Адрозненні

Тут паказаны адрозненні паміж двума версіямі гэтай старонкі.

--- творы:янка-купала:асоба-і-творчасць-янкі-купалы [2025/08/22 11:11] – створана - знешняе змена 127.0.0.1
+++ творы:янка-купала:асоба-і-творчасць-янкі-купалы [2025/08/23 15:45] (бягучы) – vedybeadmin
@@ Радок 17: / Радок 17: @@
 Калі б Купалаў лёс склаўся крыху інакш, літаратура займела б не надта прыкметнага польскамоўнага паэта, бо першыя свае вершы Купала пісаў па-польску (санеты «Беларус», «У змроку», «Не для вас…» і інш. – усе апубл. у 1906). Але, як сведчыў сам Купала, пасля прачытання ім некалькіх кніжак на беларускай мове з ягонай пальшчызнай было скончана. Адгэтуль Купала да канца сваіх дзён тварыў па-беларуску.\\
 \\
-**Даніна багушэвічаўскай традыцыі.** Першым беларускамоўным творам Купалы стаў верш "[[bellit>янка-купала/янка-купала-мужык|Мужык]]", надрукаваны ў газеце "Северо-Западный край" яшчэ ў 1905 г. Першы зборнік вершаў быў выдадзены ў 1908 г. і меў "музычную" назву "Жалейка". Другі (лацінкай), пад назваю "Гусляр", выйшаў у 1910 г. Трэці купалаўскі зборнік паэзіі называўся "Шляхам жыцця" і датуецца 1913 г.\\
+**Даніна багушэвічаўскай традыцыі.** Першым беларускамоўным творам Купалы стаў верш "[[творы/янка-купала/янка-купала-мужык|Мужык]]", надрукаваны ў газеце "Северо-Западный край" яшчэ ў 1905 г. Першы зборнік вершаў быў выдадзены ў 1908 г. і меў "музычную" назву "Жалейка". Другі (лацінкай), пад назваю "Гусляр", выйшаў у 1910 г. Трэці купалаўскі зборнік паэзіі называўся "Шляхам жыцця" і датуецца 1913 г.\\
 Купала – мастак планетарнага мыслення, але яго філасофскім і эстэтычным адкрыццям папярэднічала няпростая творчая эвалюцыя. Ад тэм лакальных паэт рушыў да праблем касмічнага маштабу. Зрэшты, іншага шляху для творцы не дадзена. Праз нацыянальнае да ўніверсальнага, так і не інакш, ішлі да сваёй сусветнай славы Шэкспір і Сервантэс, Гётэ і Байран, Хемінгуэй і Фолкнер…\\
 У "Жалейцы" Купала яшчэ выступае як паэт сялянскае нядолі, крыўды прыніжанага мужыка. "Нашаніўства" ў свой час адхварэла на гэтую звычку – прыбядняцца, выстаўляць беларускага селяніна нягеглым, малапісьменным і затурканым.\\
 \\
-**Новы этап творчай эвалюцыі.** Купала пераадолеў гэтую хваробу па-свойму – як паэт-геній. Ён "зачыняе" мужыцкую тэму драматычнай паэмай "[[bellit>янка-купала/янка-купала-адвечная-песня|Адвечная песня]]" (1908). Твор, напісаны пад уздзеяннем вышэйзгаданай драмы Леаніда Андрэева "Жыццё Чалавека", змяшчае ў сабе арыгінальную купалаўскую канцэпцыю чалавечага існавання, замкнёнага ў фатальных прыродных і жыццёвых цыклах. Як і яго папярэднік, Купала паказвае дваістасць чалавечай прыроды, робіць свайго героя – Мужыка – адначасова царом і рабом прыроды. Жыццёвы шлях купалаўскага героя ўяўляе сабою зачараванае кола, якое замыкаецца разам са смерцю персанажа. Але ў расійскага драматурга гэтае кола заводзіць Нехта ў шэрым – персаніфікаваны вобраз аўтарскай міфатворчасці. Купала ж прыгадвае язычніцкіх Рожаніц, якія прадвызначаюць Лёс будучага чалавека. У "Адвечнай песні" яны паўстаюць у абліччы "ценяў" – Жыцця, Долі, Бяды, Голаду, Холаду.\\
