Інструменты карыстальніка

Інструменты сайта


творы:пятрусь-броўка:творчасць-петруся-броўкі

Адрозненні

Тут паказаны адрозненні паміж двума версіямі гэтай старонкі.

Спасылка на гэта параўнанне

Папярэдняя версія справа і злеваПапярэдняя версія
Наступная версія
Папярэдняя версія
творы:пятрусь-броўка:творчасць-петруся-броўкі [2025/08/23 15:44] vedybeadminтворы:пятрусь-броўка:творчасць-петруся-броўкі [2025/08/23 15:58] (бягучы) vedybeadmin
Радок 8: Радок 8:
 ====== Творчасць Петруся Броўкі ====== ====== Творчасць Петруся Броўкі ======
 Без творчасці Петруся Броўкі (1905-1980) немагчыма ўявіць шляхі і тэндэнцыі развіцця беларускай паэзіі, увогуле гісторыю ўсёй нашай нацыянальнай літаратуры ХХ стагоддзя. У савецкі час Пятрусь Броўка быў шырокапрызнаны пісьменнік: яму былі нададзены званні народнага паэта Беларусі (1962), заслужанага дзеяча навукі Беларускай ССР (1975), прысвоена званне Героя Сацыялістычнай Працы, ён стаў акадэмікам Акадэміі навук БССР, лаўрэатам самай высокай у былым СССР Ленінскай прэміі, а таксама неаднаразова адзначаны Дзяржаўнымі прэміямі СССР і БССР. Пятрусь Броўка займаў адказныя пасады ў пісьменніцкіх саюзах — у СП БССР быў старшынёй праўлення, а СП СССР — сакратаром праўлення. Шмат гадоў Пятрусь Броўка ўзначальваў выдавецтва Беларускай Савецкай Энцыклапедыі (БелСЭ), якое стваралася пры яго непасрэдным удзеле і з’явілася значнай падзеяй у духоўна-культурным жыцці рэспублікі (цяпер "Беларуская Энцыклапедыя" носіць імя паэта).\\ Без творчасці Петруся Броўкі (1905-1980) немагчыма ўявіць шляхі і тэндэнцыі развіцця беларускай паэзіі, увогуле гісторыю ўсёй нашай нацыянальнай літаратуры ХХ стагоддзя. У савецкі час Пятрусь Броўка быў шырокапрызнаны пісьменнік: яму былі нададзены званні народнага паэта Беларусі (1962), заслужанага дзеяча навукі Беларускай ССР (1975), прысвоена званне Героя Сацыялістычнай Працы, ён стаў акадэмікам Акадэміі навук БССР, лаўрэатам самай высокай у былым СССР Ленінскай прэміі, а таксама неаднаразова адзначаны Дзяржаўнымі прэміямі СССР і БССР. Пятрусь Броўка займаў адказныя пасады ў пісьменніцкіх саюзах — у СП БССР быў старшынёй праўлення, а СП СССР — сакратаром праўлення. Шмат гадоў Пятрусь Броўка ўзначальваў выдавецтва Беларускай Савецкай Энцыклапедыі (БелСЭ), якое стваралася пры яго непасрэдным удзеле і з’явілася значнай падзеяй у духоўна-культурным жыцці рэспублікі (цяпер "Беларуская Энцыклапедыя" носіць імя паэта).\\
-Нарадзіўся Пятрусь Броўка 25 чэрвеня 1905 г. у вёсцы Пуцілкавічы, што на Ушаччыне, якая таксама дала беларускай літаратуры такіх вядомых мастакоў слова, як [[litpers>васіль-быкаў|Васіль Быкаў]], [[творы/еўдакія-лось/жыццёвы-і-творчы-шлях-еўдакіі-лось|Еўдакія Лось]], [[litpers>рыгор-барадулін|Рыгор Барадулін]]. Лёс яго ў многім тыповы для нашых пісьменнікаў — сялянскіх сыноў, дзяцей беларускай вёскі. З маленства зведаў, што такое сялянская праца, хараство роднай прыроды, няпростае чалавечае жыццё. Калі будучы паэт авалодаў граматай, то дапамагаў складаць і пісаў лісты аднавяскоўцам, якія апынуліся на франтах Першай сусветнай вайны. У дзіцячыя гады ён пазнаёміўся