Адрозненні

Тут паказаны адрозненні паміж двума версіямі гэтай старонкі.

--- творы:васіль-зуёнак:творчасць-васіля-зуёнка [2025/08/23 15:42] – vedybeadmin
+++ творы:васіль-зуёнак:творчасць-васіля-зуёнка [2025/08/23 15:55] (бягучы) – vedybeadmin
@@ Радок 7: / Радок 7: @@
 ====== Творчасць Васіля Зуёнка ======
-[[litpers>васіль-зуёнак|Васіль Зуёнак]] нарадзіўся ў вёсцы Мачулішча Крупскага раёна Мінскай вобласці, у 1954 г. скончыў Барысаўскае педагагічнае вучылішча і паступіў на аддзяленне журналістыкі БДУ, які і скончыў у 1959 г. З гэтага часу ён займае разнастайныя пасады ў рэдакцыйных калегіях беларускіх часопісаў, найбольш важныя з іх – галоўны рэдактар часопіса «Бярозка» (1972-1978), намеснік рэдактара «Маладосці» (1966-1972), а з 1978 г. галоўны рэдактар апошняга. З 1982 г. Зуёнак паспяхова працуе сакратаром, з 1989 па 1990 г. – першым сакратаром, а з 1990 г. – старшынёй Саюза пісьменнікаў. Першы верш паэта быў апублікаваны ў 1954 г., аднак першы зборнік вершаў «Крэсіва» з’явіўся толькі ў 1966 г. Іншымі ягонымі зборнікамі былі: «Крутаяр» (1969), «Сяліба» (1973), «Нача» (1975), «Маўчанне травы» (1980), «Час вяртання» (1981), «Світальныя птушкі» (1982), «Лукам’е» (1984), «Вызначэнне» (1987) і «Лета трывожных дажджоў» (1990). У дадатак да гэтых зборнікаў пяру Зуёнка належаць разнастайныя нарысы, дзіцячыя кнігі (у тым ліку і зборнік вершаў «Вясёлы калаўрот», 1965), зборнік гумарыстычных вершаў «Качан на п’едэстале» (1973) і шэраг цікавых і гістарычна важных паэм, сярод якіх найбольш значныя – «[[творы/васіль-зуёнак/васіль-зуёнак-сяліба|Сяліба]]», «[[творы/васіль-зуёнак/васіль-зуёнак-лукам-е|Лукам’е]]» і «Маўчанне травы» (1980). Першая з іх мае падзагаловак «Дыялог пра час і прастору» і ўяўляе сабой магутны гімн малой радзіме паэта – Начы. Ягонае адлюстраванне рэчаіснасці цесна пераплятаецца са старажытнымі паданнямі гэтага месца і ўяўленнямі пра некаторыя сучасныя працэсы:
+[[постаці/васіль-зуёнак|Васіль Зуёнак]] нарадзіўся ў вёсцы Мачулішча Крупскага раёна Мінскай вобласці, у 1954 г. скончыў Барысаўскае педагагічнае вучылішча і паступіў на аддзяленне журналістыкі БДУ, які і скончыў у 1959 г. З гэтага часу ён займае разнастайныя пасады ў рэдакцыйных калегіях беларускіх часопісаў, найбольш важныя з іх – галоўны рэдактар часопіса «Бярозка» (1972-1978), намеснік рэдактара «Маладосці» (1966-1972), а з 1978 г. галоўны рэдактар апошняга. З 1982 г. Зуёнак паспяхова працуе сакратаром, з 1989 па 1990 г. – першым сакратаром, а з 1990 г. – старшынёй Саюза пісьменнікаў. Першы верш паэта быў апублікаваны ў 1954 г., аднак першы зборнік вершаў «Крэсіва» з’явіўся толькі ў 1966 г. Іншымі ягонымі зборнікамі былі: «Крутаяр» (1969), «Сяліба» (1973), «Нача» (1975), «Маўчанне травы» (1980), «Час вяртання» (1981), «Світальныя птушкі» (1982), «Лукам’е» (1984), «Вызначэнне» (1987) і «Лета трывожных дажджоў» (1990). У дадатак да гэтых зборнікаў пяру Зуёнка належаць разнастайныя нарысы, дзіцячыя кнігі (у тым ліку і зборнік вершаў «Вясёлы калаўрот», 1965), зборнік гумарыстычных вершаў «Качан на п’едэстале» (1973) і шэраг цікавых і гістарычна важных паэм, сярод якіх найбольш значныя – «[[творы/васіль-зуёнак/васіль-зуёнак-сяліба|Сяліба]]», «[[творы/васіль-зуёнак/васіль-зуёнак-лукам-е|Лукам’е]]» і «Маўчанне травы» (1980). Першая з іх мае падзагаловак «Дыялог пра час і прастору» і ўяўляе сабой магутны гімн малой радзіме паэта – Начы. Ягонае адлюстраванне рэчаіснасці цесна пераплятаецца са старажытнымі паданнямі гэтага месца і ўяўленнямі пра некаторыя сучасныя працэсы:
 Высечам пушчы,\\
@@ Радок 19: / Радок 19: @@
 \\
