Адрозненні

Тут паказаны адрозненні паміж двума версіямі гэтай старонкі.

--- творы:максім-танк:ідэйны-змест-паэмы-максіма-танка-люцыян [2025/08/23 15:43] – vedybeadmin
+++ творы:максім-танк:ідэйны-змест-паэмы-максіма-танка-люцыян [2025/08/23 16:03] (бягучы) – vedybeadmin
@@ Радок 7: / Радок 7: @@
 ====== Максім Танк — Люцыян Таполя. Ідэйны змест ======
-Беларуская зямля — краіна талентаў Гістарычна так склалася, што беларусу даводзілі, быццам ён ні да чаго высокага не здатны і можа быць толькі "панам сахі і касы". Сцвярджэнню таленавітасці беларускага народа прысвячаецца многа дасканалых мастацкіх твораў: паэма [[litpers>янка-купала|Янкі Купалы]] [[творы/янка-купала/янка-купала-курган|"Курган"]], Якуба Коласа "[[творы/якуб-колас/служэнне-народу-асноўны-абавязак-мастака|Сымон-музыка]]", аповесць [[litpers>змітрок-бядуля|Змітрака Бядулі]] "[[творы/змітрок-бядуля/змітрок-бядуля-салавей|Салавей]]". У шэрагу лепшых твораў пра ролю і прызначэнне мастака і мастацтва — і паэма Танка "Люцыян Таполя".\\
+Беларуская зямля — краіна талентаў Гістарычна так склалася, што беларусу даводзілі, быццам ён ні да чаго высокага не здатны і можа быць толькі "панам сахі і касы". Сцвярджэнню таленавітасці беларускага народа прысвячаецца многа дасканалых мастацкіх твораў: паэма [[постаці/янка-купала|Янкі Купалы]] [[творы/янка-купала/янка-купала-курган|"Курган"]], Якуба Коласа "[[творы/якуб-колас/служэнне-народу-асноўны-абавязак-мастака|Сымон-музыка]]", аповесць [[постаці/змітрок-бядуля|Змітрака Бядулі]] "[[творы/змітрок-бядуля/змітрок-бядуля-салавей|Салавей]]". У шэрагу лепшых твораў пра ролю і прызначэнне мастака і мастацтва — і паэма Танка "Люцыян Таполя".\\
-Заслуга [[litpers>максім-танк|Максіма Танка]] ў вырашэнні праблемы мастака ў грамадстве заключаецца найперш у наватарстве. Спалучыўшы ў творы рамантычнае і рэалістычнае, паэт раскрывае асноўны [[slounik>канфлікт|канфлікт]] паміж таленавітым разьбяром Люцыянам Таполем з біскупам Сямашкам, носьбітам зла, на ўзроўні поўнай перамогі творцы над тым, хто замахнуўся на яго творчасць. Біскуп Сямашка ў фігурах і вобразах аформленай Люцыянам Таполем па яго заказе капліцы сярод хімер і гадаў пекла ўбачыў сатану ва ўласным абліччы. Не вытрымаўшы гэтага, Сямашка памірае. Моцная, выключная асоба, надзеленая такім незвычайным дарам, што пад яго рукамі "ажывала нават нежывое, немагчымае рабілася магчымым: гнуўся камень, а з звычайнай цэглы, быццам з бронзы, паўставалі здані", уступае ў канфлікт з абставінамі і не гіне, як гэтага патрабуюць законы жанру паэмы, а выйграе бітву са злом.\\
+Заслуга [[постаці/максім-танк|Максіма Танка]] ў вырашэнні праблемы мастака ў грамадстве заключаецца найперш у наватарстве. Спалучыўшы ў творы рамантычнае і рэалістычнае, паэт раскрывае асноўны [[слоўнік/канфлікт|канфлікт]] паміж таленавітым разьбяром Люцыянам Таполем з біскупам Сямашкам, носьбітам зла, на ўзроўні поўнай перамогі творцы над тым, хто замахнуўся на яго творчасць. Біскуп Сямашка ў фігурах і вобразах аформленай Люцыянам Таполем па яго заказе капліцы сярод хімер і гадаў пекла ўбачыў сатану ва ўласным абліччы. Не вытрымаўшы гэтага, Сямашка памірае. Моцная, выключная асоба, надзеленая такім незвычайным дарам, што пад яго рукамі "ажывала нават нежывое, немагчымае рабілася магчымым: гнуўся камень, а з звычайнай цэглы, быццам з бронзы, паўставалі здані", уступае ў канфлікт з абставінамі і не гіне, як гэтага патрабуюць законы жанру паэмы, а выйграе бітву са злом.\\
 Такое наватарскае вырашэнне канфлікту выяўляе філасофскую думку пра бяссмерце народа, пра сілу мастацтва ў барацьбе за разняволенне.\\
 Сутнасць канфлікту заключаецца ў розных поглядах і стаўленні герояў-антыподаў да мастацтва.\\
-Мастацтва Таполі, "па мянушцы, проста Багароб", было вельмі зямным. Ідэалам Таполі былі людзі працы, з якімі ён звязаны агульным горам і нядоляй. Каханая Тэкля, да якой калісьці сватаўся, мядзельскія плытагоны Сцяпан і Харытон — вось героі яго навагодняй [[slounik>батлейка|батлейкі]], у якой царкоўныя сюжэты паступова выцясняліся сцэнамі з народнага жыцця. Выразаныя Таполем з дрэва апосталы, прарокі і анёлы абуджалі не паслушэнства і пакору, а радасць жыцця, імкненне да волі, пачуццё гордасці за чалавека працы. Гэта быў сапраўдны гімн чалавеку працы, яго духоўнай велічы і хараству і адначасова дзёрзкі выклік царкве.\\
