Адрозненні

Тут паказаны адрозненні паміж двума версіямі гэтай старонкі.

--- творы:уладзімір-караткевіч:уладзімір-караткевіч-кастусь-каліноўскі [2025/08/22 11:11] – створана - знешняе змена 127.0.0.1
+++ творы:уладзімір-караткевіч:уладзімір-караткевіч-кастусь-каліноўскі [2025/08/23 15:58] (бягучы) – vedybeadmin
@@ Радок 7: / Радок 7: @@
 ====== Уладзімір Караткевіч — Кастусь Каліноўскі ======
-Справа змагароў неўміручая. Пра гэта сведчыць п'еса драматургічнага цыкла [[bellit>уладзімір-караткевіч/творчасць-уладзіміра-караткевіча|Уладзіміра Караткевіча]] "Кастусь Каліноўскі".\\
+Справа змагароў неўміручая. Пра гэта сведчыць п'еса драматургічнага цыкла [[творы/уладзімір-караткевіч/творчасць-уладзіміра-караткевіча|Уладзіміра Караткевіча]] "Кастусь Каліноўскі".\\
 Тут мы назіраем наступнае: шматгалосы, падрыхтаваны да дзеянняў людскі натоўп у масавых сцэнах і рамантызаваны, прыўзняты над натоўпам вобраз правадыра. Адзін з кіраўнікоў паўстання 1863 -1864 гадоў, публіцыст і паэт, палітык і ваяр, Кастусь Каліноўскі не проста вядзе да змагання ўзбунтаваную людскую грамаду, але кіруецца інтарэсамі цэлага народа, нацыі беларусаў.\\
 Сялянскі рух паказваецца Уладзімірам Караткевічам без штучнай ідэалізацыі, у многім супярэчлівы і хаатычны. Момант ірацыяналізму прысутнічае ў наіўнай сялянскай веры ў "добрага цара". Паверыўшы ў тое, што паўстанцы імкнуцца схаваць ад народа падараваную царом волю, ізноў загнаць народ у прыгон, сяляне гатовы ўзняць зброю супраць паўстанцаў.\\
 У першай сцэне п'есы мужыкі з Бахарэвічаў знаходзяцца за "паважным" заняткам: рыхтуюцца адцяць галовы захопленым паўстанцам - за тое, што яны нібыта хаваюць ад сялян "царскую міласць".\\
 Словы Каліноўскага, звернутыя да сялян, пераконваюць іх у адваротным. Вядома, такі хуткі паварот падзей можа быць толькі ў творы, у якім рамантычныя элементы спалучаюцца з рэалістычнымі. Гэты эпізод пераконвае ў неабходнасці асветніцтва як абавязковай часткі нацыянальнага руху, панацэі ад ірацыяналізму масавай свядомасці, адзінага спосабу змагання з цямнотай, марнымі ілюзіямі. Шмат што залежыць і ад самой асобы асветніка.\\
-Кастусю Каліноўскаму, аўтару славутай [[bellit>іншае/кастусь-каліноўскі-мужыцкая-праўда|"Мужыцкай праўды"]], удалося тое, што не заўсёды было пад сілу некаторым інтэлігентам-дэмакратам сярэдзіны XIX стагоддзя, - патлумачыць мэту паўстання, выкласці асновы сваёй палітычнай праграмы ў зразумелай форме, заваяваць давер сялянства, прыцягнуць яго да ўдзелу ў супраціве.\\
+Кастусю Каліноўскаму, аўтару славутай [[творы/іншае/кастусь-каліноўскі-мужыцкая-праўда|"Мужыцкай праўды"]], удалося тое, што не заўсёды было пад сілу некаторым інтэлігентам-дэмакратам сярэдзіны XIX стагоддзя, - патлумачыць мэту паўстання, выкласці асновы сваёй палітычнай праграмы ў зразумелай форме, заваяваць давер сялянства, прыцягнуць яго да ўдзелу ў супраціве.\\
 Прамень рамантычнага святла, накіраванага на вобраз Каліноўскага, трапляе і на сялян. Мужыкі з Бахарэвічаў гатовы ісці ў паўстанні да канца, не губляючы чалавечай годнасці, прыняць лютую кару ад рук царскіх жаўнераў.\\