з першымі беларускімі творамі [[litpers>янка-купала|Янкі Купалы]] і [[litpers>якуб-колас|Якуба Коласа]], а таксама з тагачаснымі беларускімі часопісамі "Саха" і "Лучынка". Нядоўга вучыўся ў Лепельскім вышэйшым пачатковым вучылішчы, бо на яго навучанне ў сям’і не хапала сродкаў. З трынаццаці гадоў пачаў працаваць: быў перапісчыкам у валасным ваенным камісарыяце, справаводам у валвыканкаме, рахункаводам у саўгасе, а затым — старшынёй сельсавета. Пасля Пятрусь Броўка трапіў на камсамольскую работу: працаваў загадчыкам аддзела ў Полацкім акруговым камітэце камсамола. З 1927 па 1928 г. — адказны сакратар газеты "Чырвоная Полаччына", куды раней ён дасылаў свае першыя допісы і вершаваныя творы. У гэтай газеце 18 жніўня 1926 г. быў змешчаны яго першы верш "Ой, не шапчы, мая бярозка...". З гэтага часу і пачынаецца творчая сцежка Петруся Броўкі ў вялікую літаратуру. Паваротным момантам у жыццёвай і творчай біяграфіі маладога тады паэта стаў прыезд у Мінск і паступленне на вучобу ў Беларускі дзяржаўны універсітэт на літаратурна-лінгвістычнае аддзяленне педагагічнага факультэта (скончыў БДУ ў 1931 г.). У сталіцы Пятрусь Броўка стаў актыўным удзельнікам літаратурнага жыцця, увайшоў у творчае аб’яднанне "[[slounik>маладняк|Маладняк]]".\\ +Нарадзіўся Пятрусь Броўка 25 чэрвеня 1905 г. у вёсцы Пуцілкавічы, што на Ушаччыне, якая таксама дала беларускай літаратуры такіх вядомых мастакоў слова, як [[постаці/васіль-быкаў|Васіль Быкаў]], [[творы/еўдакія-лось/жыццёвы-і-творчы-шлях-еўдакіі-лось|Еўдакія Лось]], [[постаці/рыгор-барадулін|Рыгор Барадулін]]. Лёс яго ў многім тыповы для нашых пісьменнікаў — сялянскіх сыноў, дзяцей беларускай вёскі. З маленства зведаў, што такое сялянская праца, хараство роднай прыроды, няпростае чалавечае жыццё. Калі будучы паэт авалодаў граматай, то дапамагаў складаць і пісаў лісты аднавяскоўцам, якія апынуліся на франтах Першай сусветнай вайны. У дзіцячыя гады ён пазнаёміўся з першымі беларускімі творамі [[постаці/янка-купала|Янкі Купалы]] і [[постаці/якуб-колас|Якуба Коласа]], а таксама з тагачаснымі беларускімі часопісамі "Саха" і "Лучынка". Нядоўга вучыўся ў Лепельскім вышэйшым пачатковым вучылішчы, бо на яго навучанне ў сям’і не хапала сродкаў. З трынаццаці гадоў пачаў працаваць: быў перапісчыкам у валасным ваенным камісарыяце, справаводам у валвыканкаме, рахункаводам у саўгасе, а затым — старшынёй сельсавета. Пасля Пятрусь Броўка трапіў на камсамольскую работу: працаваў загадчыкам аддзела ў Полацкім акруговым камітэце камсамола. З 1927 па 1928 г. — адказны сакратар газеты "Чырвоная Полаччына", куды раней ён дасылаў свае першыя допісы і вершаваныя творы. У гэтай газеце 18 жніўня 1926 г. быў змешчаны яго першы верш "Ой, не шапчы, мая бярозка...". З гэтага часу і пачынаецца творчая сцежка Петруся Броўкі ў вялікую літаратуру. Паваротным момантам у жыццёвай і творчай біяграфіі маладога тады паэта стаў прыезд у Мінск і паступленне на вучобу ў Беларускі дзяржаўны універсітэт на літаратурна-лінгвістычнае аддзяленне педагагічнага факультэта (скончыў БДУ ў 1931 г.). У сталіцы Пятрусь Броўка стаў актыўным удзельнікам літаратурнага жыцця, увайшоў у творчае аб’яднанне "[[слоўнік/маладняк|Маладняк]]".\\ 