+Мастацтва Таполі, "па мянушцы, проста Багароб", было вельмі зямным. Ідэалам Таполі былі людзі працы, з якімі ён звязаны агульным горам і нядоляй. Каханая Тэкля, да якой калісьці сватаўся, мядзельскія плытагоны Сцяпан і Харытон — вось героі яго навагодняй [[слоўнік/батлейка|батлейкі]], у якой царкоўныя сюжэты паступова выцясняліся сцэнамі з народнага жыцця. Выразаныя Таполем з дрэва апосталы, прарокі і анёлы абуджалі не паслушэнства і пакору, а радасць жыцця, імкненне да волі, пачуццё гордасці за чалавека працы. Гэта быў сапраўдны гімн чалавеку працы, яго духоўнай велічы і хараству і адначасова дзёрзкі выклік царкве.\\
-Сюжэт у паэме дасягае сваёй [[slounik>кульмінацыя|кульмінацыі]], калі апісваецца, як разгневаны такім "святатацтвам" Таполі біскуп Сямашка прыдумаў кару для разьбяра: "пад страхам пекла і пракляцця цэлых дзесяць год адбыць пакуты і не брацца за сваё майстэрства". Вобразна і асацыятыўна Танк паказвае пакуты мастака, пазбаўленага магчымасці несці "агонь душы і сэрца жар" людзям, рэалізаваць свой талент:
+Сюжэт у паэме дасягае сваёй [[слоўнік/кульмінацыя|кульмінацыі]], калі апісваецца, як разгневаны такім "святатацтвам" Таполі біскуп Сямашка прыдумаў кару для разьбяра: "пад страхам пекла і пракляцця цэлых дзесяць год адбыць пакуты і не брацца за сваё майстэрства". Вобразна і асацыятыўна Танк паказвае пакуты мастака, пазбаўленага магчымасці несці "агонь душы і сэрца жар" людзям, рэалізаваць свой талент:
 Дзесяць год!\\
@@ Радок 23: / Радок 23: @@
 Што тады казаць пра чалавека!
-[[slounik>анафара|Анафара]] "дзесяць", клічныя сказы, [[slounik>паралелізм|паралелізмы]] і асацыятыўныя сувязі са з'явамі ў прыродзе — усё садзейнічае выяўленню сапраўднай драмы чалавека, у якога адабралі галоўнае, чым ён жыў. Але моцная, незвычайная асоба, якой быў Люцыян Таполя, вытрымала і гэтае выпрабаванне. Зведаўшы шмат зямель, пабачыўшы бяды і гора, ён праз дзесяць год вяртаецца ў родныя мясціны. Біскуп Сямашка, не пазнаўшы ў сівым "старцу" праклятага ім дзесяць год таму грэшніка, даручае яму пабудаваць і аформіць капліцу. Не выклік Богу, змагацца з якім — кідаць камяні ў неба, не прага помсты біскупу Сямашку, а выклік яго цемрашальству, якое замахвалася на сілу і талент народа, надавала моцы творцу.\\
+[[слоўнік/анафара|Анафара]] "дзесяць", клічныя сказы, [[слоўнік/паралелізм|паралелізмы]] і асацыятыўныя сувязі са з'явамі ў прыродзе — усё садзейнічае выяўленню сапраўднай драмы чалавека, у якога адабралі галоўнае, чым ён жыў. Але моцная, незвычайная асоба, якой быў Люцыян Таполя, вытрымала і гэтае выпрабаванне. Зведаўшы шмат зямель, пабачыўшы бяды і гора, ён праз дзесяць год вяртаецца ў родныя мясціны. Біскуп Сямашка, не пазнаўшы ў сівым "старцу" праклятага ім дзесяць год таму грэшніка, даручае яму пабудаваць і аформіць капліцу. Не выклік Богу, змагацца з якім — кідаць камяні ў неба, не прага помсты біскупу Сямашку, а выклік яго цемрашальству, якое замахвалася на сілу і талент народа, надавала моцы творцу.\\
 Праз матыў творчасці таленавітага разьбяра выяўляецца пісьменніцкае ўсведамленне матываў творчасці мастака наогул: "пакінуць пакаленням след жыцця свайго, сваіх пакут, сказ пра мары, пра свае імкненні". На гэты раз Таполя ўжо паказаў у сюжэце і вобразах пекла тыя сілы, што замахваюцца на мары і імкненні народа. Таполя змагаецца з сіламі зла і перамагае.\\
 Легендарным сюжэтам паэмы пра далёкае мінулае, калі царква мела неабмежаваную ўладу над чалавекам, а ад творцы патрабавала выканання сацыяльнага заказу, вобразам Люцыяна Таполі паэт сцвярджае думку пра бяссмерце таленту народа, даводзіць, што народнае мастацтва — сіла, з дапамогай якой можна не толькі змагацца з крыўдзіцелямі, але і перамагаць іх .\\
@@ Радок 32: / Радок 32: @@
 ===== Падобныя старонкі =====
-  * [[litpers>максім-танк]]
+  * [[постаці/максім-танк]]
   * [[творы/максім-танк/жыццё-і-творчасць-максіма-танка]]
-  * [[textdiss>таполя-4071]]
+  * [[ibdc.ped>таполя-4071]]
   * [[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-о-вясна-таполі-свец]]
-  * [[textdiss>таполя]]
+  * [[ibdc.ped>таполя]]