Пісьменства

Гэтая старонка толькі для чытання. Вы можаце паглядзець яе зыходны тэкст, але не можаце яго змяніць. Паведаміце адміністратару, калі лічыце, што гэта няправільна.
~~META:
title = Васіль Быкаў — Яго батальён
&keywords = валошын 34 5.83 3.1% 2.6% 2 што 26 4.45 2.4% 2% 3 вышыні 13 2.22 1.2% 1% 4 немец 12 2.05 1.1% 0.9% 5 яго 11 1.88 1% 0.8% 6 валошына 11 1.88 1% 0.8% 7 гунько 10 1.71 0.9% 0.7% 8 маркін 10 1.71 0.9% 0.7% 9 але 10 1.71 0.9% 0.7% 10 генерал 9 1.54 0.8% 0.7% 11 вышыню 9 1.54 0.8% 0.7% 12 рота 8 1.37 0.7% 0.6% 13 загада 8 1.37 0.7% 0.6% 14 атака 8 1.37 0.7% 0.6% 15 батальён 7 1.2 0.6% 0.5% 16 каб 7 1.2 0.6% 0.5% 17 ада 7 1.2 0.6% 0.5% 18 камбат 7 1.2 0.6% 0.5% 19 малый 7 1.2 0.6% 0.5% 20 байцо 7 1.2 0.6% 0.5% 21 батальёна 6 1.02 0.5% 0.4% 22 нагорный 6 1.02 0.5% 0.4% 23 яна 6 1.02 0.5% 0.4% 24 валошыну 5 0.85 0.4% 0.3% 25 загады
&abstract = Кароткі змест аповесці Васіля Быкава "Яго батальён"
&iftrue = nan
~~

====== Васіль Быкаў — Яго батальён ======
Другая палова Вялікай Айчыннай вайны, марозная зіма. Пяхотны батальён Валошына абкапаўся каля вышыні "Вялікай", занятай немцамі.\\
Мікалай Іванавіч Валошын – камандзір батальёна, сумленны, адказны, прынцыповы, адстойвае сваё меркаванне.\\
Немцы ўмацоўваліся, Валошын злаваў, што яны не ўзялі вышыню ўчора, падчас вялікага наступлення. Падвяла артылерыйская батарэя, у якой не засталося снарадаў, а суседні батальён уграз у зацяжной бітве за саўгас на іншым беразе ракі.\\
Валошын разам з ўчаркай Джымам абышоў пазіцыі свайго батальёна і спусціўся ў камандзірскую зямлянку. У горача натопленай зямлянцы ўжо сядзелі тэлефаніст Чарнаручанка, ардынарац камбата Гутман, і начштаба лейтэнант Маркін.\\
Чарнаручанка – тэлефаніст, немалады, марудлівы і маўклівы.\\
Лёва Гутман – ардынарац Валошына, шустры, гаспадарчы.\\
Маркін – лейтэнант, начальнік штаба батальёна, негаваркі, замкнёны, выконвае загады даслоўна.\\
Гутман радасна паведаміў, што Валошына ўзнагародзілі ордэнам Чырвонага Сцяга. Маркін сказаў, што ў батальён, дзе засталося 76 чалавек, дашлюць папаўненне. Валошын павінен быў далажыць камандзіру палка аб тым, што немцы ўмацоўваюць вышыню. Ён баяўся, што заўтра яму загадаюць яе браць.\\
Палком нядаўна стаў камандаваць маёр Гунько, з якім Валошын не ладзіў.Гунько быў начальнікам-самадурам і не любіў, калі ягоныя загады аспрэчваюцца, а Валошын усімі спосабамі стараўся зменшыць страты ў сваім батальёне і асмельваўся спрачацца з камандзірам. Сем месяцаў таму Валошын камандаваў ротай у гэтым жа батальёне.\\
Лейтэнант Маркін, наадварот, заўсёды скрупулёзна выконваў загады начальства. Яму не пашанцавала – яго рота трапіла ў акружэнне, з якога выбралася з цяжкасцю, страціўшы сцяг і сейф з дакументамі. З таго часу кар’ера Маркіна спынілася. Валошын таксама пабываў у акружэнні, але здолеў захаваць сцяг і сейф.\\
Раптам немцы пачалі артабстрэл. Хутка высветлілася, што вінаваты ў шуме – генерал, які аб’язджаў пазіцыі. Немцы ўбачылі святло фар яго аўтамабіля. Неўзабаве генерал, паранены ў скронь, з’явіўся ў зямлянку Валошына. Ён паглядзеў на карту пазіцый і строга спытаў, чаму не ўзята вышыня "Вялікая". Камбат адказаў, што не было загаду, і генерал загадаў выклікаць Гунько.\\
Санінструктар, якая прыйшла перавязаць генерала, аказалася Верай Вераценнікавай. Яна была цяжарнай сяброўкай камандзіра роты лейтэнанта Вадзіма Самохіна, якую Валошын загадаў адправіць у тыл. Вера запатрабавала, каб генерал пакінуў яе ў батальёне, той адмовіў, дзяўчына кінула яго перавязваць і выбегла з зямлянкі.\\
