Адрозненні

Тут паказаны адрозненні паміж двума версіямі гэтай старонкі.

--- творы:мікола-гусоўскі:мікола-гусоўскі-песня-пра-зубра-гдз [2025/08/22 11:21] – створана - знешняе змена 127.0.0.1
+++ творы:мікола-гусоўскі:мікола-гусоўскі-песня-пра-зубра-гдз [2025/08/23 16:03] (бягучы) – vedybeadmin
@@ Радок 9: / Радок 9: @@
 . Адзначце, якія факты з біяграфіі М. Гусоўскага ляглі ў аснову паэмы «Песня пра зубра». Як атмасфера Вечнага горада паўплывала на фарміраванне светапогляду паэта?\\
 \\
-«[[bellit>мікола-гусоўскі/мікола-гусоўскі-песня-пра-зубра|Песня пра зубра]]» – гэта крыніца нашых ведаў пра біяграфію Міколы Гусоўскага, паэма яго жыцця. Лічыцца, што ён нарадзіўся ў сям’і княжацкага паляўнічага каля 1480 года. Па яго ж уласных сведчаннях у тэксце самой паэмы, паходзіў з беларускіх зямель былога Вялікага Княства Літоўскага; верагодна, з мястэчка ці вёскі з назваю Гусава, Усава ці Уса, якіх і цяпер шмат у нашым краі. Адсюль, відаць, прозвішча паэта – Гусоўскі. Выказваюцца меркаванні, што краем юнацтва паэта маглі быць Наднямонне ці Прыдняпроўе або Белавежская пушча. У «Песні...» двойчы ўпамінаецца «Дняпра паўнаводная строма», якую, як прызнаецца аўтар, ён у маладыя гады неаднойчы «пераплываў з канём у пагоні за зверам». З радкоў паэмы мы даведваемся, што з дзіцячых гадоў бацька прывучаў Міколу да паляўнічай справы. Таму так прафесійна расказвае ён пра паляванне на зубра, яго павадкі, пра абавязкі і паводзіны ўдзельнікаў ловаў. Пачатковую адукацыю Мікола мог атрымаць на радзіме. Пазней разам з бацькам часта перабіраецца з месца на месца і, найбольш верагодна, што працягвае навучанне ў Вільні. Затым – набываў веды ў навучальных установах Польшчы, Італіі. Дапытлівага сына паляўнічага прыкмеціў сакратар велікакняжацкай канцылярыі Эразм Цёлак (Вітэліус), які зрабіў Міколу дарадцам у дыпламатычнай дзейнасці. Дакладна вядома, што ў 1518 годзе М. Гусоўскі суправаджаў Вітэліуса ў пасольскай місіі Вялікага Княства Літоўскага і Каралеўства Польскага, якая прыбыла ў Рым. Задачай пасольства было пераканаць Папу Льва X Медычы ў неабходнасці стварэння кааліцыі еўрапейскіх дзяржаў супраць Турцыі і Крымскага ханства, якія пагражалі бяспецы ўсёй Еўропы.\\
+«[[творы/мікола-гусоўскі/мікола-гусоўскі-песня-пра-зубра|Песня пра зубра]]» – гэта крыніца нашых ведаў пра біяграфію Міколы Гусоўскага, паэма яго жыцця. Лічыцца, што ён нарадзіўся ў сям’і княжацкага паляўнічага каля 1480 года. Па яго ж уласных сведчаннях у тэксце самой паэмы, паходзіў з беларускіх зямель былога Вялікага Княства Літоўскага; верагодна, з мястэчка ці вёскі з назваю Гусава, Усава ці Уса, якіх і цяпер шмат у нашым краі. Адсюль, відаць, прозвішча паэта – Гусоўскі. Выказваюцца меркаванні, што краем юнацтва паэта маглі быць Наднямонне ці Прыдняпроўе або Белавежская пушча. У «Песні...» двойчы ўпамінаецца «Дняпра паўнаводная строма», якую, як прызнаецца аўтар, ён у маладыя гады неаднойчы «пераплываў з