Пісьменства

Гэтая старонка толькі для чытання. Вы можаце паглядзець яе зыходны тэкст, але не можаце яго змяніць. Паведаміце адміністратару, калі лічыце, што гэта няправільна.
~~META:
title = Мастацкія асаблівасці паэмы "Цунамі"
&keywords = цунамі, філасофскіх, жанчына, героі, час, твора, чалавек, мужчына, трыццаць, сучасны, свет, пагрозу
&abstract = Асноўная праблема паэмы Аркадзя Куляшова "Цунамі", мастацкія асаблівасці твора
&iftrue = nan
~~

====== Мастацкія асаблівасці паэмы "Цунамі" ======
Паэма «Цунамі» (1968) належыць да філасофскіх твораў.\\
Асноўная праблема, якую вырашае ў ёй А. Куляшоў, – чалавек і цывілізацыя. У філасофскіх творах досыць часта сустракаецца ўмоўнасць абставін, сітуацый, характараў, ставіцца своеасаблівы мастацкі эксперымент, каб сцвердзіць альбо, наадварот, абвергнуць нейкую выснову. Характэрнай для філасофскіх твораў з’яўляецца абагульненасць вобразаў.\\
Ён і яна, мужчына і жанчына, героі паэмы «Цунамі». Пра іх вядома толькі тое, што «яму – за трыццаць, ёй – за дваццаць», і што яны кахаюць адзін аднаго. На старажытнай пірозе гэтыя двое пакідаюць Зямлю, чалавечую цывілізацыю і аддаюцца ўладзе хваль.

На даляглядзе –\\
вечная дарога,\\
Бясконцых хваль расплаўленае шкло.\\
Яны і далеч. Іншага нічога\\
Няма, не можа быць і не было.

Паколькі сучасны свет дыктуе кожнаму асобнаму чалавеку свае законы, часта жорсткія і несправядлівыя, нясе ў сабе патэнцыяльную пагрозу жыццю, здароўю, матэрыяльным і культурным набыткам, героі хочуць быць незалежнымі ад яго, быць па-за часам.

Яны, свае пакінуўшы стагоддзе,\\
Па добрай волі і сумеснай згодзе,\\
Да часу першабытнага плылі.

Сітуацыя-эксперымент, у якую трапілі героі, павінна адказаць на пытанні: ці можа сучасны чалавек «згубіцца» на планеце Зямля, пазбавіцца ўсякага ўздзеяння на сябе цывілізацыі, адмовіцца ад яе набыткаў, ці дастаткова для шчасця «быць усюды разам». І на першае, і на другое пытанні падарожжа дало адмоўныя адказы. Спраўдзілася якраз тое, аб чым папярэджваў сучаснік, якога ён і яна назвалі цынікам, убачыўшы ў яго словах намер перашкодзіць іх падарожжу.

Хто ў людскім свеце жыў ад нараджэння,\\
Без страт няўхільных не пакіне свет...\\
Дум не заменіць вам пасцель з травы,\\
Якой вы ўсё жытло сваё заслалі, –

гаворыць цынік. Гаворыць ён таксама пра пагрозу радыеактыўнага апраменьвання, прапаноўваючы ўзяць з сабою лічыльнік Гейгера. Папярэджвае, «што неспакой не лечыць адзінота, што адзіноту лечыць неспакой», і што «дасягнутае шчасце – палон».\\
Век 20-ы дагнаў вандроўнікаў атамным выбухам, смерцю, якую выпраменьваў на трыццаць міль вакол «вызвалены атам». Сын мужчыны і жанчыны, іх будучыня, нарадзіўся мёртвым.\\
Яшчэ да нараджэння дзіцяці пачалі ўзнікаць непаразуменні паміж ім і ёю. «Шэсць дзён маўчала. На абрыдлым сене бед прадчуванне непакоіць сны», – характарызуе аўтар душэўны стан гераіні. Потым жанчына з радасцю падхапіла транзістар, што кінула Зямля з карабельнай палубы. Калі Цунамі вярнуў пірогу на мацярык, жанчына пакінула мужчыну без тлумачэнняў, без пісьма.\\
Узяўшы ў рукі люстэрка, мужчына пераканаўся ў справядлівасці яшчэ аднаго папярэджання цыніка: калі яны пакінулі час, то час не пакінуў іх. Ён не пазнаў свайго аблічча:

Глядзіць і, як па сонечных гадзінах,\\
Вядзе падлік нелічаным гадам:\\
Дням восені глыбокай – па маршчынах,\\
Па сівізне – зімы халодным дням.

Якім бачыць паэт вырашэнне праблемы свабоды і шчасця чалавека ў сучасным свеце? Адказ знаходзім у эпілозе:

Над сонечным мацерыком разліта\\
Духмянасць ніў спякотным летнім днём.\\
Ён і яна ў цяньку сядзяць, дзе жыта\\
Шуміць зялёнай хваляй за гумном,\\
Як за кармою карабля. Пясчынкай\\
Адпачывае на руках ралля.\\
Ганяецца дзіця іх за пушынкай\\
Падобнай на жывога матыля...

 


===== Падобныя старонкі =====
  * [[творы/аркадзь-куляшоў/аркадзь-куляшоў-балада-аб-чатырох-заложн]]
  * [[творы/аркадзь-куляшоў/паэзія-аркадзя-куляшова-яе-тэматыка-грам]]
  * [[творы/аркадзь-куляшоў/цунамі-скарочана]]
  * [[творы/аркадзь-куляшоў/аркадзь-куляшоў-варшаўскі-шлях]]
  * [[постаці/аркадзь-куляшоў]]