Адрозненні

Тут паказаны адрозненні паміж двума версіямі гэтай старонкі.

--- слоўнік:ямб [2025/08/22 11:14] – створана - знешняе змена 127.0.0.1
+++ слоўнік:ямб [2025/08/23 15:55] (бягучы) – vedybeadmin
@@ Радок 8: / Радок 8: @@
 ====== Ямб ======
 Ямб (грэч. jambos — кідальнік; нападаючы)\\
-. Адзін з [[slounik>метр|метраў]] антычнай і сілаба-танічнай [[slounik>сістэма-вершавання|сістэм вершавання]], заснаваны на раўнамерным чаргаванні ў вершаваных радках кароткіх (або ненаціскных) няцотных і доўгіх (або націскных) — цотных складоў; схема гэтага метра наступная: —| —| —|...;\\
+. Адзін з [[слоўнік/метр|метраў]] антычнай і сілаба-танічнай [[слоўнік/сістэма-вершавання|сістэм вершавання]], заснаваны на раўнамерным чаргаванні ў вершаваных радках кароткіх (або ненаціскных) няцотных і доўгіх (або націскных) — цотных складоў; схема гэтага метра наступная: —| —| —|...;\\
-. Від двухскладовай [[slounik>стапа|стапы]], што ўтвараецца з кароткага і доўгага ([[slounik>антычнае-метрычнае-вершаванне|антычнае вершаванне]]) або ненаціскнога і націскнога складоў ([[slounik>сілаба-танічнае-вершаванне|сілаба-танічнае вершаванне]]):—|.\\
+. Від двухскладовай [[слоўнік/стапа|стапы]], што ўтвараецца з кароткага і доўгага ([[слоўнік/антычнае-метрычнае-вершаванне|антычнае вершаванне]]) або ненаціскнога і націскнога складоў ([[слоўнік/сілаба-танічнае-вершаванне|сілаба-танічнае вершаванне]]):—|.\\
-У беларускай навуковай літаратуры тэрмін упершыню ўпамінаецца ў кнізе Л. Зізанія «Грамматіка словенска» (1596). У рускую паэзію ямб увялі В. Традзьякоўскі і М. Ламаносаў, ва ўкраінскую — I. Катлярэўскі. Сустракаецца ямб у беларускім песенным фальклоры, у новай беларускай літаратуры ўпершыню ўжываецца ў творах канца XVIII — пачатку XIX ст. («Ці чулі вы, панове, зроду...», «[[bellit>іншае/вікенцій-равінскі-энеіда-навыварат|Энеіда навыварат]]»). У радках беларускага верша бывае ад адной да дзесяці стопаў ямба. Вось прыклады некаторых ямбічных памераў — адпаведна Я2, Я3, Я5:
+У беларускай навуковай літаратуры тэрмін упершыню ўпамінаецца ў кнізе Л. Зізанія «Грамматіка словенска» (1596). У рускую паэзію ямб увялі В. Традзьякоўскі і М. Ламаносаў, ва ўкраінскую — I. Катлярэўскі. Сустракаецца ямб у беларускім песенным фальклоры, у новай беларускай літаратуры ўпершыню ўжываецца ў творах канца XVIII — пачатку XIX ст. («Ці чулі вы, панове, зроду...», «[[творы/іншае/вікенцій-равінскі-энеіда-навыварат|Энеіда навыварат]]»). У радках беларускага верша бывае ад адной да дзесяці стопаў ямба. Вось прыклады некаторых ямбічных памераў — адпаведна Я2, Я3, Я5:
 Было тады:\\
@@ Радок 16: / Радок 16: @@
 Цвілі гады,\\
 Нібы сады.\\
-([[bellit>янка-сіпакоў/творчасць-янкі-сіпакова|Янка Сіпакоў]])
+([[творы/янка-сіпакоў/творчасць-янкі-сіпакова|Янка Сіпакоў]])
 \\
@@ Радок 29: / Радок 29: @@
 Бо твой народ забыў, хто гаспадар\\
 І хто яго абдзёр з каронных шат.\\
