Адрозненні

Тут паказаны адрозненні паміж двума версіямі гэтай старонкі.

--- творы:адам-міцкевіч:адам-міцкевіч-пан-тадэвуш [2025/08/22 11:11] – створана - знешняе змена 127.0.0.1
+++ творы:адам-міцкевіч:адам-міцкевіч-пан-тадэвуш [2025/08/23 15:55] (бягучы) – vedybeadmin
@@ Радок 7: / Радок 7: @@
 ====== Адам Міцкевіч — Пан Тадэвуш ======
-У парыжскай эміграцыі [[litpers>адам-міцкевіч|Адам Міцкевіч]] напісаў галоўны твор свайго жыцця – ліра-эпічную паэму "Пан Тадэвуш" (1832-1834). Месца дзеяння паэмы – родныя Міцкевічу наваградскія прасторы, а большасць дзейных асобаў – гэта тыповыя прадстаўнікі мясцовай шляхты, якая, што праўда, у сваёй бальшыні прасякнутая ідэямі польскага, а дакладней сказаць, рэчпаспалітаўскага патрыятызму. Знаходжанне Міцкевіча ў Парыжы, дзе разгортваліся нежартоўныя баталіі паміж прадстаўнікамі розных партый эмігрантаў з былой Рэчы Паспалітай, наклала свой адбітак на змест твора. Менавіта ідэя неабходнасці дасягнення еднасці паміж патрыётамі краю натхніла паэта на стварэнне "Пана Тадэвуша". Разам з тым, калі разглядаць гэты твор з беларускіх пазіцый, аб’ектыўна яго можна лічыць (побач, напрыклад, з [[bellit>мікола-гусоўскі/мікола-гусоўскі-песня-пра-зубра|"Песняй пра зубра" Міколы Гусоўскага]] і "[[bellit>якуб-колас/паэма-новая-зямля-мастацкая-энцыклапедыя|Новай зямлёй]]" Якуба Коласа) часткай нашага нацыянальнага літаратурнага эпасу.\\
+У парыжскай эміграцыі [[постаці/адам-міцкевіч|Адам Міцкевіч]] напісаў галоўны твор свайго жыцця – ліра-эпічную паэму "Пан Тадэвуш" (1832-1834). Месца дзеяння паэмы – родныя Міцкевічу наваградскія прасторы, а большасць дзейных асобаў – гэта тыповыя прадстаўнікі мясцовай шляхты, якая, што праўда, у сваёй бальшыні прасякнутая ідэямі польскага, а дакладней сказаць, рэчпаспалітаўскага патрыятызму. Знаходжанне Міцкевіча ў Парыжы, дзе разгортваліся нежартоўныя баталіі паміж прадстаўнікамі розных партый эмігрантаў з былой Рэчы Паспалітай, наклала свой адбітак на змест твора. Менавіта ідэя неабходнасці дасягнення еднасці паміж патрыётамі краю натхніла паэта на стварэнне "Пана Тадэвуша". Разам з тым, калі разглядаць гэты твор з беларускіх пазіцый, аб’ектыўна яго можна лічыць (побач, напрыклад, з [[творы/мікола-гусоўскі/мікола-гусоўскі-песня-пра-зубра|"Песняй пра зубра" Міколы Гусоўскага]] і "[[творы/якуб-колас/паэма-новая-зямля-мастацкая-энцыклапедыя|Новай зямлёй]]" Якуба Коласа) часткай нашага нацыянальнага літаратурнага эпасу.\\
 Сюжэт паэмы ў цэлым можна звесці ў тры галоўныя лініі: спрэчка Суддзі і Графа за замак, гісторыя кахання Тадэвуша і Зосі, падпольная палітычная арганізацыйная дзейнасць ксяндза Робака (Яцака Сапліцы).\\
-У стылістыцы і спосабе літаратурна-мастацкага выяўлення паэма падтрымлівае гамераўскую традыцыю. Апавядальнік валодае непахісным аўтарытэтам, ужывае мноства ўзвышаных і яскравых моўных фігур, мае схільнасць да дэталёвага апісання з’яў і прадметаў. Разам з тым, у адрозненне ад Гамера, Міцкевіч не пазбягае [[slounik>іронія|іроніі]] й самаіроніі; у дзеяннях герояў "Пана Тадэвуша" няма аніякай фатальнай прадвызначанасці, а пагатоў – выканання боскае волі. Тым не менш, паэма адпавядае патрабаванням [[slounik>эпапея|эпапеі]], бо народ тут паказаны ў пераломны момант – калі адбываецца яго развітанне са старым феадальным светам і далучэнне да свету новага, рэпрэзентаванага маладым пакаленнем, людзьмі кшталту Тадэвуша Сапліцы і Зосі.\\