канём у пагоні за зверам». З радкоў паэмы мы даведваемся, што з дзіцячых гадоў бацька прывучаў Міколу да паляўнічай справы. Таму так прафесійна расказвае ён пра паляванне на зубра, яго павадкі, пра абавязкі і паводзіны ўдзельнікаў ловаў. Пачатковую адукацыю Мікола мог атрымаць на радзіме. Пазней разам з бацькам часта перабіраецца з месца на месца і, найбольш верагодна, што працягвае навучанне ў Вільні. Затым – набываў веды ў навучальных установах Польшчы, Італіі. Дапытлівага сына паляўнічага прыкмеціў сакратар велікакняжацкай канцылярыі Эразм Цёлак (Вітэліус), які зрабіў Міколу дарадцам у дыпламатычнай дзейнасці. Дакладна вядома, што ў 1518 годзе М. Гусоўскі суправаджаў Вітэліуса ў пасольскай місіі Вялікага Княства Літоўскага і Каралеўства Польскага, якая прыбыла ў Рым. Задачай пасольства было пераканаць Папу Льва X Медычы ў неабходнасці стварэння кааліцыі еўрапейскіх дзяржаў супраць Турцыі і Крымскага ханства, якія пагражалі бяспецы ўсёй Еўропы.\\
 Рымскі перыяд творчасці Гусоўскага быў найбольш плённы і вызначальны. У гэтай «калысцы Адраджэння», цэнтры самай высокай і перадавой на той час культуры, сфарміравалася творчая індывідуальнасць М. Гусоўскага як мастака. У 1522 годзе ў далёкім Рыме наш славуты зямляк М. Гусоўскі і стварыў на лацінскай мове сваю неўміручую «Песню пра зубра».\\
 \\
@@ Радок 78: / Радок 78: @@
 . Як у паэме раскрываецца тэма вайны і міру? Якія падзеі тагачаснай гісторыі выклікалі з’яўленне ў ёй антываеннай тэмы?\\
 \\
-Антываенная накіраванасць, гуманістычны пафас паэмы робяць яе надзвычай сучаснай. Як і аўтар неўміручай песні Старажытнай Русі «[[bellit>іншае/слова-пра-паход-ігаравы|Слова пра паход Ігаравы]]», М. Гусоўскі бачыць прычыны аслаблення дзяржавы ў дэспатызме князёў, міжусобных войнах: «І ад сваіх міжусобіц мы ўсе не дужэем»; «Б’юцца князі-ваяводы, а стогнуць народы». Гора і пакуты нясуць простаму люду войны. М. Гусоўскі асуджае іх як сродак адносін паміж людзьмі: «Войны. Злачынная справа – вайна выклікае мой гнеў, і слёзы, і боль...». Надзённа гучыць яго гуманістычны заклік: «Спынім забойствы!» У заключнай малітве-звароце да Маці Боскай паэт просіць міру, ладу і шчасця для сваёй шматпакутнай краіны. Тут прачытваецца і традыцыйнае, хрысціянскае тлумачэнне вобраза (зварот да Дзевы Марыі як да «першай заступніцы люду»), і разам з тым створаны вельмі блізкі зямному чалавеку жыццёвы вобраз маці, якая мае сыноў і дачок на беларускай зямлі і таму шкадуе іх:
+Антываенная накіраванасць, гуманістычны пафас паэмы робяць яе надзвычай сучаснай. Як і аўтар неўміручай песні Старажытнай Русі «[[творы/іншае/слова-пра-паход-ігаравы|Слова пра паход Ігаравы]]», М. Гусоўскі бачыць прычыны аслаблення дзяржавы ў дэспатызме князёў, міжусобных войнах: «І ад сваіх міжусобіц мы ўсе не дужэем»; «Б’юцца князі-ваяводы, а стогнуць народы». Гора і пакуты нясуць простаму люду войны. М. Гусоўскі асуджае іх як сродак адносін паміж людзьмі: «Войны. Злачынная справа – вайна выклікае мой гнеў, і слёзы, і боль...». Надзённа гучыць яго гуманістычны заклік: «Спынім забойствы!» У заключнай малітве-звароце да Маці Боскай паэт просіць міру, ладу і шчасця для сваёй шматпакутнай краіны. Тут прачытваецца і традыцыйнае, хрысціянскае тлумачэнне вобраза (зварот да Дзевы Марыі як да «першай заступніцы люду»), і разам з тым створаны вельмі блізкі зямному чалавеку жыццёвы вобраз маці, якая мае сыноў і дачок на беларускай зямлі і таму шкадуе іх:
 \\
@@ Радок 95: / Радок 95: @@
 \\
-Мікола Гусоўскі ў вырашэнні тэмы вайны і міру выступае прадаўжальнікам вялікай традыцыі, якая складае ідэйны стрыжань старажытнарускіх і беларуска-літоўскіх летапісаў, усходнеславянскай паэмы «Слова пра паход Ігаравы» і арыгінальнага твора мясцовай [[slounik>агіяграфія|агіяграфіі]] «Жыціе Барыса і Глеба». Твор вучыць нас любові і пашане да роднай зямлі, свайго народа, любові і павазе да іншых народаў, заклікае весці няспынную барацьбу за мір.\\
+Мікола Гусоўскі ў вырашэнні тэмы вайны і міру выступае прадаўжальнікам вялікай традыцыі, якая складае ідэйны стрыжань старажытнарускіх і беларуска-літоўскіх летапісаў, усходнеславянскай паэмы «Слова пра паход Ігаравы» і арыгінальнага твора мясцовай [[слоўнік/агіяграфія|агіяграфіі]] «Жыціе Барыса і Глеба». Твор вучыць нас любові і пашане да роднай зямлі, свайго народа, любові і павазе да іншых народаў, заклікае весці няспынную барацьбу за мір.\\
 \\
 . Чаму ў паэме аўтар вяртаецца ў мінулае, у перыяд княжання Вітаўта? Што супадае ў характарыстыцы князя Вітаўта ў паэме М. Гусоўскага і ва ўрыўку («Пахвала Вітаўту») з «Летапісу вялікіх князёў літоўскіх»? Пацвердзіце свой адказ вытрымкамі з тэкстаў.\\
@@ Радок 113: / Радок 113: @@
 . Што яднае М. Гусоўскага і Ф. Скарыну? Ахарактарызуйце значэнне творчасці М. Гусоўскага ў агульнаеўрапейскім кантэксце.\\
 \\
-[[bellit>іншае/францыск-скарына|Францыск Скарына]] і Мікола Гусоўскі – буйныя дзеячы эпохі Адраджэння. У творах Ф. Скарыны і М. Гусоўскага раскрываюцца ідэі і характар новага чалавека эпохі Адраджэння. Тое што ствараў і выдаў Скарына, засталося ў спадчыну не толькі беларускім “людзям паспалітым к добраму навучэнню”, а і ўсім усходнім славянам. І тое, што пакінуў са сваёй літаратурнай спадчыны беларус па паходжанні М. Гусоўскі, таксама належыць усім усходнім славянам у такой жа меры, як і лепшыя здабыткі сусветнай літаратуры – усяму свету. Яго творы – гэта сапраўднае мастацтва, пабуждальнай сілай якога з’яўляюцца гуманныя ідэалы, здольна ўзбагачаць чалавецтва маральнымі і духоўнымі каштоўнасцямі. Гуманістычная канцэпцыя “Песні…” складае глыбінны падмурак усёй мастацкай тканіны твора. Тэма гуманізму, веры ў чалавека і яго высокае прызначэнне на зямлі “як бы прарастае першым семем на некранутым полі” праз карціны трагедыі і пакут цэлых народаў. Вобраз зубра ўспрымаецца як поўны глыбокага сэнсу сімвал цэлай краіны, якую пісьменнік паставіў за мэту дастойна адкрыць Заходняй Еўропе. На прыкладзе суровых выпрабаванняў, што выпалі на долю радзімы паэта, павінны былі на яго думку ўскалыхнуць “свет хрысціянства” і з’яднаць яго для адпору агульнаму ворагу.\\
