Адрозненні

Тут паказаны адрозненні паміж двума версіямі гэтай старонкі.

--- творы:максім-багдановіч:творчасць-максіма-багдановіча [2025/08/23 15:53] – vedybeadmin
+++ творы:максім-багдановіч:творчасць-максіма-багдановіча [2025/08/23 15:55] (бягучы) – vedybeadmin
@@ Радок 7: / Радок 7: @@
 ====== Творчасць Максіма Багдановіча ======
-«Усяго 25 свечак адпала на зямным бяседным стале [[litpers>максім-багдановіч|Максіма Багдановіча]]. Кал і ў маі 1917 года пагасла апошняя, тоненькая і пахілая, побач не было ні сваякоў, ні сяброў, і выпадковыя людзі, якія паклалі ў камяністую крымскую зямлю высушанае туберкулёзам маладое цела, не здагадаліся нават, што хавалі аднаго з найвыдатнейшых беларускіх паэтаў, аднаго з самых любімых сыноў нацыі», — так пісаў [[litpers>генадзь-бураўкін|Генадзь Бураўкін]] у артыкуле «І жыве сёння з намі...» пра страту, якая напаткала беларускі народ у маі 1917 г.
+«Усяго 25 свечак адпала на зямным бяседным стале [[постаці/максім-багдановіч|Максіма Багдановіча]]. Кал і ў маі 1917 года пагасла апошняя, тоненькая і пахілая, побач не было ні сваякоў, ні сяброў, і выпадковыя людзі, якія паклалі ў камяністую крымскую зямлю высушанае туберкулёзам маладое цела, не здагадаліся нават, што хавалі аднаго з найвыдатнейшых беларускіх паэтаў, аднаго з самых любімых сыноў нацыі», — так пісаў [[постаці/генадзь-бураўкін|Генадзь Бураўкін]] у артыкуле «І жыве сёння з намі...» пра страту, якая напаткала беларускі народ у маі 1917 г.
 Якою ж «высокаю красою» трэба было валодаць, якую мець сілу і мужнасць, каб незадоўга да смерці ў сваім апошнім вершы так несамотна і светла сказаць пра зробленае ім для «краіны-браначкі», для свайго народа:
@@ Радок 21: / Радок 21: @@
 Кніга «з друкарні пана Марціна Кухты», — адзіны прыжыццёвы зборнік «Вянок» (1913). Засталіся рукапісы яго твораў з папраўкамі, дапрацоўкамі. Паэт рыхтаваў да выдання яшчэ тры зборнікі. «Узяў я карандаш, палавіну вершаў выкасаваў зусім, другую палавіну паспрабую абгладзіць. Дадам да гэтай другой палавіны лепшыя з вершаў 1912-1915 гг., і выйдзе зборнік «Маладзік» або «Красавік»... Выйдзе яшчэ адзін зборнік — «Пярсцёнак». А з вершаў апошняга часу і трэці — «Шыпшына». «Выкасоўваў» адны радкі, «абгладжваў» другія, бо ведаў, што не мае права на слабы верш, бо па кожным яго творы будуць меркаваць пра здольнасць беларускай мовы расказаць пра свой народ, які абавязкова выйдзе на шлях самаўсведамлення і адраджэння, які дачакаецца «залацістага, яснага дня». Тыя Багдановічавы праўкі — узор таго, як «трэба з сталі каваць, гартаваць гібкі верш, абрабіць яго трэба з цярпеннем».
-Зборнік вершаў Багдановіча на рускай мове называецца «Зеленя», што ў перакладзе на нашу мову азначае «ўсходы», «рунь». Ён сваім «гарачым словам рунь узняў на роднай зямлі», як вобразна сказаў пра спадчыну Багдановіча [[litpers>уладзімір-караткевіч|Уладзімір Караткевіч]]. А кожнай хвілінай свайго такога кароткага і такога яркага жыцця пакінуў нам нямы папрок і дакор, што не спраўдзілі яго надзей. Некаторыя з нас, жывучы на зямлі сваіх продкаў, так і не змаглі авалодаць іх мовай... І ўжо адным гэтым не выключылі магчымасць весці ганебныя і абражальныя для любой нацыі спрэчкі, ці патрэбна наогул яна нам, тая мова, бо, можа, «ёй знікнуць пара»!
+Зборнік вершаў Багдановіча на рускай мове называецца «Зеленя», што ў перакладзе на нашу мову азначае «ўсходы», «рунь». Ён сваім «гарачым словам рунь узняў на роднай зямлі», як вобразна сказаў пра спадчыну Багдановіча [[постаці/уладзімір-караткевіч|Уладзімір Караткевіч]]. А кожнай хвілінай свайго такога кароткага і такога яркага жыцця пакінуў нам нямы папрок і дакор, што не спраўдзілі яго надзей. Некаторыя з нас, жывучы на зямлі сваіх продкаў, так і не змаглі авалодаць іх мовай... І ўжо адным гэтым не выключылі магчымасць весці ганебныя і абражальныя для любой нацыі спрэчкі, ці патрэбна наогул яна нам, тая мова, бо, можа, «ёй знікнуць пара»!