 «Лукам’е» – тыпова гістарычная паэма, напісаная ў традыцыях Купалавай «[[творы/янка-купала/янка-купала-бандароўна|Бандароўны]]». Дзеянне паэмы адбываецца ў канцы XV ст. і звязана з князем Іванам Лукомскім, уцягнутым у рэлігійную і палітычную барацьбу на Полаччыне, які, спрабуючы захапіць уладу, перасварыўся з усімі і, у рэшце рэшт, стаў ахвярай Масквы. Гістарычны фон паэмы выпісаны аўтарам вельмі выпукла, багаты на дэталёвае апісанне падзей, артэфактаў, народных паданняў і абрадаў. За іншую выдатную паэму – «Маўчанне травы» – Зуёнак атрымаў у 1982 г. Дзяржаўную прэмію БССР імя Я. Купалы. Паэма ў значнай ступені аўтабіяграфічная і прысвечана лёсу адной вясковай сям’і, а праз яе – лёсу ўсяго беларускага народа ў XX ст., з яго войнамі ды іншымі трагедыямі і, не ў апошнюю чаргу, калектывізацыяй сельскай гаспадаркі. Магчыма, у святле сваіх больш ранніх уяўленнях Зуёнак малюе псіхалагічную карціну сялянскага жыцця. У нейкім сэнсе паэму можна параўнаць з раманам у вершах, у якім спалучаюцца эпічныя, лірычныя і драматычныя элементы на багатай канве з персанажаў і падзей.\\
-З’яўленне ў 1966 г. зборніка «Крэсіва» стала сапраўднай падзеяй у беларускай літаратуры, і не менш знакаміты беларускі паэт [[litpers>рыгор-барадулін|Рыгор Барадулін]] адзначаў, што для яго паэзія Зуёнка была заўсёды як сустрэча з чымсьці чыстым, дарагім, родным, беларускім, такім звонкім, як вясна, і такім смелым, як маладосць. I сапраўды, у вершах Зуёнка часта гучаць глыбокія думкі і пачуцці, што перадаюцца праз наватарскія вобразы і нечаканыя асацыяцыі. Напрыклад, у «[[творы/васіль-зуёнак/васіль-зуёнак-помнік|Помніку]]» (1963), адным з ягоных найлепшых ранніх твораў, тэкст будуецца на цэлым шэрагу пытанняў, што ставіць аўтар. Адрасаваныя як бярозе, так і самотнай маці, што страціла сыноў ў часы ваеннага ліхалецця, гэтыя пытанні прасякнуты моцным народным духам, які абуджае ў чытачу праніклівыя вобразы і водгук на эмацыянальным, сацыяльным і палітычным узроўнях. Для творчасці Зуёнка характэрна ледзь улоўнае тонкае разыходжанне паміж думкай паэта і вобразам, што перадае гэтую думку, калі ён выкарыстоўвае фальклорныя вобразы, якія разам з узгадкамі пра мінуўшчыну таксама надаюць твору надзвычай сучасны і непаўторны беларускі каларыт. Тэма матчынай тугі паўстае і ў шэрагу іншых вершаў з першага зборніка, напрыклад, у вершы «[[творы/васіль-зуёнак/васіль-зуёнак-з-вайны-сустрэлі-мацяркі-с|З вайны сустрэлі мацяркі сыноў...]]»:
+З’яўленне ў 1966 г. зборніка «Крэсіва» стала сапраўднай падзеяй у беларускай літаратуры, і не менш знакаміты беларускі паэт [[постаці/рыгор-барадулін|Рыгор Барадулін]] адзначаў, што для яго паэзія Зуёнка была заўсёды як сустрэча з чымсьці чыстым, дарагім, родным, беларускім, такім звонкім, як вясна, і такім смелым, як маладосць. I сапраўды, у вершах Зуёнка часта гучаць глыбокія думкі і пачуцці, што перадаюцца праз наватарскія вобразы і нечаканыя асацыяцыі. Напрыклад, у «[[творы/васіль-зуёнак/васіль-зуёнак-помнік|Помніку]]» (1963), адным з ягоных найлепшых ранніх твораў, тэкст будуецца на цэлым шэрагу пытанняў, што ставіць аўтар. Адрасаваныя як бярозе, так і самотнай маці, што страціла сыноў ў часы ваеннага ліхалецця, гэтыя пытанні прасякнуты моцным народным духам, які абуджае ў чытачу праніклівыя вобразы і водгук на эмацыянальным, сацыяльным і палітычным узроўнях. Для творчасці Зуёнка характэрна ледзь улоўнае тонкае разыходжанне паміж думкай паэта і вобразам, што перадае гэтую думку, калі ён выкарыстоўвае фальклорныя вобразы, якія разам з узгадкамі пра мінуўшчыну таксама надаюць твору надзвычай сучасны і непаўторны беларускі каларыт. Тэма матчынай тугі паўстае і ў шэрагу іншых вершаў з першага зборніка, напрыклад, у вершы «[[творы/васіль-зуёнак/васіль-зуёнак-з-вайны-сустрэлі-мацяркі-с|З вайны сустрэлі мацяркі сыноў...]]»:
 З вайны сустрэлі мацяркі сыноў\\