+**Новы этап творчай эвалюцыі.** Купала пераадолеў гэтую хваробу па-свойму – як паэт-геній. Ён "зачыняе" мужыцкую тэму драматычнай паэмай "[[творы/янка-купала/янка-купала-адвечная-песня|Адвечная песня]]" (1908). Твор, напісаны пад уздзеяннем вышэйзгаданай драмы Леаніда Андрэева "Жыццё Чалавека", змяшчае ў сабе арыгінальную купалаўскую канцэпцыю чалавечага існавання, замкнёнага ў фатальных прыродных і жыццёвых цыклах. Як і яго папярэднік, Купала паказвае дваістасць чалавечай прыроды, робіць свайго героя – Мужыка – адначасова царом і рабом прыроды. Жыццёвы шлях купалаўскага героя ўяўляе сабою зачараванае кола, якое замыкаецца разам са смерцю персанажа. Але ў расійскага драматурга гэтае кола заводзіць Нехта ў шэрым – персаніфікаваны вобраз аўтарскай міфатворчасці. Купала ж прыгадвае язычніцкіх Рожаніц, якія прадвызначаюць Лёс будучага чалавека. У "Адвечнай песні" яны паўстаюць у абліччы "ценяў" – Жыцця, Долі, Бяды, Голаду, Холаду.\\
 Жыццёвае кола, у якім існуе Мужык, падвойнае: дзяцінства, маладосць, сталасць, старасць і смерць героя звязаныя з эпізодамі, дзеянне якіх адбываецца ўвесну, улетку, увосень і ўзімку. Паэт намагаецца здзейсніць прарыў гэтага падвойнага кола: у праяве ХІІ "На могілках". Цень Мужыка паўстае з магілы, каб паглядзець, што ж памянялася ў свеце пасля яго смерці. Агледзіны не прыносяць яму палёгкі: дзеці Мужыка цягнуць усё тыя ж лейцы цяжкога і вонкава марнага існавання. Страх жыцця перамагае над страхам смерці, што адлюстравалася ў апошняй, магутнай паводле сваёй трагічнай сілы рэпліцы Ценю Мужыка:
@@ Радок 30: / Радок 30: @@
 Але ў тым, што падвойнае кола замкнулася, няма трагедыі, няма смерці – ёсць толькі адвечны ўзаемапераход жыцця і смерці. Постаць "худзенькага селяніна" ўзбуйняецца, вырастае ў абагульнены вобраз Мужыка, які суіснуе разам з сіламі Сусвету ў касмічнай містэрыі быцця.\\
-Падчас творчай эвалюцыі, што адбываецца з Купалам, яго ўвага паварочваецца да такіх праблем, як "прарок і народ", "сусветны разлад", "Беларусь на фоне Сусвету". Прарокі жывуць сваім жыццём, дзе пануюць ідэалы і высакародныя намеры, а народ цягне лямку зямнога існавання, аддае перавагу чыстай прагматыцы і не чуе поклічу сваіх прарокаў; паміж прарокамі і народам – бездань. Да такой высновы прыходзіць Купала-філосаф, і сведчанне таго – верш "[[bellit>янка-купала/янка-купала-прарок|Прарок]]" (1912).\\
+Падчас творчай эвалюцыі, што адбываецца з Купалам, яго ўвага паварочваецца да такіх праблем, як "прарок і народ", "сусветны разлад", "Беларусь на фоне Сусвету". Прарокі жывуць сваім жыццём, дзе пануюць ідэалы і высакародныя намеры, а народ цягне лямку зямнога існавання, аддае перавагу чыстай прагматыцы і не чуе поклічу сваіх прарокаў; паміж прарокамі і народам – бездань. Да такой высновы прыходзіць Купала-філосаф, і сведчанне таго – верш "[[творы/янка-купала/янка-купала-прарок|Прарок]]" (1912).\\
 Вястун шчасця і волі, Прарок абышоў усе створаныя Госпадам землі і народы і ўсіх прывёў да святла. Застаўся адзін толькі народ, які не бачыў сонца, жыў у цемры і прыніжэнні. І калі Прарок паклікаў гэты народ да святла, дык пачуў у адказ:
