Адрозненні

Тут паказаны адрозненні паміж двума версіямі гэтай старонкі.

--- творы:барыс-сачанка:жыццёвы-і-творчы-шлях-барыса-сачанкі [2025/08/22 11:11] – створана - знешняе змена 127.0.0.1
+++ творы:барыс-сачанка:жыццёвы-і-творчы-шлях-барыса-сачанкі [2025/08/23 15:55] (бягучы) – vedybeadmin
@@ Радок 8: / Радок 8: @@
 ====== Жыццёвы і творчы шлях Барыса Сачанкі ======
 Барыс Сачанка нарадзіўся 15 траўня 1936 года ў вёсцы Вялікі Бор Хойніцкага раёна Гомельскай вобласці. У чэрвені 1943 г. ён са сваёй сям’ёй быў дэпартаваны ў Германію, адкуль вярнуўся толькі ў канцы вайны. 3 1958 г. ён ўжо працаваў у рэдакцыі гумарыстычнага часопіса «Вожык». Пасля заканчэння Беларускага дзяржаўнага універсітэта ён працуе ў аддзеле прозы часопіса «Полымя» (1960-1976). Наступнае дзесяцігоддзе (1976-1986) Сачанка займае пасаду сакратара праўлення Саюза пісьменнікаў, а затым загадвае рэдакцыяй перакладной літаратуры выдавецтва «Мастацкая літаратура». Член Саюза пісьменнікаў з 1960 г., ён прымаў удзел у рабоце XXXV сесіі Арганізацыі Аб’яднаных Нацый, атрымаў шэраг узнагарод і ганаровых знакаў. Барыс Сачанка заўчасна памёр 5 ліпеня 1995 г.\\
-Першае апавяданне Барыса Сачанкі з’явілася ў 1956 г. у «Маладосці», а праз чатыры гады ён выдаў свой першы зборнік «Дарога ішла праз лес» (1960), за якім паследавалі наступныя празаічныя зборнікі з інтэрвалам прыблізна ў два гады: «Барвы ранняй восені» (1962), «Зямля тваіх продкаў» (1964), «Пакуль не развіднела» (1966), «Апошнія і першыя» (1968), «Дарогі» (1971), «Аксана» (1971), «Памяць» (1973), «Тры аповесці» (1976), «Ваўчыца з Чортавай Ямы» (1978), «Горкая радасць вяртання» (1987), «Вечны кругазварот» (1989) і «Родны кут» (1989). У дадатак да гэтых зборнікаў апавяданняў і нарысаў Сачанка стварыў трылогію пад назвай «Вялікі Лес» (1980-1984), зрабіў цэлы шэраг перакладаў празаічных і драматычных твораў, напісаў некалькі арыгінальных кароткіх [[slounik>гумарэска|гумарэсак]], дзіцячых кніжак, зборнікаў крытычных нарысаў, у тым ліку «Жывое жыццё» (1985), «Сняцца сны аб Беларусі...» (1990) і «Трэцяе вока» (1992).\\
+Першае апавяданне Барыса Сачанкі з’явілася ў 1956 г. у «Маладосці», а праз чатыры гады ён выдаў свой першы зборнік «Дарога ішла праз лес» (1960), за якім паследавалі наступныя празаічныя зборнікі з інтэрвалам прыблізна ў два гады: «Барвы ранняй восені» (1962), «Зямля тваіх продкаў» (1964), «Пакуль не развіднела» (1966), «Апошнія і першыя» (1968), «Дарогі» (1971), «Аксана» (1971), «Памяць» (1973), «Тры аповесці» (1976), «Ваўчыца з Чортавай Ямы» (1978), «Горкая радасць вяртання» (1987), «Вечны кругазварот» (1989) і «Родны кут» (1989). У дадатак да гэтых зборнікаў апавяданняў і нарысаў Сачанка стварыў трылогію пад назвай «Вялікі Лес» (1980-1984), зрабіў цэлы шэраг перакладаў празаічных і драматычных твораў, напісаў некалькі арыгінальных кароткіх [[слоўнік/гумарэска|гумарэсак]], дзіцячых кніжак, зборнікаў крытычных нарысаў, у тым ліку «Жывое жыццё» (1985), «Сняцца сны аб Беларусі...» (1990) і «Трэцяе вока» (1992).\\
-Апрача ўсяго вышэй пералічанага, Сачанка прымаў удзел у выданні кніг замежных аўтараў, такіх, як Булгакаў, Салагуб, Пільняк і Набокаў. Вельмі важна для беларускай літаратуры тое, што ён падрыхтаваў і выдаў кнігу вершаў [[bellit>ларыса-геніюш/творчасць-ларысы-геніюш|Ларысы Геніюш]] «Белы сон» (1990) і ў розных сваіх артыкулах адкрываў для чытача забытыя альбо абсалютна невядомыя творы Купалы, Коласа, Ластоўскага, Сваяка, Геніюш, Жылкі, Клішэвіча, [[bellit>алесь-салавей/творчасць-алеся-салаўя|Салаўя]] і інш. Сачанка таксама напісаў сцэнарый да дакументальнага фільма пра [[litpers>алесь-гарун|Алеся Гаруна]].\\
+Апрача ўсяго вышэй пералічанага, Сачанка прымаў удзел у выданні кніг замежных аўтараў, такіх, як Булгакаў, Салагуб, Пільняк і Набокаў. Вельмі важна для беларускай літаратуры тое, што ён падрыхтаваў і выдаў кнігу вершаў [[творы/ларыса-геніюш/творчасць-ларысы-геніюш|Ларысы Геніюш]] «Белы сон» (1990) і ў розных сваіх артыкулах адкрываў для чытача забытыя альбо абсалютна невядомыя творы Купалы, Коласа, Ластоўскага, Сваяка, Геніюш, Жылкі, Клішэвіча, [[творы/алесь-салавей/творчасць-алеся-салаўя|Салаўя]] і інш. Сачанка таксама напісаў сцэнарый да дакументальнага фільма пра [[постаці/алесь-гарун|Алеся Гаруна]].\\