-На пачатку 30-х гг. ён выдаў кніжкі паэзіі "Гады, як шторм" і "Прамова фактамі" (абедзве — 1930), "Цэхавыя будні" (1931). Многія вершы з гэтых зборнікаў увасабляюць тыповую манеру і стыль паэтычнага выказвання, характэрны для паэтаў-маладнякоўцаў. Тут шмат гучных агульных выказванняў і заклікаў, бадзёрай аптымістычнай рыторыкі, абстрактнай планетарна-касмічнай вобразатворчасці: "Гэй, камсамол! %%//%% Дазорамі станем %%//%% На барыкадах сусвету змагацца"; "Мы — маладыя, як рэвалюцыя, %%//%% Поўны агню, як гартоўныя домны" (верш "Камсамольцам"). Малады аўтар паэтызаваў "цэхавыя будні", канстатаваў факты і падзеі, заклікаў "машыну любіць як сябе", услаўляў сацыялістычнае будаўніцтва. Крытык В. Бечык, пішучы пра творчае станаўленне паэта, справядліва адзначаў, што "не ўсё з ранніх твораў Броўкі вытрымала выпрабаванне часам. Не ўсё было арганічным, надараліся і публіцыстычныя перакосы, і рытарычныя спрашчэнні, беднаватая на паэтычны змест агульшчына". Бяда маладога тады Петруся Броўкі была ў тым, што як паэт ён вельмі моцна падпаў пад афіцыйны ідэалагічны ўплыў, быў летапісцам жыцця грамадства, паспешліва адгукаўся на павярхоўна зразуметыя патрэбы дня і заклікі партыі, выказваўся дэкларацыйна, мысліў схемамі і лозунгамі. I, вядома, не адзін Пятрусь Броўка пайшоў па такім шляху, шчодра аддаючы даніну часу, ідэалогіі, палітыцы (можна згадаць, як стараліся ісці "ў нагу з часам", радасна-ўзнёсла апявалі савецкую яву [[litpers>міхась-чарот|Міхась Чарот]], [[litpers>алесь-дудар|Алесь Дудар]], А. Александровіч, Пятрусь Глебка, [[litpers>аркадзь-куляшоў|Аркадзь Куляшоў]] і інш.). Вось даволі характэрны ўзор агульшчыны, ідэалагічнай рыторыкі: "Імчыць цягнік, яснеюць нашы далі, %%//%% Вядома ўсім — не спынімся мы тут. %%//%% Мы шчыра ўсе і горача віталі %%//%% Вялікім Леніным паказаны маршрут. %%//%% Хто на дарозе стаў? Дык ведай — сцеражыся!.." (верш "Гады, як шторм"). Лірыка Петруся Броўкі 30-х гг., развіваючыся ў рэчышчы грамадзянска-публіцыстычнай паэзіі, ва ўмовах даваеннага часу была шчырым выяўленнем веры маладога пакалення ў Леніна, камуністычную партыю і ідэі сацыялізму. Аднак як паэт ён не ўздымаўся над кан’юнктурай падзей і лозунгаў, не пазбегнуў паспешлівай апісальнасці. Актуальнасць, надзённасць радка, пафаснасць і агітацыйнасць голасу — вось да чаго імкнуўся паэт. Пра гэтае сваё імкненне ён прызнаваўся ў вершы "Тады пачынаю з пачуццямі спрэчку..." (1930):+На пачатку 30-х гг. ён выдаў кніжкі паэзіі "Гады, як шторм" і "Прамова фактамі" (абедзве — 1930), "Цэхавыя будні" (1931). Многія вершы з гэтых зборнікаў увасабляюць тыповую манеру і стыль паэтычнага выказвання, характэрны для паэтаў-маладнякоўцаў. Тут шмат гучных агульных выказванняў і заклікаў, бадзёрай аптымістычнай рыторыкі, абстрактнай планетарна-касмічнай вобразатворчасці: "Гэй, камсамол! %%//%% Дазорамі станем %%//%% На барыкадах сусвету змагацца"; "Мы — маладыя, як рэвалюцыя, %%//%% Поўны агню, як гартоўныя домны" (верш "Камсамольцам"). Малады аўтар паэтызаваў "цэхавыя