@@ Радок 48: / Радок 48: @@
 У адрозненне ад Шэкспіра, Купала першапрычынай сусветнага разладу бачыць не разрыў пераемнасці часоў, а тую дыстанцыю паміж асобай і грамадствам, асобай і Сусветам, якая вырастае ў бездань.\\
 Яшчэ адна праблема, якая хвалявала Купалу на працягу ўсяго ягонага творчага жыцця, датычылася Беларусі з яе гістарычным лёсам, драмай, што разыгрывалася на фоне сусвету, космасу. Купала належаў да генерацыі пісьменнікаў-"нашаніўцаў", якая спарадзіла класікаў найноўшай беларускай літаратуры. Ён актыўна супрацоўнічаў з рэдакцыяй слыннай беларускай газеты, а з 1913 г. выконваў абавязкі рэдактара "Нашай Нівы".\\
--ы – апошні мірны год у лёсе Вільні, Беларусі і свету перад пачаткам першай сусветнай вайны – зрабіўся для Купалы асабліва шчасным з творчага гледзішча. Апроч вышэйзгаданага зборніка "Шляхам жыцця", у гэтым годзе былі завершаныя паэмы "[[bellit>янка-купала/янка-купала-бандароўна|Бандароўна]]", "Магіла льва", "Яна і я", драма "[[bellit>янка-купала/янка-купала-раскіданае-гняздо|Раскіданае гняздо]]". Знакавыя творы Купалы – паэма "[[bellit>янка-купала/янка-купала-на-куццю|На Куццю]]" (1911), камедыя "[[bellit>янка-купала/янка-купала-паўлінка|Паўлінка]]" (1912) былі напісаныя крыху раней. У гэтых творах не толькі дасягнула вяршыні сапраўдная значнасць купалаўскай творчасці, але і канчаткова акрэслілася яго творчая індывідуальнасць. Купала паўстаў як паэт-філосаф, рамантык і сімваліст, творца вялікага мастацкага сінтэзу.\\
+-ы – апошні мірны год у лёсе Вільні, Беларусі і свету перад пачаткам першай сусветнай вайны – зрабіўся для Купалы асабліва шчасным з творчага гледзішча. Апроч вышэйзгаданага зборніка "Шляхам жыцця", у гэтым годзе былі завершаныя паэмы "[[творы/янка-купала/янка-купала-бандароўна|Бандароўна]]", "Магіла льва", "Яна і я", драма "[[творы/янка-купала/янка-купала-раскіданае-гняздо|Раскіданае гняздо]]". Знакавыя творы Купалы – паэма "[[творы/янка-купала/янка-купала-на-куццю|На Куццю]]" (1911), камедыя "[[творы/янка-купала/янка-купала-паўлінка|Паўлінка]]" (1912) былі напісаныя крыху раней. У гэтых творах не толькі дасягнула вяршыні сапраўдная значнасць купалаўскай творчасці, але і канчаткова акрэслілася яго творчая індывідуальнасць. Купала паўстаў як паэт-філосаф, рамантык і сімваліст, творца вялікага мастацкага сінтэзу.\\
 Асноватворная прыкмета рамантызму – тварэнне мастацкага "іншасвету", у якім матэрыялізуюцца мроі, лятункі, сны, дзейнічаюць выключныя героі, не абавязкова станоўчыя, але экстраардынарныя, якія ўзвышаюцца над натоўпам.\\
 Такіх сустрэнем у купалаўскіх паэмах – упартую і непакорлівую Бандароўну, бескампраміснага Гусляра, крыважэрнага Машэку.\\
-З кожным героем звязаная аўтарская канцэпцыя, якая датычыцца глабальных, універсальных праблемаў чалавечага быцця. Гусляр з паэмы "[[bellit>янка-купала/янка-купала-курган|Курган]]" (1910) – не проста змагар з класавай несправядлівасцю, якім яго паказвала купалазнаўства савецкай эпохі. Герой змагаецца за незалежнасць мастацтва і мастака ад волі тырана, дэспатычнае ўлады і грошай.
