Пісьменства

Гэтая старонка толькі для чытання. Вы можаце паглядзець яе зыходны тэкст, але не можаце яго змяніць. Паведаміце адміністратару, калі лічыце, што гэта няправільна.
~~META:
title = Алесь Разанаў — Радзіма
&keywords = Разанаў, Радзіма
&abstract = Чытаць верш Алеся Разанава "Радзіма"
&iftrue = nan
~~

====== Алесь Разанаў — Радзіма ======
Радзіма, да цябе з мальбой\\
і нараканнем\\
не скрануся.\\
Я ў весялосці не з табой,\\
з табой у роздуме і ў скрусе.\\
\\
Высвечвала бяздонным дном,\\
ў акно ўзіралася з'інела,\\
і ведзьмавала туманом,\\
і летам бабіным звінела.\\
\\
Калі будзіла весялосць?!\\
А прахаплюся — ты ўсё будзіш.\\
І мне няўцям, адкуль ты ёсць,\\
адкуль пасля з'яўляцца будзеш.\\
\\
Ты не ўмяшчаешся ў куток,\\
дзе трызніць Буг, дзе Белавежа...\\
Твае не вызначыць мне межы\\
і не намацаць твой выток.\\
\\
У свет балючы дабяла,\\
у снежны свет — мае усходы\\
ідуць: там ты... там ты была!..\\
Ты ўся наводдалі заўсёды.

**Аналіз верша.** Твор, надрукаваны ў другім зборніку паэзіі А. Разанава «Назаўжды», напісаны ў форме традыцыйнага [[слоўнік/сілаба-танічнае-вершаванне|сілаба-танічнага]] вершаскладання чатырохстопным [[слоўнік/ямб|ямбам]], перакрыжаванай і кальцавой [[слоўнік/рыфмоўка|рыфмоўкай]].\\
Раскрыццё тэмы верша адбываецца праз выкарыстанне аўтарам антанімічных сцвярджэнняў, асэнсаваных меркаванняў і роздумных прызнанняў. Паэт не апяваў галаслоўную акрыленую любоў да Радзімы, а называў інтэлектуальна адабраныя сітуацыі, калі Радзіма і ён патрэбны адзін аднаму:

Радзіма, да цябе з мальбой\\
і нараканнем

не скрануся.

Я ў весялосці не з табой,\\
з табой у роздуме і ў скрусе.

Чаму так, аўтар не патлумачыў. Магчыма, таму, што ён інтэлектуал і роздум і скруха для яго душы больш звыклыя.\\
Якая Радзіма ў разанаўскім вызначэнні? Розная: бяздонная, з’інелая, чароўная, звонкая, жывая, рухомая – гэта ўсё асацыятыўныя характарыстыкі, якія ўзнікаюць пасля прачытання другой страфы, багатай мастацкімі [[слоўнік/троп|тропамі]] ([[слоўнік/эпітэт|эпітэт]], [[слоўнік/метафара|метафара]], [[слоўнік/аксюмаран|аксюмаран]] і інш.):

Высвечвала бяздонным дном,\\
ў акно ўзіралася з’інела,\\
і ведзьмавала туманом,\\
і летам бабіным звінела.

Адкуль прыходзіць Радзіма і дзе яе тэрыторыя? Гэта пытанне таксама падтэкстоўна гучыць у вершы. Іншыя паэты называлі яе межы, зыходзячы з геаграфічных прынцыпаў. Так, Францішак Багушэвіч пісаў у [[творы/францішак-багушэвіч/францішак-багушэвіч-прадмова-да-зборніка|прадмове да «Дудкі беларускай»]]: «Можа, хто спытае, гдзе ж цяпер Беларусь? Там, братцы, яна, гдзе наша мова жывець: яна ад Вільні да Мазыра, ад Віцебска за малым не да Чарнігава, гдзе Гродна, Мінск, Магілёў, Вільня і шмат мястэчкаў і вёсак...» Уладзімір Караткевіч эмацыянальна пытаўся і адказваў: «[[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-беларуская-песня|Дзе мой край?]] Там, дзе вечную песню пяе Белавежа...»\\
Алесь Разанаў па-іншаму вызначыў прастору Радзімы: яе нельга атаясамліваць з пэўнымі геаграфічнымі межамі, Радзіма – паняцце духоўнае:

Ты не ўмяшчаешся ў куток,\\
дзе трызніць Буг, дзе Белавежа...\\
Твае не вызначыць мне межы\\
і не намацаць твой выток.

Верш «Радзіма...» літаратуразнавец Г. Кісліцына лічыць адным з «лепшых у сучаснай беларускай паэзіі на гэту тэму, які сведчыць, што разанаўскаму таленту заўсёды, пачынаючы з ранніх твораў, былі ўласцівы глыбіня і неартадаксальнасць* погляду». Сапраўды, пазіцыя А. Разанава не адпавядае агульнапрынятым поглядам, яна вылучаецца формай і зместам.\\
\\
* Неартадакса́льнасць – непрытрымліванне асноў якога-небудзь вучэння, светапогляду, непаслядоўнасць.

 


===== Падобныя старонкі =====
  * [[творы/алесь-разанаў/алесь-разанаў-арышт-кастуся-каліноўскага]]
  * [[творы/алесь-разанаў/алесь-разанаў-горад]]
  * [[творы/алесь-разанаў/алесь-разанаў-вецер]]
  * [[творы/алесь-разанаў/алесь-разанаў-рагнеда]]
  * [[творы/алесь-разанаў/творчасць-алеся-разанава]]