будні", канстатаваў факты і падзеі, заклікаў "машыну любіць як сябе", услаўляў сацыялістычнае будаўніцтва. Крытык В. Бечык, пішучы пра творчае станаўленне паэта, справядліва адзначаў, што "не ўсё з ранніх твораў Броўкі вытрымала выпрабаванне часам. Не ўсё было арганічным, надараліся і публіцыстычныя перакосы, і рытарычныя спрашчэнні, беднаватая на паэтычны змест агульшчына". Бяда маладога тады Петруся Броўкі была ў тым, што як паэт ён вельмі моцна падпаў пад афіцыйны ідэалагічны ўплыў, быў летапісцам жыцця грамадства, паспешліва адгукаўся на павярхоўна зразуметыя патрэбы дня і заклікі партыі, выказваўся дэкларацыйна, мысліў схемамі і лозунгамі. I, вядома, не адзін Пятрусь Броўка пайшоў па такім шляху, шчодра аддаючы даніну часу, ідэалогіі, палітыцы (можна згадаць, як стараліся ісці "ў нагу з часам", радасна-ўзнёсла апявалі савецкую яву [[постаці/міхась-чарот|Міхась Чарот]], [[постаці/алесь-дудар|Алесь Дудар]], А. Александровіч, Пятрусь Глебка, [[постаці/аркадзь-куляшоў|Аркадзь Куляшоў]] і інш.). Вось даволі характэрны ўзор агульшчыны, ідэалагічнай рыторыкі: "Імчыць цягнік, яснеюць нашы далі, %%//%% Вядома ўсім — не спынімся мы тут. %%//%% Мы шчыра ўсе і горача віталі %%//%% Вялікім Леніным паказаны маршрут. %%//%% Хто на дарозе стаў? Дык ведай — сцеражыся!.." (верш "Гады, як шторм"). Лірыка Петруся Броўкі 30-х гг., развіваючыся ў рэчышчы грамадзянска-публіцыстычнай паэзіі, ва ўмовах даваеннага часу была шчырым выяўленнем веры маладога пакалення ў Леніна, камуністычную партыю і ідэі сацыялізму. Аднак як паэт ён не ўздымаўся над кан’юнктурай падзей і лозунгаў, не пазбегнуў паспешлівай апісальнасці. Актуальнасць, надзённасць радка, пафаснасць і агітацыйнасць голасу — вось да чаго імкнуўся паэт. Пра гэтае сваё імкненне ён прызнаваўся ў вершы "Тады пачынаю з пачуццямі спрэчку..." (1930):
  
 Мне трэба, каб слова Мне трэба, каб слова
Радок 20: Радок 20:
  
 Паэт адмаўляў інтымную лірыку — той жанр, у якім пазней выявіў сябе найбольш таленавіта і ярка. "Няхай і верш чарнарабочы ідзе да горнаў", — вось у гэтым бачыў практычную карысць і прызначэнне паэзіі малады Пятрусь Броўка. Ён далучыўся да тых паэтаў, для каго рыфма стала, кажучы словамі У. Маякоўскага, "лозунгам, штыком і бізуном". З "пачуццямі спрэчкі" пайшлі не на карысць паэтычнаму мысленню Петруся Броўкі. Верш 30-х гг. "Вясновая размова", калі меркаваць па назве, павінен быць пейзажным. Аднак паэта не цікавіць прыгожае і вечнае, ён складае гімн "савецкай вясне": "Прымай, савецкая вясна, загады ад ЦК". Такой вобразатворчасці, памножанай на патэтыку, нямала і ў сталага Броўкі-паэта. Адзін з яскравых прыкладаў таму — лірычны верш пра радзіму "На родных месцах" (1957), у якім аўтар не змог абысціся без "ідэйнай" падсветкі: "Зыркім бляскам святла, %%//%% Думкай мудрага Леніна %%//%% На абшарах тваіх %%//%% Усё як ёсць апраменена".