+З кожным героем звязаная аўтарская канцэпцыя, якая датычыцца глабальных, універсальных праблемаў чалавечага быцця. Гусляр з паэмы "[[творы/янка-купала/янка-купала-курган|Курган]]" (1910) – не проста змагар з класавай несправядлівасцю, якім яго паказвала купалазнаўства савецкай эпохі. Герой змагаецца за незалежнасць мастацтва і мастака ад волі тырана, дэспатычнае ўлады і грошай.
 Гэй ты, князь! Гэй, праслаўны на цэлы бел-свет!\\
@@ Радок 63: / Радок 63: @@
 адказвае князю Гусляр.\\
-У духу неарамантызму трансфармуецца Купалам легендарны сюжэт пра крывавага разбойніка Машэку і заснаванне Магілёва. Машэка з паэмы "[[bellit>янка-купала/янка-купала-магіла-льва|Магіла льва]]" (1913) губляе арэол высакароднага змагара за сацыяльную справядлівасць. Ён надзяляецца рысамі ніцшэанскага "звышчалавека", помсціць за здраду ягонай каханай Наталькі ўсяму свету. У гэтым творы як быццам прадбачацца грамадскія наступствы ідэалогіі ніцшэанства. Купала папярэджвае пра небяспеку культу асобы, самаўзвелічэння. Даводзіцца ірацыяналізм калектыўнай свядомасці: у гонар Машэкі, нібы нацыянальнага героя, насыпаюць пасля ягонай смерці знакаміты курган.\\
+У духу неарамантызму трансфармуецца Купалам легендарны сюжэт пра крывавага разбойніка Машэку і заснаванне Магілёва. Машэка з паэмы "[[творы/янка-купала/янка-купала-магіла-льва|Магіла льва]]" (1913) губляе арэол высакароднага змагара за сацыяльную справядлівасць. Ён надзяляецца рысамі ніцшэанскага "звышчалавека", помсціць за здраду ягонай каханай Наталькі ўсяму свету. У гэтым творы як быццам прадбачацца грамадскія наступствы ідэалогіі ніцшэанства. Купала папярэджвае пра небяспеку культу асобы, самаўзвелічэння. Даводзіцца ірацыяналізм калектыўнай свядомасці: у гонар Машэкі, нібы нацыянальнага героя, насыпаюць пасля ягонай смерці знакаміты курган.\\
-Герой купалаўскай драматычнай паэмы "[[bellit>янка-купала/янка-купала-сон-на-кургане|Сон на кургане]]" (1910) Сам разрывае сувязі з людзьмі і чалавецтвам і ў адзіноце распачынае містычнае тагасветнае падрожжа, якое адбываецца ў бясконцым сне, насланым Русалкамі. Працяг мае, па сутнасці, тая лінія, якую вынайшаў Герык Ібсен у вышэйзгаданай драме "Пер Гюнт". Містычная вандроўка цэнтральнага персанажа ібсенаўскай п’есы заканчваецца вяртаннем да радзімы і каханай жанчыны, увасобленых у вобразе Сольвейг. Герой купалаўскай паэмы Сам па заканчэнні падарожжа-трызны высвятляе, што яго жанчына памерла. Такім чынам, ібсенаўскі матыў вяртання набывае ў Купалы трагічную развязку.\\
+Герой купалаўскай драматычнай паэмы "[[творы/янка-купала/янка-купала-сон-на-кургане|Сон на кургане]]" (1910) Сам разрывае сувязі з людзьмі і чалавецтвам і ў адзіноце распачынае містычнае тагасветнае падрожжа, якое адбываецца ў бясконцым сне, насланым Русалкамі. Працяг мае, па сутнасці, тая лінія, якую вынайшаў Герык Ібсен у вышэйзгаданай драме "Пер Гюнт". Містычная вандроўка цэнтральнага персанажа ібсенаўскай п’есы заканчваецца вяртаннем да радзімы і каханай жанчыны, увасобленых у вобразе Сольвейг. Герой купалаўскай паэмы Сам па заканчэнні падарожжа-трызны высвятляе, што яго жанчына памерла. Такім чынам, ібсенаўскі матыў вяртання набывае ў Купалы трагічную развязку.\\
