~~META: title = Эпас народны &keywords = эпас, народны &abstract = Кароткая характарыстыка беларускага народнага эпасу &iftrue = nan ~~ ====== Эпас народны ====== Эпас народны — фальклорныя творы казачна-легендарнага зместу, якія адлюстроўваюць цікавыя, важныя для народа гістарычныя падзеі: [[слоўнік/эпапея|эпапея]], [[слоўнік/быліна|быліна]], [[слоўнік/дума|дума]], гістарычная песня, [[слоўнік/балада|балада]], [[слоўнік/казка|казка]], [[слоўнік/паданне|паданне]]. Сусветная вусная народная творчасць пакінула багатую эпічную спадчыну: старажытнагрэчаскія эпапеі. скандынаўскія [[слоўнік/сага|сагі]], рускія быліны, украінскія думы. Эпас народаў СНД ("Манас", "Кёр-аглы", "Джангар", "Сасунцы Давід", "Калевала", "Калевіпоэг", нарцкі эпас і інш.). У кожным з твораў эпасу народнага ўвасоблены народныя тыпы, створаны яскравыя эпічныя вобразы.\\ Беларускі народны эпас развіваўся ня аснове эпічнай традыцыі Кіеўскай Русі, у цеснай сувязі з эпасам рускіх і ўкраінцаў. Самыя раннія фальклорныя эпічныя жанры — [[слоўнік/казка|казкі]] і паданні пра асілкаў ("Ілья", "Кірыл Кажамяка"), балады, быліны (зберагліся на Беларусі ў фрагментах). Гістарычныя песні перыяду фарміравання трох усходнеславянскіх народаў адлюстравалі барацьбу беларусаў супраць мангола-татарскага нашэсця, польска-каталіцкай экспансіі, вайну са шведамі, сялянска-казацкія паўстанні і інш. ("Сяўрук", "Падымалісь чорны хмары"). Гістарычныя ўмовы развіцця беларускага народа ў мінулым (адсутнасць дзяржаўнасці, абмежаванні ў афіцыйным карыстанні роднай мовай і інш.) выклікалі шырокае развіццё вуснай народнай творчасці, у тым ліку казачнага і быліннага народнага эпасу. [[постаці/якуб-колас|Якуб Колас]] у свой час выказаў ідэю стварыць звод беларускага казачнага народнага эпасу, аб'яднаўшы асобныя творы вобразам аднаго народнага героя (напрыклад, Каваля Вярнідуба), як гэта зрабілі ў XIX ст. ў амерыканцаў Лангфела ("Спеў аб Гаяваце") і ў карэла-фінаў Лёнрат ("Калевала"). Ідэя гэта пакуль што не рэалізавана. Што да спроб адрадзіць у наш час некаторыя віды гераічнага народнага эпасу (у прыватнасці, былінны), то яны поспеху не мелі. l> ===== Падобныя старонкі ===== * [[слоўнік/эпас]]