-([[litpers>янка-купала|Янка Купала]]. «[[bellit>янка-купала/янка-купала-паўстань|Паўстань…]]»)
+([[постаці/янка-купала|Янка Купала]]. «[[творы/янка-купала/янка-купала-паўстань|Паўстань…]]»)
 \\
-Найбольшае распаўсюджанне ва ўсходнеславянскай паэзіі набыў Я4. Ім напісаны такія шэдэўры сусветнай літаратуры, як «Евгений Онегин» А. Пушкіна,«Энеіда» І. Катлярэўскага, «[[bellit>якуб-колас/духоўнае-багацце-чалавека-ў-паэме-новая-|Новая зямля]]» Якуба Коласа, мноства вершаў беларускіх паэтаў («Люблю» К. Буйло, «Беларусь» Петруся Глебкі, «…...Заўсёды трошкі таямніцай» Алега Лойкі, «Шэсць вершаў для А.» [[bellit>леанід-дранько-майсюк/творчасць-леаніда-дранько-майсюка|Леаніда Дранько-Майсюка]], «Трыпціх» Х. Чэрні і інш.).\\
+Найбольшае распаўсюджанне ва ўсходнеславянскай паэзіі набыў Я4. Ім напісаны такія шэдэўры сусветнай літаратуры, як «Евгений Онегин» А. Пушкіна,«Энеіда» І. Катлярэўскага, «[[творы/якуб-колас/духоўнае-багацце-чалавека-ў-паэме-новая-|Новая зямля]]» Якуба Коласа, мноства вершаў беларускіх паэтаў («Люблю» К. Буйло, «Беларусь» Петруся Глебкі, «…...Заўсёды трошкі таямніцай» Алега Лойкі, «Шэсць вершаў для А.» [[творы/леанід-дранько-майсюк/творчасць-леаніда-дранько-майсюка|Леаніда Дранько-Майсюка]], «Трыпціх» Х. Чэрні і інш.).\\
 Вось характэрныя прыклады Я4:
@@ Радок 39: / Радок 39: @@
 Нявыкрыканы крык, як рэха:\\
 Жыцця ў жыцці мне мала. Мала!\\
-([[litpers>анатоль-вялюгін|Анатоль Вялюгін]])\\
+([[постаці/анатоль-вялюгін|Анатоль Вялюгін]])\\
 \\
 Мой родны край доўгацярплівы,\\
@@ Радок 49: / Радок 49: @@
 \\
-Да ямба часта звяртаўся [[bellit>максім-багдановіч/творчасць-максіма-багдановіча|Максім Багдановіч]]. Па падліках I. Ралько, ямбам напісана 35 працэнтаў усіх вершаў паэта (1492 радкі), прычым ён карыстаўся 26 памерамі ямба. Найбольшая колькасць радкоў (616, або 14,5 працэнта) прыпадае на долю чатырохстопнага ямба, рэшта — двух-, трох-, пяці-, шасцістопны ямб або спалучэнне гэтых памераў у розных камбінацыях.\\
+Да ямба часта звяртаўся [[творы/максім-багдановіч/творчасць-максіма-багдановіча|Максім Багдановіч]]. Па падліках I. Ралько, ямбам напісана 35 працэнтаў усіх вершаў паэта (1492 радкі), прычым ён карыстаўся 26 памерамі ямба. Найбольшая колькасць радкоў (616, або 14,5 працэнта) прыпадае на долю чатырохстопнага ямба, рэшта — двух-, трох-, пяці-, шасцістопны ямб або спалучэнне гэтых памераў у розных камбінацыях.\\
 Пяцістопны ямб знайшоў пашырэнне ў цвёрдых формах верша (санет, актава і г. д.), а таксама ў так званым тэатральным белым вершы, якім звычайна пішуцца драматычныя творы («Над Бярозай-ракой» Петруся Глебкі, «Кацярына Жарнасек» М. Клімковіча).\\
 Бадай, самы ўнікальны прыклад ямба ў беларускай паэзіі — верш В. Шніпа «Восень. У Траецкім», напісаны Я10 (! ):
@@ Радок 93: / Радок 93: @@
 ===== Падобныя старонкі =====
-  * [[slounik>ямбы]]
+  * [[слоўнік/ямбы]]