-Тварэнне альтэрнатыўнай, паралельнай рэчаіснасці геніяльным чынам спраўдзілася ў паэме "[[bellit>янка-купала/янка-купала-яна-і-я|Яна і я]]" (1913) – самай сонечнай і язычніцкай з купалаўскіх паэмаў, як вызначылі яе крытыкі. Закаханыя героі жывуць як бы на ненаселенай выспе або ў раі зямным, які пабудаваў для іх аўтар. Але ў гэтым Эдэме ёсць месца і для зямной працы, і для слёз. Праца паказваецца тут як сакральны акт, а не спосаб здабывання хлеба надзённага. Вобраз Яе звыклым для Купалы-сімваліста спосабам пераплаўляецца ў постаць Беларусі, Маладой, Нявесты.\\
+Тварэнне альтэрнатыўнай, паралельнай рэчаіснасці геніяльным чынам спраўдзілася ў паэме "[[творы/янка-купала/янка-купала-яна-і-я|Яна і я]]" (1913) – самай сонечнай і язычніцкай з купалаўскіх паэмаў, як вызначылі яе крытыкі. Закаханыя героі жывуць як бы на ненаселенай выспе або ў раі зямным, які пабудаваў для іх аўтар. Але ў гэтым Эдэме ёсць месца і для зямной працы, і для слёз. Праца паказваецца тут як сакральны акт, а не спосаб здабывання хлеба надзённага. Вобраз Яе звыклым для Купалы-сімваліста спосабам пераплаўляецца ў постаць Беларусі, Маладой, Нявесты.\\
 \\
 **Пошукі Купалы-драматурга і паэта.** Сімвалісцкую іпастась маюць бадай усе гераіні п’ес і драматычных паэмаў Купалы. Трыумф Беларусі-нявесты, якая атрымала свой пасаг і «пачэсны пасад між народамі», паказваецца праз вобраз-сімвал Вяселля. Толькі ў асобных выпадках Купала даводзіць дзеянне сваіх сюжэтных твораў да гэтага ўрачыстага моманту.\\
 Не дачакалася свайго вяселля Паўлінка, гераіня аднайменнай камедыі. Яе жаніха, Якімку Сароку, арыштоўваюць як "забастоўшчыка", хаця ніякай забастоўкі ён ніколі нікому не рабіў, а проста вучыў сялянства і шляхту жыць у згодзе, у павазе да чалавечых і Боскіх законаў.\\
 Зоська з драмы "Раскіданае гняздо", падманутая панічом, надзяе на галаву вясельны вянок, але нявестай зрабіцца ёй не наканавана. У гэтым творы купалаўская сістэма вобразаў-сімвалаў, стрыжнявымі сярод якіх ёсць Дом, Шлях, Вяселле, Нявеста, Маці, дасягае канцэптуальнай завершанасці. Кожны з герояў твора – Лявон Зяблік, Сымон, Зоська, Марыля, Данілка – цярэбіць свой шлях да ісціны: у прыватнасці, Зоська і Сымон выпраўляюцца "на Вялікі сход, па Бацькаўшчыну". Шлях Марылі – жабраванне, лёс Данілкі – служэнне мастацтву. Кожны з варыянтаў выбару не аспрэчваецца і не закрэсліваецца Купалам. Варыянтнасць, магчымасць выбару, няпэўнасць – рысы сімвалісцкага стылю, у рэчышчы якога створаная драма. Матыў вяселля як сімвала здзейсненай гармоніі, сапраўднай пераемнасці існавання вядомы ў сусветнай літаратуры яшчэ ад старажытных часоў. Памятайма, што вобраз разладжанага вяселля, як сімвал няспраўджанага нацыянальнага трыумфу Польшчы, быў выкарыстаны Станіславам Выспяньскім у драме "Вяселле".\\