-Ён жа, народжаны ў Менску, асірацелы ў Гродне, вывезены пяцігадовым з Беларусі, на доўгія гады адарваны ад роднай зямлі, ад матчынай мовы і бабуліных казак, вырашыў «авалодаць роднай мовай сваіх продкаў і авалодаць так, каб пісаць прыгожыя вершы і абагаціць гэтую мову новымі мастацкімі формамі», як пра тое напісана ў зборы ўспамінаў і біяграфічных матэрыялаў пра М. Багдановіча «Шлях паэта». І вучыўся М. Багдановіч у Ніжнім Ноўгарадзе (1902-1908) і Яраслаўлі (1908-1916). Бацька паэта Адам Ягоравіч, пісьменнік, вучоны, ва ўспамінах пра сына пісаў, што ў сям'і нават размаўлялі па-руску, але звычаі, захапленні ў аснове сваёй былі беларускія. Казкі і песні бацькоўскага краю, трапныя народныя [[слоўнік/прыказка|прыказкі]] і прымаўкі жывілі паэтычную душу Максіма і настолькі захапілі яго, што ў гады вучобы ў Яраслаўскім юрыдычным ліцэі ён арганізоўвае і вядзе сярод ліцэістаў гурток вывучэння беларускага фальклору. Беларускую мову ён вывучыў самастойна, яшчэ калі вучыўся ў Ніжагародскай мужчынскай гімназіі. Асабліва цікавіўся гісторыяй і этнаграфіяй Беларусі, а пад уздзеяннем твораў Янкі Купалы, [[litpers>янка-лучына|Янкі Лучыны]], Якуба Коласа, [[litpers>алаіза-пашкевіч-цётка|Цёткі]], [[litpers>францішак-багушэвіч|Францішка Багушэвіча]], [[litpers>вінцэнт-дунін-марцінкевіч|Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча]] і сам пачынае пісаць на роднай мове.
+Ён жа, народжаны ў Менску, асірацелы ў Гродне, вывезены пяцігадовым з Беларусі, на доўгія гады адарваны ад роднай зямлі, ад матчынай мовы і бабуліных казак, вырашыў «авалодаць роднай мовай сваіх продкаў і авалодаць так, каб пісаць прыгожыя вершы і абагаціць гэтую мову новымі мастацкімі формамі», як пра тое напісана ў зборы ўспамінаў і біяграфічных матэрыялаў пра М. Багдановіча «Шлях паэта». І вучыўся М. Багдановіч у Ніжнім Ноўгарадзе (1902-1908) і Яраслаўлі (1908-1916). Бацька паэта Адам Ягоравіч, пісьменнік, вучоны, ва ўспамінах пра сына пісаў, што ў сям'і нават размаўлялі па-руску, але звычаі, захапленні ў аснове сваёй былі беларускія. Казкі і песні бацькоўскага краю, трапныя народныя [[слоўнік/прыказка|прыказкі]] і прымаўкі жывілі паэтычную душу Максіма і настолькі захапілі яго, што ў гады вучобы ў Яраслаўскім юрыдычным ліцэі ён арганізоўвае і вядзе сярод ліцэістаў гурток вывучэння беларускага фальклору. Беларускую мову ён вывучыў самастойна, яшчэ калі вучыўся ў Ніжагародскай мужчынскай гімназіі. Асабліва цікавіўся гісторыяй і этнаграфіяй Беларусі, а пад уздзеяннем твораў Янкі Купалы, [[постаці/янка-лучына|Янкі Лучыны]], Якуба Коласа, [[постаці/алаіза-пашкевіч-цётка|Цёткі]], [[постаці/францішак-багушэвіч|Францішка Багушэвіча]], [[постаці/вінцэнт-дунін-марцінкевіч|Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча]] і сам пачынае пісаць на роднай мове.
 У 1907 г. у «Нашай ніве» з'явіўся яго першы твор — лірычнае апавяданне «[[творы/максім-багдановіч/максім-багдановіч-музыка|Музыка]]», галоўнай праблемай якога з'яўляецца праблема прызначэння мастака ў грамадстве і сцверджанне ролі духоўнага ў жыцці народа.
@@ Радок 101: / Радок 101: @@
 Ды няма адных — Страцімавых.
-«Усхвалявана, глухаватым голасам» чытаў паэт [[litpers>змітрок-бядуля|Змітраку Бядулю]], які жыў з ім у адным доме ў Ялце, куды, шукаючы паратунку, паехаў «бальны, бесскрыдлаты паэт», толькі што напісаны верш. «Надломаным тонам» прагаварыў ён канцоўку, замяніўшы слова «Страцімавых» на «Максімавых»... Так, «не вынеслі жылы напругі: Знік ты, лебедзь, у хвалях сівых», загінуў «за другі, за мяне, і за вас, і за ўсіх...»
+«Усхвалявана, глухаватым голасам» чытаў паэт [[постаці/змітрок-бядуля|Змітраку Бядулю]], які жыў з ім у адным доме ў Ялце, куды, шукаючы паратунку, паехаў «бальны, бесскрыдлаты паэт», толькі што напісаны верш. «Надломаным тонам» прагаварыў ён канцоўку, замяніўшы слова «Страцімавых» на «Максімавых»... Так, «не вынеслі жылы напругі: Знік ты, лебедзь, у хвалях сівых», загінуў «за другі, за мяне, і за вас, і за ўсіх...»
 Максімавымі патомкамі, калі заслужым, зможам звацца ўсе мы. І ён вернецца да нас не толькі ў выдатным помніку С. Вакара непадалёку ад дома, дзе нарадзіўся паэт. Прыгожы і малады, «вечна светлы і вечна дужы, вечна юны, як наша зямля». Калі заслужым, ён вернецца ў нашы душы.