 Характэрныя беларускія рысы, уласцівыя вобразу Каліноўскага, перадаюцца і астатнім персанажам. Некаторыя ж якасці якраз ярчэй высвечваюцца праз вобразы прадстаўнікоў сялянства, "аратых". Гэта - народны гумар, самаіронія.\\
@@ Радок 34: / Радок 34: @@
 К а с т у с ь. Чакайце, мужыкі!.. Чортаў Бацька, я вам гэтага чалавека не дам...".\\
 Зарубу выратаваў ад смерці не толькі яго, зразумелы простаму чалавеку, гумар. Герой, які так дабрадушна і трапна жартуе перад пагрозай смерці, на думку Каліноўскага, не можа здрадзіць.\\
-Сімпатыю сялян выклікае тое, што Заруба апантана любіць жыццё і Бацькаўшчыну, Беларусь. Любоў да Радзімы -універсальнае пачуццё, уласцівае кожнаму маральна здароваму чалавеку, незалежна ад яго сацыяльнага становішча. Заруба ж у вачах мужыкоў - "яблык, што з панскай яблыні ўпаў на мужыцкую ніву". У нечым ён нагадвае Гервасія Выліваху з аповесці [[bellit>уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-ладдзя-роспачы|"Ладдзя Роспачы"]], Юрася Братчыка з рамана [[bellit>уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-хрыстос-прызямліўся|"Хрыстос прызямліўся ў Гародні"]] - амбівалентных, гэта значыць шматвартасных герояў, у якіх дзіўным чынам спалучаюцца блюзнерства і вера, прыземленае і высокае.\\
+Сімпатыю сялян выклікае тое, што Заруба апантана любіць жыццё і Бацькаўшчыну, Беларусь. Любоў да Радзімы -універсальнае пачуццё, уласцівае кожнаму маральна здароваму чалавеку, незалежна ад яго сацыяльнага становішча. Заруба ж у вачах мужыкоў - "яблык, што з панскай яблыні ўпаў на мужыцкую ніву". У нечым ён нагадвае Гервасія Выліваху з аповесці [[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-ладдзя-роспачы|"Ладдзя Роспачы"]], Юрася Братчыка з рамана [[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-хрыстос-прызямліўся|"Хрыстос прызямліўся ў Гародні"]] - амбівалентных, гэта значыць шматвартасных герояў, у якіх дзіўным чынам спалучаюцца блюзнерства і вера, прыземленае і высокае.\\
 У сцэне з панам Зарубам пераважае рамантычны спосаб паказу, але у ёй праглядаецца і адна значная псіхалагічная акалічнасць, уласцівая рэальнай асобе Кастуся Каліноўскага. Гэта -давер'е, амаль бясконцае і згубнае для героя ў тых абставінах. Ён не памыліўся ў Зарубе, але залішне даверыўся Вітаўту Парфіяновічу, які, мяркуе аўтар, стаў здраднікам.\\
-У гэтым творы [[litpers>уладзімір-караткевіч|Уладзімір Караткевіч]], мажліва, больш настойліва пільнуецца прынцыпу кантрасту ў пабудове характараў. Па адзін бок змагання - беззаганныя, сонечныя натуры, сапраўдныя рыцары, па другі - беспрасветныя нягоднікі, каты, такія, як генерал Мураўёў або Гогель. Зрэшты, бескарыслівых, чыстых душой і памкненнямі герояў, можна сустрэць і ў апавядальных творах У. Караткевіча - гэта Алесь Загорскі з [[bellit>уладзімір-караткевіч/-каласы-пад-сярпом-тваім-асноўныя-прабле|рамана "Каласы пад сярпом тваім"]], Андрэй Беларэцкі з [[bellit>уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-дзікае-паляванне-ка|"Дзікага палявання караля Стаха"]], Косміч з рамана [[bellit>уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-чорны-замак-альшанс|"Чорны замак Альшанскі"]]. Як, дарэчы, і змрочных, безнадзейных ліхадзеяў, носьбітаў метафізічнага зла.\\
