адказ на пытанне — у многіх вершах паэта. І ўсё ж, бадай, самым вызначальным у гэтым плане з'яўляецца верш «[[bellit>янка-купала/янка-купала-прарок|Прарок]]». У самой назве — адказ. Прарокам для свайго народа павінен быць пясняр.
+Адказ на пытанне — у многіх вершах паэта. І ўсё ж, бадай, самым вызначальным у гэтым плане з'яўляецца верш «[[творы/янка-купала/янка-купала-прарок|Прарок]]». У самой назве — адказ. Прарокам для свайго народа павінен быць пясняр.
 Прарокам, бо дар, якім ён валодае, адкрывае яму такія далягляды, што другімі не бачацца, дазваляе разумець тое, чаго іншыя не разумеюць. Прарок, як сцвярджае і У. Някляеў паэмай «Прошча», павінен папярэдзіць усіх, «дзе патоп, дзе пажар, дзе вораг на межах».
-Біблейскія [[slounik>рэмінісцэнцыя|рэмінісцэнцыі]] ў вершы «Прарок» відавочныя: і на ўзроўні вобраза, і на ўзроўні філасофскай думкі. Верш эпічны, у аснове сюжэта яго - вандроўка прарока:
+Біблейскія [[слоўнік/рэмінісцэнцыя|рэмінісцэнцыі]] ў вершы «Прарок» відавочныя: і на ўзроўні вобраза, і на ўзроўні філасофскай думкі. Верш эпічны, у аснове сюжэта яго - вандроўка прарока:
 Ішоў прарок пясчанай сцежкай
@@ Радок 141: / Радок 141: @@
 «Песню стварыці ясну, як неба», на думку паэта, можна толькі тады, кал і пясняр здолее «з цэлым народам гутарку весці, сэрца мільёнаў падслухаць біцця!». Гэтыя Купалавы словы сталі крылатымі, сталі дэвізам кожнага творцы, які марыць дасягнуць вяршыні — быць не па званні, а па сутнасці сваёй народным. Праз выяўленне самага жаданага, запаветнага («гэткай шукаю цэлы век чэсці, гэта адно мне падпорай жыцця») паэт сказаў пра агульначалавечае і вызначальнае ў творчасці кожнага паэта.
-Вельмі спрошчана і нават прымітыўна было б усведамляць верш [[bellit>янка-купала/янка-купала-мая-навука|«Мая навука»]] як жыццяпіс Купалы, зроблены ім самім. Ужо самы першы радок верша: «Мне мудрасці кніжнай не дaў Бог пазнаці» — мастацкі вобраз для сцвярджэння Купалавай мудрасці. Што да «мудрасці кніжнай», то і яе Купала пазнаў, як мала хто іншы, пазнаў наперакор усяму. Нагадаем, што пецярбургскі перыяд яго творчасці, магчыма, яшчэ і таму самы плённы і дасканалы ў мастацкіх адносінах, што якраз у гэты перыяд жыцця Купала і спрычыніўся да «мудрасці кніжнай» і зведаў «раскошу» пазнання, якой сапраўды быў пазбаўлены ў дзяцінстве. Ды і наогул, у нашай літаратуры няшмат песняроў такога высокага інтэлектуальнага ўзроўню, як Купала.
+Вельмі спрошчана і нават прымітыўна было б усведамляць верш [[творы/янка-купала/янка-купала-мая-навука|«Мая навука»]] як жыццяпіс Купалы, зроблены ім самім. Ужо самы першы радок верша: «Мне мудрасці кніжнай не дaў Бог пазнаці» — мастацкі вобраз для сцвярджэння Купалавай мудрасці. Што да «мудрасці кніжнай», то і яе Купала пазнаў, як мала хто іншы, пазнаў наперакор усяму. Нагадаем, што пецярбургскі перыяд яго творчасці, магчыма, яшчэ і таму самы плённы і дасканалы ў мастацкіх адносінах, што якраз у гэты перыяд жыцця Купала і спрычыніўся да «мудрасці кніжнай» і зведаў «раскошу» пазнання, якой сапраўды быў пазбаўлены ў дзяцінстве. Ды і наогул, у нашай літаратуры няшмат песняроў такога высокага інтэлектуальнага ўзроўню, як Купала.