-Янка Здольнік і Аленка Гарошка з трагікамедыі "Тутэйшыя" адкладаюць сваё вяселле да таго часу, пакуль апошняга акупанта не вывезуць з Беларусі. І толькі гераіня паэмы "[[bellit>янка-купала/янка-купала-безназоўнае|Безназоўнае]]" (1924), Маладая Беларусь, як быццам бы займае ў застоллі пачэсны пасад Нявесты:
+Янка Здольнік і Аленка Гарошка з трагікамедыі "Тутэйшыя" адкладаюць сваё вяселле да таго часу, пакуль апошняга акупанта не вывезуць з Беларусі. І толькі гераіня паэмы "[[творы/янка-купала/янка-купала-безназоўнае|Безназоўнае]]" (1924), Маладая Беларусь, як быццам бы займае ў застоллі пачэсны пасад Нявесты:
 Беларусь на куце\\
@@ Радок 84: / Радок 84: @@
 На Беларусі змяняліся ўлады, рэжымы, сцягі… Купала балюча перажываў гэтыя гістарычныя перамены і з паэта ператвараўся ў публіцыста. Жывучы ў Менску, ён быў сведкам палітычных метамарфозаў і як паэт ды публіцыст, карэспандэнт беларускіх выданняў "Рунь", "Беларусь", "Вольны сцяг", змагаўся словам за незалежнасць Беларусі. Назвы ягоных артыкулаў кажуць самі за сябе: "Адбудова Беларусі", "Больш самачыннасці", "Беларускае войска", "Беларускі сцяг уваскрос!", "Моладзь ідзе!", "Незалежная дзяржава і яе народы", "Незалежнасць" (усе 1919), "Справа беларускага нацыянальнага гімна", "Справа незалежнасці Беларусі за мінулы год" (абодва 1920).\\
 Дбаючы пра самастойнасць Беларусі і магчымасць яе абараніць, Купала нават складаў маршоўкі для будучага беларускага войска, якія аб’ядналіся ў цыкле "На вайсковыя матывы (Песні на ваяцкі лад)" (1920). Лірыка Купалы ў гэты час шчодрая на агітацыйныя матывы. Як і ў "Раскіданым гняздзе", лірычны герой кліча беларусаў на Вялікі сход, на ўсенароднае веча, дзе беларусы самі развяжуць пытанне пра сваю будучыню.\\
-У той жа час перыяды аптымізму і веры ў шчасны лёс Беларусі змяняліся ў Купалы глыбокімі дэпрэсіямі і сумненнямі. Каб адолець іх, паэт з’язджаў з Мінска ў вёску Акопы, дзе жыла ягоная маці. Плёнам цяжкіх роздумаў і кепскіх прадчуванняў былі алегарычна-сімвалісцкія вершаваныя творы Купалы таго часу – "Млечны Шлях", "[[bellit>янка-купала/янка-купала-спадчына|Спадчына]]", "Сон", "Забытая карчма", "[[bellit>янка-купала/янка-купала-паязджане|Паязджане]]" (усе 1918), "Беларускія сыны", "[[bellit>янка-купала/янка-купала-паўстань|Паўстань...]]" (абодва 1919), "На біблейныя матывы" (1920), "[[bellit>янка-купала/янка-купала-мароз|Мароз]]" (1921). У большасці гэтыя творы можна аднесці да сугестыўнай паэзіі – г. зн., лірыкі, вобразна-эмацыйная сутнасць якой заснаваная на асаблівай рытмічна-інтанацыйнай меладычнасці, вытанчаных асацыяцыях і алюзіях, аўтарскіх няўлоўных уяўленнях і прадчуваннях.\\