+[[творы/іншае/францыск-скарына|Францыск Скарына]] і Мікола Гусоўскі – буйныя дзеячы эпохі Адраджэння. У творах Ф. Скарыны і М. Гусоўскага раскрываюцца ідэі і характар новага чалавека эпохі Адраджэння. Тое што ствараў і выдаў Скарына, засталося ў спадчыну не толькі беларускім “людзям паспалітым к добраму навучэнню”, а і ўсім усходнім славянам. І тое, што пакінуў са сваёй літаратурнай спадчыны беларус па паходжанні М. Гусоўскі, таксама належыць усім усходнім славянам у такой жа меры, як і лепшыя здабыткі сусветнай літаратуры – усяму свету. Яго творы – гэта сапраўднае мастацтва, пабуждальнай сілай якога з’яўляюцца гуманныя ідэалы, здольна ўзбагачаць чалавецтва маральнымі і духоўнымі каштоўнасцямі. Гуманістычная канцэпцыя “Песні…” складае глыбінны падмурак усёй мастацкай тканіны твора. Тэма гуманізму, веры ў чалавека і яго высокае прызначэнне на зямлі “як бы прарастае першым семем на некранутым полі” праз карціны трагедыі і пакут цэлых народаў. Вобраз зубра ўспрымаецца як поўны глыбокага сэнсу сімвал цэлай краіны, якую пісьменнік паставіў за мэту дастойна адкрыць Заходняй Еўропе. На прыкладзе суровых выпрабаванняў, што выпалі на долю радзімы паэта, павінны былі на яго думку ўскалыхнуць “свет хрысціянства” і з’яднаць яго для адпору агульнаму ворагу.\\
 \\
 Гукамі сусветна прызнанай латыні Гусоўскаму-лірніку ўдалося пачаць патрыятычны спеў пра родную зямлю і яе прыгажосць, пра гераічнае мінулае і легендарных асоб, пра зубра-волата і веліч народа. Музыка беларускіх пушчаў на ўсю моц загучала ў палацах адукаванага еўрапейскага слухача, пераконваючы яго ў найвышэйшай гуманістычнай ідэі першакаштоўнасці ўсяго жывога на свеце. Гэтак мог гаварыць толькі Чалавек Адраджэння. І менавіта такім быў М. Гусоўскі. Ён спадзяваўся ўвесці беларускае жыццё і гісторыю ў пантэон гуманістычнай культуры Еўропы. Ідучы з розных кірункаў, ужываючы розныя сродкі, абодва гуманісты, паэт і вучоны-першадрукар, выконвалі тую самую цывілізатарскую і патрыятычную місію.\\
@@ Радок 129: / Радок 129: @@
 ===== Падобныя старонкі =====
-  * [[bellit>мікола-гусоўскі/мікола-гусоўскі-урывак-з-паэмы-песня-пра-2375]]
+  * [[творы/мікола-гусоўскі/мікола-гусоўскі-урывак-з-паэмы-песня-пра-2375]]
-  * [[bellit>мікола-гусоўскі/мікола-гусоўскі-песня-пра-зубра-аналіз-п]]
+  * [[творы/мікола-гусоўскі/мікола-гусоўскі-песня-пра-зубра-аналіз-п]]
-  * [[bellit>мікола-гусоўскі/мікола-гусоўскі-песня-пра-зубра]]
+  * [[творы/мікола-гусоўскі/мікола-гусоўскі-песня-пра-зубра]]
-  * [[textdiss>беларускі-гуманіст]]
+  * [[ibdc.ped>беларускі-гуманіст]]
-  * [[bellit>мікола-гусоўскі/мікола-гусоўскі-урывак-з-паэмы-песня-пра]]
+  * [[творы/мікола-гусоўскі/мікола-гусоўскі-урывак-з-паэмы-песня-пра]]