\\ Паэт адмаўляў інтымную лірыку — той жанр, у якім пазней выявіў сябе найбольш таленавіта і ярка. "Няхай і верш чарнарабочы ідзе да горнаў", — вось у гэтым бачыў практычную карысць і прызначэнне паэзіі малады Пятрусь Броўка. Ён далучыўся да тых паэтаў, для каго рыфма стала, кажучы словамі У. Маякоўскага, "лозунгам, штыком і бізуном". З "пачуццямі спрэчкі" пайшлі не на карысць паэтычнаму мысленню Петруся Броўкі. Верш 30-х гг. "Вясновая размова", калі меркаваць па назве, павінен быць пейзажным. Аднак паэта не цікавіць прыгожае і вечнае, ён складае гімн "савецкай вясне": "Прымай, савецкая вясна, загады ад ЦК". Такой вобразатворчасці, памножанай на патэтыку, нямала і ў сталага Броўкі-паэта. Адзін з яскравых прыкладаў таму — лірычны верш пра радзіму "На родных месцах" (1957), у якім аўтар не змог абысціся без "ідэйнай" падсветкі: "Зыркім бляскам святла, %%//%% Думкай мудрага Леніна %%//%% На абшарах тваіх %%//%% Усё як ёсць апраменена".\\
-Шматлікія вершы, пачынаючы ад яго першага зборніка "Гады, як шторм" да апошняга "Савецкі чалавек’ (1982), нясуць у сабе дух партыйна-камуністычнай ідэалогіі. Асабліва багата ідэйна-палітычнай вершатворчасці, надзённа-рытарычных "прамоў фактамі" ў кнігах другой паловы 30-х гг. і канца 40—50-х гг. — "Так пачыналася маладосць" (1934), "Прыход героя" (1935), "Вясна Радзімы" (1937), "У роднай хаце" (1946), "Сонечнымі днямі" (1950), "Цвёрдымі крокамі" (1954) і інш. Адмоўна адбілася на яго творчасці так званая тэорыя бесканфліктнасці, і гэты негатыўны ўплыў яскрава выявіўся ў [[slounik>ідэалізацыя|ідэалізацыі]], спрошчаным паказе даваеннай і пасляваеннай рэчаіснасці, калгаснага жыцця, услаўленні культу асобы Сталіна (паэма "[[творы/пятрусь-броўка/пятрусь-броўка-хлеб|Хлеб]]", вершы "Падарунак’, "Думы аб правадыру", "Палессе", "Спеў новых дзён" і шмат інш.). Ідэалагічныя ўстаноўкі паўплывалі на змест аповесці "Каландры" (1931) і рамана "Калі зліваюцца рэкі" (1957). Цэнтральнымі ў многіх творах сталі вобразы камуністаў, Леніна, матывы ўслаўлення камуністычнай партыі, сацыялістычнага жыцця, Кастрычніцкай рэвалюцыі, ленінскіх спраў і г. д. Пералік назваў вершаў і паэм, а тым больш цытаванне характэрных, тыповых радкоў, якія сведчылі б пра "камуністычную высокаідэйнасць" Броўкавай паэзіі, можа заняць нямала месца: "Быць камуністам", "Смела, таварышы, ў ногу!", "Мая Савецкая Улада", "Светлы час", "Заўсёды з Леніным", "Дума аб бессмяротнасці" і шмат інш. Не дзіўна, што нямала Броўкавых твораў, якія нарадзіліся на патрэбу дня, сёння беззваротна састарэлі, але яны з’яўляюцца па-свойму красамоўнымі фактамі гісторыі беларускай савецкай літаратуры.\\+Шматлікія вершы, пачынаючы ад яго першага зборніка "Гады, як шторм" да апошняга "Савецкі чалавек’ (1982), нясуць у сабе дух партыйна-камуністычнай ідэалогіі. Асабліва багата ідэйна-палітычнай вершатворчасці, надзённа-рытарычных "прамоў фактамі" ў кнігах другой паловы 30-х гг. і канца 40—50-х гг. — "Так пачыналася маладосць" (1934), "Прыход героя" (1935), "Вясна Радзімы" (1937), "У роднай хаце" (1946), "Сонечнымі днямі" (1950), "Цвёрдымі крокамі" (1954) і інш. Адмоўна адбілася на яго творчасці так званая тэорыя бесканфліктнасці, і гэты негатыўны ўплыў яскрава выявіўся ў [[слоўнік/ідэалізацыя|ідэалізацыі]], спрошчаным паказе даваеннай і пасляваеннай рэчаіснасці, калгаснага жыцця, услаўленні культу асобы Сталіна (паэма "[[творы/пятрусь-броўка/пятрусь-броўка-хлеб|Хлеб]]", вершы "Падарунак’, "Думы аб правадыру", "Палессе", "Спеў новых дзён" і шмат інш.). Ідэалагічныя ўстаноўкі паўплывалі на змест аповесці "Каландры" (1931) і рамана "Калі зліваюцца рэкі" (1957). Цэнтральнымі ў многіх творах сталі вобразы камуністаў, Леніна, матывы ўслаўлення камуністычнай партыі, сацыялістычнага жыцця, Кастрычніцкай рэвалюцыі, ленінскіх спраў і г. д. Пералік назваў вершаў і паэм, а тым больш цытаванне характэрных, тыповых радкоў, якія сведчылі б пра "камуністычную высокаідэйнасць" Броўкавай паэзіі, можа заняць нямала месца: "Быць камуністам", "Смела, таварышы, ў ногу!", "Мая Савецкая Улада", "Светлы час", "Заўсёды з Леніным", "Дума аб бессмяротнасці" і шмат інш. Не дзіўна, што нямала Броўкавых твораў, якія нарадзіліся на патрэбу дня, сёння беззваротна састарэлі, але яны з’яўляюцца па-свойму красамоўнымі фактамі гісторыі беларускай савецкай літаратуры.\\
 Дык дзе ж па-сапраўднаму неўвядальны, найбольш па-мастацку глыбокі і непаўторны Пятрусь Броўка як паэт? Там, дзе ён апявае крыніцу і бор, дзявочую прыгажосць і сустрэчу закаханых, дзе дасягае інтымнасці, спавядальнасці і філасафічнасці. Бо эстэтычнае, духоўнае — штосьці генетычна невынішчальнае і першаснае, у адрозненне ад ідэалагічнага, наноснага. Пейзажная і любоўная лірыка ў 30-50-я гг. як бы ратавала паэзію, не давала ёй канчаткова забыцца на прыгожыя і вечныя пачуцці на зямлі, хоць на пэўны момант ці міг у тагачасных умовах выбавіцца ад нейкага наддухоўнага, надчалавечага існавання. Той жа Пятрусь Броўка, як бы ні крочыў "у нагу з часам", як бы ні палітызаваўся, добра бачыў і іншыя ўзоры мастацкай творчасці, не мог абсалютна заглушыць у сабе адчуванне прыгожага, пачуццё роднай прыроды. Хоць паэзія на вечныя тэмы ў даваенны час не віталася крытыкай, успрымалася як адыход ад надзённых праблем часу, Пятрусь Броўка узяў за арыенцір [[творы/якуб-колас/прырода-ў-творчасці-якуба-коласа|лірыку прыроды Якуба Коласа]], традыцыі рэалістычна-канкрэтнага і вобразнага жывапісання. На гэты конт ёсць красамоўнае прызнанне самога паэта ў вершы "Якубу Коласу": "Я да зямлі прыпаў. %%//%% Твае гучалі словы. %%//%% Яны праўдзівымі, прыгожымі былі, — %%//%% Я ў іх вясну пачуў, напеў бароў сасновых %%//%% I сілу рэк Бярозы і Сулы". Асабліва значным крокам у паглыбленні эстэтыка-выяўленчага пачатку, лірычнага "я" аўтара стала кніга "Шляхамі баравымі" (1940). Пейзажныя вершы "[[творы/пятрусь-броўка/пятрусь-броўка-канец-лета|Канец лета]]", "Дождж", "'Мяцеліца", "Бор" і некаторыя іншыя вылучаюцца ў даваеннай паэзіі сваёй вобразнай маляўнічасцю, прачулай рытміка-меладычнай інструментоўкай, іх радкі прасякнуты жывым чалавечым настроем: Дык дзе ж па-сапраўднаму неўвядальны, найбольш па-мастацку глыбокі і непаўторны Пятрусь Броўка як паэт? Там, дзе ён апявае крыніцу і бор, дзявочую прыгажосць і сустрэчу закаханых, дзе дасягае інтымнасці, спавядальнасці і філасафічнасці. Бо эстэтычнае, духоўнае — штосьці генетычна невынішчальнае і першаснае, у адрозненне ад ідэалагічнага, наноснага. Пейзажная і любоўная лірыка ў 30-50-я гг. як