-Сярод усіх твораў, пералічаных вышэй, для разгляду можна абраць некалькі найбольш тыповых альбо адметных, асабліва ў кантэксце патрыятычнай і ваеннай прозы. Зборнік «Зямля маіх продкаў» пачынаецца нарысам амаль пад такой самай назвай, які апявае сучаснае і мінулае Палесся. Аўтар стварае не толькі вельмі ўзнёслы і прачулы гімн прыгажосці палескай прыроды, але і заклікае памятаць вялікіх людзей мінулага, напрыклад, вядомага прапаведніка і тэолага [[bellit>іншае/кірыла-тураўскі|Кірылу Тураўскага]]:\\
+Сярод усіх твораў, пералічаных вышэй, для разгляду можна абраць некалькі найбольш тыповых альбо адметных, асабліва ў кантэксце патрыятычнай і ваеннай прозы. Зборнік «Зямля маіх продкаў» пачынаецца нарысам амаль пад такой самай назвай, які апявае сучаснае і мінулае Палесся. Аўтар стварае не толькі вельмі ўзнёслы і прачулы гімн прыгажосці палескай прыроды, але і заклікае памятаць вялікіх людзей мінулага, напрыклад, вядомага прапаведніка і тэолага [[творы/іншае/кірыла-тураўскі|Кірылу Тураўскага]]:\\
 «Падарожны, скінь шапку і нізка пакланіся зямлі, якая ўзгадавала такога сына не толькі дзеля славы свайго горада [...] Па гэтай зямлі ён хадзіў, тут ён думаў, тут складаў свае славутыя пропаведзі, дзякуючы якім яго інакш пры жыцці і не звалі, як «Златоуст, паче всех воссиявший нам на Руси». Тут ён, яшчэ юнаком, пастрыгся ў манахі і так захапіўся аскетычным жыццём, што папрасіў замураваць сябе ў манастырскай вежы і там у адзіноце аддаўся посту і літаратурнай дзейнасці. [...] Гучаць і сёння словы найвялікшага мудраца Палесся [...] Гучаць і будуць гучаць, пакуль жыве Беларусь, пакуль жыве на гэтай зямлі вялікае братэрства славянскіх народаў!».\\
 У сярэдзіне 60-х Сачанка стварае таксама цэлы шэраг важных твораў пра вайну. Зборнік «Пакуль не развіднела», які можа быць параўнаны з «Вогненным азімутам» Алеся Асіпенкі, расказвае пра беларусаў, якія далучаліся да партызанскага руху не з пачуцця савецкага патрыятызму, а хутчэй кіруемыя інстынктам самазахавання. Фашысцкі тэрор паказаны ў зборніку ва ўсёй сваёй непрыхаванай лютасці, калі ў адказ на забойства каменданта новыя нямецкія ўлады спальваюць беларускія вёскі разам з усімі жыхарамі. Маладую дзяўчыну Юлю пасылаюць у вялікую суседнюю вёску, каб яна папярэдзіла жыхароў пра блізкую небяспеку, што ім пагражае. Па дарозе туды дзяўчына разважае (і гэта займае добрую палову кнігі) не толькі пра фашысцкі тэрор, але таксама і пра ранейшы, звязаны з НКУС, які ўзначальваў у 30-я гг. Яжоў. Аналогія паміж тэрорам Сталіна і Гітлера досыць пераканаўчая. «Апошнія і першыя» – яшчэ адна страшная аповесць, багатая на шматлікія філасофскія разважанні пра мэту жыцця і незагойныя душэўныя раны, нанесеныя вайной. Найбуйнейшы твор Сачанкі, прысвечаны ваенным падзеям, – трылогія «Вялікі Лес» (1980, 1982, 1984), адкуль можна прывесці некалькі прыкладаў для ілюстрацыі ягонага разумення фаталізму, уласціваму простым людзям перад тварам жудасных падзей 1941 г., пра што гаворыць адзін з персанажаў рамана – «аднавокі, худы, бы смерць, лысы Пецька», цыган:\\
@@ Радок 26: / Радок 26: @@
 ===== Падобныя старонкі =====
-  * [[bellit>барыс-сачанка/барыс-сачанка-ля-даўняга-селішча]]
+  * [[творы/барыс-сачанка/барыс-сачанка-ля-даўняга-селішча]]
-  * [[bellit>барыс-сачанка/барыс-сачанка-сляды]]
+  * [[творы/барыс-сачанка/барыс-сачанка-сляды]]
-  * [[bellit>барыс-сачанка/барыс-сачанка-хлеб]]
+  * [[творы/барыс-сачанка/барыс-сачанка-хлеб]]
-  * [[bellit>барыс-сачанка/барыс-сачанка-зерне-і-млын]]
+  * [[творы/барыс-сачанка/барыс-сачанка-зерне-і-млын]]
-  * [[bellit>барыс-сачанка/барыс-сачанка-карчоўнік]]
+  * [[творы/барыс-сачанка/барыс-сачанка-карчоўнік]]