 Верш «Мая навука» — навука для ўсіх, хто марыць «з цэлым народам гутарку весці» — быць народным. Гэта «школа» сакрэтаў, пісьменніцкая «майстэрня». У гэтым вершы Купала шчодра дзеліцца з усімі сваёй мудрасцю і адказвае на пытанне, што яшчэ акрамя дару (дар, як вядома, ніякаму вытлумачэнню не паддаецца) неабходна песняру, каб яго слова «болей прасвету ў душу» ўнясло. Сіла песняра, сцвярджае паэт, у любові да народа, у веданні яго жыцця і найперш — яго мовы, матчынай мовы: «наўчыўся я слоў беларускіх ад маці». А «дум беларускіх» спасцігнуць ні ў якой школе і ні ў якой «мудрасці кніжнай» немагчыма — «настаўнікам быў беларускі абшар», «душу акрылялі прыгожасці свету...». Што ні радок, што ні слова, то вобраз!
@@ Радок 153: / Радок 153: @@
 Свайму няшчаснаму народу!
-Верш «За ўсё», напісаны ў 1925 г. з нагоды прысваення Купалу звання народнага паэта, можна параўнаць з пушкінскім «Помнікам» і па сіле ўздзеяння і па глыбіні ўсведамлення сваёй ролі ў нацыянальнай культуры. Вялікае назначэнне ў вершы такіх лексічных сродкаў, як [[slounik>антонімы|антонімы]]: («зваў з путаў на свабоду, зваў з цемры да святла», «складаў я гімн пабедны сярод крыжоў, магіл»), Кантрасныя вобразы выяўляюць Купалава ўсведамленне ролі паэта ў вечнай барацьбе святла з цемрай, дабра са злом, у тым, каб здзейснілася выказаная ім у вершы «[[bellit>янка-купала/янка-купала-маладая-беларусь|Маладая Беларусь]]» мара і Беларусь заняла «свой пачэсны пасад між народамі».
+Верш «За ўсё», напісаны ў 1925 г. з нагоды прысваення Купалу звання народнага паэта, можна параўнаць з пушкінскім «Помнікам» і па сіле ўздзеяння і па глыбіні ўсведамлення сваёй ролі ў нацыянальнай культуры. Вялікае назначэнне ў вершы такіх лексічных сродкаў, як [[слоўнік/антонімы|антонімы]]: («зваў з путаў на свабоду, зваў з цемры да святла», «складаў я гімн пабедны сярод крыжоў, магіл»), Кантрасныя вобразы выяўляюць Купалава ўсведамленне ролі паэта ў вечнай барацьбе святла з цемрай, дабра са злом, у тым, каб здзейснілася выказаная ім у вершы «[[творы/янка-купала/янка-купала-маладая-беларусь|Маладая Беларусь]]» мара і Беларусь заняла «свой пачэсны пасад між народамі».
@@ Радок 159: / Радок 159: @@
 ===== Падобныя старонкі =====
-  * [[slounik>паэт]]
+  * [[слоўнік/паэт]]
-  * [[textdiss>мясціны-коласа]]
+  * [[ibdc.ped>мясціны-коласа]]
-  * [[textdiss>пімен-панчанка]]
+  * [[ibdc.ped>пімен-панчанка]]
-  * [[bellit>алесь-салавей/алесь-салавей-паэт]]
+  * [[творы/алесь-салавей/алесь-салавей-паэт]]
-  * [[bellit>янка-купала/эстэтычныя-погляды-янкі-купалы]]
+  * [[творы/янка-купала/эстэтычныя-погляды-янкі-купалы]]