бы ратавала паэзію, не давала ёй канчаткова забыцца на прыгожыя і вечныя пачуцці на зямлі, хоць на пэўны момант ці міг у тагачасных умовах выбавіцца ад нейкага наддухоўнага, надчалавечага існавання. Той жа Пятрусь Броўка, як бы ні крочыў "у нагу з часам", як бы ні палітызаваўся, добра бачыў і іншыя ўзоры мастацкай творчасці, не мог абсалютна заглушыць у сабе адчуванне прыгожага, пачуццё роднай прыроды. Хоць паэзія на вечныя тэмы ў даваенны час не віталася крытыкай, успрымалася як адыход ад надзённых праблем часу, Пятрусь Броўка узяў за арыенцір [[творы/якуб-колас/прырода-ў-творчасці-якуба-коласа|лірыку прыроды Якуба Коласа]], традыцыі рэалістычна-канкрэтнага і вобразнага жывапісання. На гэты конт ёсць красамоўнае прызнанне самога паэта ў вершы "Якубу Коласу": "Я да зямлі прыпаў. %%//%% Твае гучалі словы. %%//%% Яны праўдзівымі, прыгожымі былі, — %%//%% Я ў іх вясну пачуў, напеў бароў сасновых %%//%% I сілу рэк Бярозы і Сулы". Асабліва значным крокам у паглыбленні эстэтыка-выяўленчага пачатку, лірычнага "я" аўтара стала кніга "Шляхамі баравымі" (1940). Пейзажныя вершы "[[творы/пятрусь-броўка/пятрусь-броўка-канец-лета|Канец лета]]", "Дождж", "'Мяцеліца", "Бор" і некаторыя іншыя вылучаюцца ў даваеннай паэзіі сваёй вобразнай маляўнічасцю, прачулай рытміка-меладычнай інструментоўкай, іх радкі прасякнуты жывым чалавечым настроем:
  
Радок 51: Радок 51:
 Каларытны жывапіс словам, тонкі лірызм пісьма якраз і сведчаць пра тое, што ў асобе Петруся Броўкі даваенная паэзія займела несумненна таленавітага паэта-мастака.\\ Каларытны жывапіс словам, тонкі лірызм пісьма якраз і сведчаць пра тое, што ў асобе Петруся Броўкі даваенная паэзія займела несумненна таленавітага паэта-мастака.\\
 Прыкметна ўзмужнеў талент Петруся Броўкі ў гады змагання з нямецка-фашысцкай агрэсіяй. "I выйдзе Беларусь з палону!" — рэфрэнам праходзіць патрыятычна-вызваленчая думка праз выдатны лірыка-публіцыстычны верш "Маці" (1941). Традыцыйным нацыянальна-фальклорным матывам сяўбы ў творы "Будзем сеяць, беларусы!" (1942) паэт сцвярджаў няскоранасць беларускага народа, веру ў вечнае красаванне жыцця на роднай зямлі. З лірычнай заглыбленасцю ў свет чалавечых перажыванняў напісаны вершы "Рана", "[[творы/пятрусь-броўка/пятрусь-броўка-спатканне|Спатканне]]", у якіх уражальна гаворыцца, што значылі для салдата-франтавіка радзіма, яе краявіды, вобразы блізкіх і родных людзей. Расстанне з роднай зямлёй і ўсведамленне чалавечай бяды, гора прынесла пакуты герою Петруся Броўкі.\\ Прыкметна ўзмужнеў талент Петруся Броўкі ў гады змагання з нямецка-фашысцкай агрэсіяй. "I выйдзе Беларусь з палону!" — рэфрэнам праходзіць патрыятычна-вызваленчая думка праз выдатны лірыка-публіцыстычны верш "Маці" (1941). Традыцыйным нацыянальна-фальклорным матывам сяўбы ў творы "Будзем сеяць, беларусы!" (1942) паэт сцвярджаў няскоранасць беларускага народа, веру ў вечнае красаванне жыцця на роднай зямлі. З лірычнай заглыбленасцю ў свет чалавечых перажыванняў напісаны вершы "Рана", "[[творы/пятрусь-броўка/пятрусь-броўка-спатканне|Спатканне]]", у якіх уражальна гаворыцца, што значылі для салдата-франтавіка радзіма, яе краявіды, вобразы блізкіх і родных людзей. Расстанне з роднай зямлёй і ўсведамленне чалавечай бяды, гора прынесла пакуты герою Петруся Броўкі.\\