З’явіўся Гунько. Генерал, ужо раздражнёны, загадаў раніцай браць вышыню, адмёў усе пярэчанні Валошына, у пакаранне за дзёрзкасць забраў Джыма і пайшоў. Валошын адправіўся ў роту Самохіна і загадаў адправіць двух байцоў у разведку – яны павінны былі высветліць, ці паспелі немцы замініраваць схілы вышыні. Адзін з байцоў забаяўся, назваўся хворым. Замест яго пайшоў старшы сяржант Нагорны.\\
Потым Валошын выклікаў астатніх камандзіраў рот, каб зразумець, колькі ў батальёне засталося салдат і боепрыпасаў. Усіх камроты Валошын добра ведаў і аддаваў загады, улічваючы іх характары і магчымасці. Гутман паведаміў, што ў батальён прыйшло папаўненне. Аказалася, што гэта спалоханыя, неабстраляныя салдаты з Сярэдняй Азіі, якія з цяжкасцю разумеюць па-руску.\\
Са штаба паступіў афіцыйны загад узяць вышыню, але Валошын разумеў, што на манеўр, прыдуманы вышэйшым камандаваннем, у батальёна не хопіць сілы. Акрамя таго, на карце была адзначана яшчэ адна вышыня, "Малая". Пасля манеўру яна апынулася б ў тыле батальёна, таму Валошын загадаў Маркіну арганізаваць разведку і вызначыць, кім гэтая вышыня занятая.\\
Зампаліт адправіў у батальён лейтэнанта Круглова, каб той правёў гутаркі з салдатамі.\\
Было ўжо дзве гадзіны ночы, але Валошыну не спалася – ён непакоіўся аб узяцці вышыні і сумаваў па Джыму. Гэтага сабаку камбат знайшоў у лесе паўгода таму, калі выбіраўся з акружэння. У Джыма была зламаная лапа, Валошын вылечыў яго, накарміў, і ўдзячны сабака застаўся з ім. Для камбата Джым стаў адзінай прыхільнасцю на вайне, для генерала ж сабака быў мімалётным капрызам.\\
Шукаючы кулямётны ўзвод, Валошын трапіў у батарэю Іванова, свайго блізкага сябра. Ад яго камбат даведаўся, што снарадаў мала, і батарэя не зможа забяспечыць добрай артпадтрымкі. Валошын папрасіў не марнаваць усе снарады ў першым залпе, пакінуць крыху на потым, але гэтага Іваноў паабяцаць не мог – ён таксама павінен быў выконваць непрадуманыя загады начальства.\\
Пасланыя Маркіным разведчыкі далажылі, што на вышыні "Малой" нашы – была чуваць руская гаворка. Такая павярхоўная разведка Валошына не задаволіла. Ён загадаў адправіць на вышыню дваіх байцоў і наладзіць з ёю сувязь.\\
Нагорны ўсё не вяртаўся, трывога Валошына ўзмацнялася. Ён папрасіў Гунько пачаць атаку на гадзіну раней, пакуль не развіднела, але той адмовіў – загад быў ужо зацверджаны, атака пачнецца на досвітку, каб начальства паспела далажыць аб выкананні загаду ў сутачнай зводцы.\\
Прыбыў лейтэнант Круглоў. Ён збіраўся чытаць байцам калектыўны ліст ад дзяўчат Свярдлоўска. Валошын слухаць не стаў, перачытваў адзіны ліст ад маці, якая засталася ў нямецкай акупацыі.\\
Валошын задрамаў, але раптам ачуўся ад гукаў перастрэлкі – немцы заўважылі кагосьці на змёрзлым балоце, якое акружала вышыню "Вялікую". Відаць, гэта быў Нагорны. Валошын адправіў людзей на выручку, але тут з’явіўся Нагорны – ён цягнуў смяротна параненага таварыша. Нагорны расказаў, што схіл вышыні не замініраваны, але яны заблыталіся ў спіральным дроце, працягнутым упоперак схілу, і немцы іх заўважылі.\\
Пачуўшы перастрэлку, патэлефанаваў Гунько і сказаў, што са штаба ў батальён прыедуць камандзіры, нібыта для падтрымкі, насамрэч – каб назіраць за дзеяннямі непакорнага Валошына.\\
Апошнія гадзіны перад атакай Валошын абыходзіў пазіцыі ў суправаджэнні Чарнаручанкі, які цягнуў провад сувязі. За ім увязаўся адзін з назіральнікаў, незнаёмы маёр, ветурач штаба дывізіі. Валошын вырашыў паслаць у абыход вышыні роту пад камандаваннем Нагорнага, каб у вырашальны момант яна падтрымала атаку.\\
Пачатак атакі Валошын затрымаў – у перадранішнім прыцемку артылерысты не бачылі цэляў. Камбат ведаў, што за гэта Гунько спагоніць з яго па поўнай праграме.\\