+У гэтым творы [[постаці/уладзімір-караткевіч|Уладзімір Караткевіч]], мажліва, больш настойліва пільнуецца прынцыпу кантрасту ў пабудове характараў. Па адзін бок змагання - беззаганныя, сонечныя натуры, сапраўдныя рыцары, па другі - беспрасветныя нягоднікі, каты, такія, як генерал Мураўёў або Гогель. Зрэшты, бескарыслівых, чыстых душой і памкненнямі герояў, можна сустрэць і ў апавядальных творах У. Караткевіча - гэта Алесь Загорскі з [[творы/уладзімір-караткевіч/-каласы-пад-сярпом-тваім-асноўныя-прабле|рамана "Каласы пад сярпом тваім"]], Андрэй Беларэцкі з [[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-дзікае-паляванне-ка|"Дзікага палявання караля Стаха"]], Косміч з рамана [[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-чорны-замак-альшанс|"Чорны замак Альшанскі"]]. Як, дарэчы, і змрочных, безнадзейных ліхадзеяў, носьбітаў метафізічнага зла.\\
 І ў межах рамантычнага метаду гэта не з'яўляецца спрашчэннем, таму што героі Караткевіча, станоўчыя або адмоўныя, не губляюць сваёй самабытнасці, яркіх індывідуальных рысаў. Гэтая думка знаходзіць пацвярджэнне ў п'есе "Кастусь Каліноўскі", у дыялогу-спрэчцы, якую вядуць два антыподы - Кастусь і адзін з "крумкачоў", паручнік Гогель:\\
 "Г о г е л ь. Вы тупы, вузкі артадокс... Сярод усіх колераў вы адрозніваеце толькі чорны і белы...\\
@@ Радок 47: / Радок 47: @@
 Паўза.\\
 Я вам скажу, чаму. Кожны раз чалавецтва бліжэй да шчасця... на вышыню нашых магіл. З крывёю, са зрывамі на дно прорвы, яно, здыхаючы, паўзе да праўды".\\
-Пройдзе няшмат часу - і стары рэвалюцыянер, удзельнік паўстання 1863 - 1864 гадоў Зыгмунд Чаховіч прачытае па памяці пранікнёныя радкі "Мужыцкай праўды". Ягоным слухачом будзе не хто іншы, як Янка Луцэвіч, герой [[bellit>уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-калыска-чатырох-чар|"Калыскі чатырох чараўніц"]].
+Пройдзе няшмат часу - і стары рэвалюцыянер, удзельнік паўстання 1863 - 1864 гадоў Зыгмунд Чаховіч прачытае па памяці пранікнёныя радкі "Мужыцкай праўды". Ягоным слухачом будзе не хто іншы, як Янка Луцэвіч, герой [[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-калыска-чатырох-чар|"Калыскі чатырох чараўніц"]].
@@ Радок 53: / Радок 53: @@
 ===== Падобныя старонкі =====
-  * [[bellit>уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-чазенія-гдз]]
+  * [[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-чазенія-гдз]]
-  * [[bellit>уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-кніганошы]]
+  * [[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-кніганошы]]
-  * [[bellit>уладзімір-караткевіч/творчасць-уладзіміра-караткевіча]]
+  * [[творы/уладзімір-караткевіч/творчасць-уладзіміра-караткевіча]]
-  * [[bellit>уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-кніганошы-гдз]]
+  * [[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-кніганошы-гдз]]
-  * [[bellit>уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-лісце-каштанаў]]
+  * [[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-лісце-каштанаў]]