~~META:
title = Эліпс
&keywords = эліпс
&abstract = Эліпс як фігура маўлення. Прыклады выкарыстання эліпсу ў паэзіі
&iftrue = nan
~~

====== Эліпс ======
**Эліпс (эліпсіс)** (грэч. ellepsis — пропуск, недастача) — пропуск нейкага слова, якое лёгка ўзнаўляецца з кантэксту. Напрыклад:

Яна рукаўком — слёзы ручайком,\\
Яна рукою — слёзы ракою.

У гэтых радках з народнай песні прапушчаны выказнік махне. У наступным прыкладзе з верша [[постаці/уладзімір-дубоўка|Уладзіміра Дубоўкі]] [[творы/уладзімір-дубоўка/уладзімір-дубоўка-дождж-у-мазыры|«Дождж у Мазыры»]] працяжнікі замяняюць выказнік плывуць:

Павольна, ціха над зямлёй,\\
нібы валы, бліжэюць хмары.\\
Дзе — чарадой, дзе — грамадой,\\
дзе — падабраныя да пары.

\\
У паэтычным выказванні можа быць прапушчаны назоўнік:

І за бітвамі навальнічнымі\\
Чалавецтва\\
Ізноўку ў баю:\\
Навуковая і тэхнічная [рэвалюцыі]\\
Скаланулі планету маю.\\
([[постаці/пімен-панчанка|Пімен Панчанка]]. «Агрызаецца, ды звужаецца»)\\
\\
Вы зразумейце правільна:\\
Я не за тое, не,\\
каб падстаўлялася правая [шчака],\\
калі хто па левай б’е.\\
([[творы/анатоль-вярцінскі/творчасць-анатоля-вярцінскага|Анатоль Вярцінскі]])

\\
Эліпс — адзін з відаў [[слоўнік/недасказ|недасказа]]. Ён дапамагае перадаць узрушаны душэўны стан паэта, дынамізм, напружанасць дзеяння і г. д. Да эліпсу адносяцца таксама сінтаксічныя канструкцыі, у якіх выказнік выражаецца дзеяслоўна-выклічнікавым словам:

Тут паненка распусціла у руках індычы хвост,\\
Памахала, пакруціла і ўраніла на памост.\\
Паніч крута павярнуўся: брык! — падскочыў, цап! —

узяў,

Напярод дугой сагнуўся ды паненцы — тыц! — падаў.\\
Тады яна кіў галоўкай і паніч ёй кіў назад,\\
Шапярнулі са два слоўкі,— шлёп! і сеў тут з ёй у рад.\\
([[творы/іншае/літаратары-хіх-стагоддзя/фелікс-тапчэўскі|Фелікс Тапчэўскі]]. «Вечарынка»)