Нарэшце, атака пачалася. Пакуль байцы пераадольвалі змёрзлае балота, у бой уступіла рота Нагорнага. Валошыну на імгненне здалося, што батальёну ўдасца захапіць вышыню з першага разу, але тут немцы пачалі абстрэл асколачнымі снарадамі. На вышыні "Малой" таксама апынуліся немцы, у артылерыі амаль скончыліся снарады, і камбат скамандаваў адступіць. За адступленне без загаду Гунько адхіліў Валошына ад камандавання, прызначыўшы замест яго Маркіна. Ветурач, які ўсюды ішоў за Валошыным, паспрабаваў заступіцца за яго, але Гунько не стаў слухаць. Маркін скамандаваў наступ, а Валошын, нікому цяпер не патрэбны, застаўся ў бліндажы.\\
Маркін загадаў штурмаваць абедзве вышыні адначасова. Па гуках бою Валошын зразумеў, што гэтая атака таксама не заладзілася. Ён умяшаўся, пачаў збіраць уцякаючых салдат і даведаўся, што Самохін забіты. Вера дапамагла Валошыну сабраць залеглых у кустах байцоў, і камбат дабраўся да варонкі, дзе ляжаў падбіты кулямёт. Кулямёт яшчэ працаваў. Акопы на вышыні "Вялікая" Валошыну былі не бачныя, і ён стаў кулямётным агнём падтрымліваць роту, якая атакуе вышыню "Малую". Да варонкі дабраліся Маркін і Іваноў. Маркін забараніў Іванову пакінутымі снарадамі падтрымаць атаку вышыні "Малой" – ён хацеў выканаць загад начальства і ўзяць вышыню "Вялікую", не гледзячы на страты. Ён дайшоў да таго, што загадаў цяжарнай Веры камандаваць ротай.\\
Валошын убачыў, што кулямётны агонь дапамог – байцы дабраліся да нямецкіх траншэй на вышыні "Малой".\\
Каб убачыць мэты, Іваноў паспрабаваў падабрацца бліжэй да нямецкіх пазіцый на вышыні "Вялікай" і быў цяжка паранены. Валошын кінуўся за ім. З яго дапамогай Іваноў паспеў перадаць на батарэю каардынаты цэляў і страціў прытомнасць. Валошын зацягнуў яго ў варонку і пакінуў там, спадзеючыся, што параненага знойдуць санітары. Больш ён нічога зрабіць не мог.\\
Валошын з кулямётам далучыўся да атакі і разам з усімі ўварваўся ў нямецкую траншэю. Неўзабаве высветлілася, што атака не ўдалася, батальён аказаўся разарваны на тры часткі, і Валошын з дзесяткам байцоў, якімі камандаваў Круглоў, затрымаліся ў траншэі. Тут жа апынуліся Маркін з Чарнаручанкам. Патраціўшы ўсе гранаты, байцы зачыніліся ў бліндажы. Маркін быў паранены і перадаў камандаванне Валошыну. Там жа быў і салдат з атрада Нагорнага, які паведаміў, што Нагорны загінуў. Валошын вырашыў штурмаваць кулямётчыка, які засеў у траншэі, спадзеючыся, што пасля гэтага атака вышыні адновіцца.\\
Сіл на штурм не хапіла. Немцы зноў загналі байцоў у бліндаж. Круглоў і Чарнаручанка загінулі. Немцы закідвалі байцоў гранатамі і запоўнілі бліндаж атрутным газам. Валошын ледзь не задыхнуўся, на шчасце, адна з рот батальёна пачала наступленне і прагнала немцаў з траншэі.\\
Аказалася, што на КП наляцеў генерал і адхіліў Гунько ад камандавання. Пра тое, што адбываецца ў батальёне, генерал даведаўся з рапарта ветурача.\\
Уначы Валошын хаваў забітых. Вера таксама загінула, яе пахавалі побач з Самохіным. Іванова сярод забітых не было, магчыма, ён выжыў. Маркіна адправілі ў тыл.\\
Верны Джым сарваўся з прывязі і знайшоў Валошына. Камбат не паехаў у шпіталь. Пабыўшы крыху салдатам, ён вырашыў застацца «з тымі, з кім ён у пакутах зрадніўся». Менавіта гэта адрознівала Валошына ад Маркіна.\\
Вайна працягвалася.\\
Даведка з архіва. Герой Савецкага Саюза маёр Мікалай Іванавіч Валошын загінуў 24 сакавіка 1945 года ва Усходняй Прусіі.

 


===== Падобныя старонкі =====
  * [[творы/васіль-быкаў/васіль-быкаў-пайсці-і-не-вярнуцца]]
  * [[творы/васіль-быкаў/васіль-быкаў-аблава]]
  * [[творы/васіль-быкаў/васіль-быкаў-сотнікаў]]
  * [[творы/васіль-быкаў/васіль-быкаў-жураўліны-крык]]
  * [[творы/васіль-быкаў/трагедыя-хведара-роўбы-і-яго-сям-і-ў-апо]]