+У стылістыцы і спосабе літаратурна-мастацкага выяўлення паэма падтрымлівае гамераўскую традыцыю. Апавядальнік валодае непахісным аўтарытэтам, ужывае мноства ўзвышаных і яскравых моўных фігур, мае схільнасць да дэталёвага апісання з’яў і прадметаў. Разам з тым, у адрозненне ад Гамера, Міцкевіч не пазбягае [[слоўнік/іронія|іроніі]] й самаіроніі; у дзеяннях герояў "Пана Тадэвуша" няма аніякай фатальнай прадвызначанасці, а пагатоў – выканання боскае волі. Тым не менш, паэма адпавядае патрабаванням [[слоўнік/эпапея|эпапеі]], бо народ тут паказаны ў пераломны момант – калі адбываецца яго развітанне са старым феадальным светам і далучэнне да свету новага, рэпрэзентаванага маладым пакаленнем, людзьмі кшталту Тадэвуша Сапліцы і Зосі.\\
 У цэлым, у адпаведнасці з патрабаванням паэтыкі рамантызму, увесь свет паказаны ў паэме прыгажэйшым і цікавейшым за той, што існуе ў рэчаіснасці. Аўтар выкарыстоўвае багаты арсенал жывапісных, музычных і пластычных сродкаў. Беларуская прырода паказаная як жывая асоба:
@@ Радок 40: / Радок 40: @@
 \\
 Дваццацігадовы сын Яцака Тадэвуш належыць ужо да новага пакалення змагароў за вызваленне краю. Паводле імя і поглядаў ён выглядае прадаўжальнікам справы Тадэвуша Касцюшкі. Загалоўны герой паэмы Міцкевіча, ідзе ў войска, каб здабываць волю для Бацькаўшчыны са зброяй у руках. Акрамя таго, вызваляючы ад прыгону сялян, малады Тадэвуш сцвярджае, што будучы лад вольнай краіны мае быць іншым, чым у старой Рэчы Паспалітай. Зося паказваецца як ідэальная спадарожніца ў ягоным будучым жыцці ды змаганні. Выразнымі індывідуальнымі рысамі надзеленыя вобразы Суддзі, Графа, Падкаморага, Тэлімены, Ключніка, Мацея Дабжыньскага, расійскага афіцэра Мікіты Рыкава… У паказе асобы апошняга адбіліся ўражанні ад знаёмства самога Міцкевіча з самымі годнымі прадстаўнікамі расійскага афіцэрства дзекабрысцкай эпохі.\\
-Вялікае значэнне для разумення аўтарскай задумы мае "Эпілог", які быў упершыню апублікаваны толькі пасля смерці аўтара ў 1860 г. Як і ў "[[bellit>адам-міцкевіч/адам-міцкевіч-дзяды|Дзядах]]", мы бачым тут, па сутнасці, прадказанне будучыні. Пасля вялікіх войнаў ды рэвалюцый, падзеі якіх Міцкевіч актыўна асэнсоўваў таксама як публіцыст і выдавец палітычных перыёдыкаў, узнік новы вобраз свету. У гэтым свеце паняволеныя народы, у тым ліку і народы колішняй Рэчы Паспалітай мусілі атрымаць доўгачаканую свабоду:
+Вялікае значэнне для разумення аўтарскай задумы мае "Эпілог", які быў упершыню апублікаваны толькі пасля смерці аўтара ў 1860 г. Як і ў "[[творы/адам-міцкевіч/адам-міцкевіч-дзяды|Дзядах]]", мы бачым тут, па сутнасці, прадказанне будучыні. Пасля вялікіх войнаў ды рэвалюцый, падзеі якіх Міцкевіч актыўна асэнсоўваў таксама як публіцыст і выдавец палітычных перыёдыкаў, узнік новы вобраз свету. У гэтым свеце паняволеныя народы, у тым ліку і народы колішняй Рэчы Паспалітай мусілі атрымаць доўгачаканую свабоду:
 …Тады з дубовымі вянкамі славы,\\
@@ Радок 62: / Радок 62: @@
 ===== Падобныя старонкі =====
-  * [[bellit>адам-міцкевіч/адам-міцкевіч-свіцязь]]
+  * [[творы/адам-міцкевіч/адам-міцкевіч-свіцязь]]
-  * [[bellit>адам-міцкевіч/адам-міцкевіч-гражына]]
+  * [[творы/адам-міцкевіч/адам-міцкевіч-гражына]]
-  * [[bellit>адам-міцкевіч/творчасць-адама-міцкевіча]]
+  * [[творы/адам-міцкевіч/творчасць-адама-міцкевіча]]
-  * [[bellit>адам-міцкевіч/адам-міцкевіч-свіцязянка]]
+  * [[творы/адам-міцкевіч/адам-міцкевіч-свіцязянка]]
-  * [[bellit>адам-міцкевіч/адам-міцкевіч-конрад-валенрод]]
+  * [[творы/адам-міцкевіч/адам-міцкевіч-конрад-валенрод]]