-Трагедыйным зместам напоўнена балада "[[творы/пятрусь-броўка/пятрусь-броўка-надзя-надзейка|Надзя-Надзейка]]" (1943). Тужліва-журботная мелодыя жалейкі праходзіць праз увесь твор, які ўспрымаецца як песня-плач па загубленай ворагам беларускай дзяўчыне: "...Травы абсыплем чыстай слязою, %%//%% Чыстай слязою, %%//%% Быццам расою. %%//%% — Надзя-Надзейка!.. — кліча жалейка". Балада заснавана на фальклорных вобразах і паралелях: белая бяроза, горачка-гора, [[slounik>вяснянкі|песні-вяснянкі]], горкія слёзы і інш. У заключных радках верша чуецца пратэст супраць жудаснай вайны, якая ўчыніла гвалт і глум, растаптала каханне, а таксама гучыць матыў помсты ворагу.\\ +Трагедыйным зместам напоўнена балада "[[творы/пятрусь-броўка/пятрусь-броўка-надзя-надзейка|Надзя-Надзейка]]" (1943). Тужліва-журботная мелодыя жалейкі праходзіць праз увесь твор, які ўспрымаецца як песня-плач па загубленай ворагам беларускай дзяўчыне: "...Травы абсыплем чыстай слязою, %%//%% Чыстай слязою, %%//%% Быццам расою. %%//%% — Надзя-Надзейка!.. — кліча жалейка". Балада заснавана на фальклорных вобразах і паралелях: белая бяроза, горачка-гора, [[слоўнік/вяснянкі|песні-вяснянкі]], горкія слёзы і інш. У заключных радках верша чуецца пратэст супраць жудаснай вайны, якая ўчыніла гвалт і глум, растаптала каханне, а таксама гучыць матыў помсты ворагу.\\ 
-Невыпадкова ў ваенныя гады беларуская паэзія звярнулася да вобраза [[litpers>кастусь-каліноўскі|Кастуся Каліноўскага]]. У цяжкія, лёсавызначальныя моманты народ павінен адчуваць гістарычны грунт пад нагамі, мацаваць свой дух, звяртаючыся да гераічнай славы мінулага. У легендарным ключы напісаны верш-балада [[творы/пятрусь-броўка/пятрусь-броўка-кастусь-каліноўскі|"Кастусь Каліноўскі"]] (1943). Герой гэтага верша — "сілай магутны, душою агністы" беларускі хлопец-партызан Каліна, якога за мужнасць і адвагу празвалі Кастусём Каліноўскім. Ён паўстае як народны заступнік, самаахвярны змагар з ворагам, і таму ўвесь беларускі край, яго людзі і прырода славяць героя:+Невыпадкова ў ваенныя гады беларуская паэзія звярнулася да вобраза [[постаці/кастусь-каліноўскі|Кастуся Каліноўскага]]. У цяжкія, лёсавызначальныя моманты народ павінен адчуваць гістарычны грунт пад нагамі, мацаваць свой дух, звяртаючыся да гераічнай славы мінулага. У легендарным ключы напісаны верш-балада [[творы/пятрусь-броўка/пятрусь-броўка-кастусь-каліноўскі|"Кастусь Каліноўскі"]] (1943). Герой гэтага верша — "сілай магутны, душою агністы" беларускі хлопец-партызан Каліна, якога за мужнасць і адвагу празвалі Кастусём Каліноўскім. Ён паўстае як народны заступнік, самаахвярны змагар з ворагам, і таму ўвесь беларускі край, яго людзі і прырода славяць героя:
  
 Чакаюць крыніцы яго ледзяныя,\\ Чакаюць крыніцы яго ледзяныя,\\
творы/пятрусь-броўка/творчасць-петруся-броўкі.1755963862.txt.gz · Апошнія змены: 2025/08/23 15:44 — vedybeadmin

Donate Powered by PHP Valid HTML5 Valid CSS Driven by DokuWiki