+У той жа час перыяды аптымізму і веры ў шчасны лёс Беларусі змяняліся ў Купалы глыбокімі дэпрэсіямі і сумненнямі. Каб адолець іх, паэт з’язджаў з Мінска ў вёску Акопы, дзе жыла ягоная маці. Плёнам цяжкіх роздумаў і кепскіх прадчуванняў былі алегарычна-сімвалісцкія вершаваныя творы Купалы таго часу – "Млечны Шлях", "[[творы/янка-купала/янка-купала-спадчына|Спадчына]]", "Сон", "Забытая карчма", "[[творы/янка-купала/янка-купала-паязджане|Паязджане]]" (усе 1918), "Беларускія сыны", "[[творы/янка-купала/янка-купала-паўстань|Паўстань...]]" (абодва 1919), "На біблейныя матывы" (1920), "[[творы/янка-купала/янка-купала-мароз|Мароз]]" (1921). У большасці гэтыя творы можна аднесці да сугестыўнай паэзіі – г. зн., лірыкі, вобразна-эмацыйная сутнасць якой заснаваная на асаблівай рытмічна-інтанацыйнай меладычнасці, вытанчаных асацыяцыях і алюзіях, аўтарскіх няўлоўных уяўленнях і прадчуваннях.\\
-Сумаю купалаўскіх рэфлексій сталіся паэтычны зборнік "Спадчына" і трагікамедыя "[[bellit>янка-купала/янка-купала-тутэйшыя|Тутэйшыя]]", датаваныя 1922 годам.\\
+Сумаю купалаўскіх рэфлексій сталіся паэтычны зборнік "Спадчына" і трагікамедыя "[[творы/янка-купала/янка-купала-тутэйшыя|Тутэйшыя]]", датаваныя 1922 годам.\\
 У "Тутэйшых" падагульняецца досвед смутных дзён у гісторыі Беларусі, калі змяняліся ўлады, сцягі, рэжымы, войскі, а менчукі заставаліся ўсё тымі ж, інертнымі і як быццам абыякавымі да свайго лёсу. Галоўны "тутэйшы", Мікіта Зносак, які марыць стаць асэсарам пры любой уладзе, вучыць нямецкую мову за нямецкай акупацыяй, апранае фуражку з белым арлом за палякамі, махае чырвонай анучай падчас наступу Саветаў, спекулюе, прамышляе, падрабляе, хаўрусуе з рознай набрыддзю – і ў выніку ўсё ж прайграе змаганне за дабрабыт і жыццё. Купала паказвае віну і бяду "тутэйшага", сутнасць якіх – не адчуваць сябе беларусам і не называцца ім. "Тутэйшасць", якая, безумоўна, ёсць сацыяльнай хваробай, расшыфроўваецца як сіндром нацыянальнага імунадэфіцыту, свайго кшталту нацыянальны СНІД. Ён прынёс шкоду Беларусі ў час яе экзістэнцыйнага выбару ў 1920-я, шкодзіць і сёння. Янка Здольнік, Гануля, Спічыні, Наста Пабягунская ды іншыя персанажы трагікамедыі ў той або іншай ступені надзеленыя сімптомамі гэтай хваробы, нягледзячы на сваю станоўчасць або адмоўнасць.
 \\
-[[bellit>янка-купала/янка-купала-ў-савецкай-беларусі|Купала ў савецкай Беларусі.]]
+[[творы/янка-купала/янка-купала-ў-савецкай-беларусі|Купала ў савецкай Беларусі.]]
 \\
@@ Радок 100: / Радок 100: @@
 ===== Падобныя старонкі =====
-  * [[bellit>аляксей-пысін/творчасць-аляксея-пысіна]]
+  * [[творы/аляксей-пысін/творчасць-аляксея-пысіна]]
-  * [[bellit>янка-золак/творчасць-янкі-золака]]
+  * [[творы/янка-золак/творчасць-янкі-золака]]
-  * [[bellit>яўгенія-янішчыц/творчасць-яўгеніі-янішчыц]]
+  * [[творы/яўгенія-янішчыц/творчасць-яўгеніі-янішчыц]]
-  * [[bellit>міхась-кавыль/жыццёвы-і-творчы-шлях-міхася-кавыля]]
+  * [[творы/міхась-кавыль/жыццёвы-і-творчы-шлях-міхася-кавыля]]
-  * [[bellit>анатоль-вялюгін/творчасць-анатоля-вялюгіна]]
+  * [[творы/анатоль-вялюгін/творчасць-анатоля-вялюгіна]]