~~META:
title = Шасцірадкоўе (секстэт)
&keywords = шасцірадкоўе, секстэт
&abstract = Шасцірадкоўе (секстэт) як від страфы. Асаблівасці і прыклады шасцірадкоўяў
&iftrue = nan
~~

====== Шасцірадкоўе (секстэт) ======
Шасцірадкоўе, або **секстэт** (ад лац. sex — шэсць), — [[слоўнік/страфа|страфа]] з шасці вершарадоў, звязаных дзвюма, трыма ці адной рыфмай або толькі клаўзацыяй (у белым вершы).\\
[[слоўнік/рыфмоўка|Рыфмоўка]] можа быць разнастайная. Найчасцей сустракаюцца наступныя схемы рыфмоўкі: //абабвв, аБаБаБ// ([[слоўнік/секстына|секстына]]), //АабВВб// (рансарава страфа), //АббАвв, ааббвв, АБвАБв//. Напрыклад:

І прад высокаю красою,\\
Увесь зачараваны ёй,\\
Скланіўся я душой маёй,\\
Натхнёнай, радаснай такою,\\
А ў сэрцы хораша было,\\
Там запалілася святло.\\
([[творы/максім-багдановіч/творчасць-максіма-багдановіча|Максім Багдановіч]]. «[[творы/максім-багдановіч/максім-багдановіч-вераніка|Вераніка]]»)\\
\\
Залягла, як пасцель,\\
Лебядзіная бель\\
На загон, на курган.\\
І кажан, і груган\\
Занямеў не на смех:\\
Гэта снег, толькі снег...\\
([[постаці/янка-купала|Янка Купала]]. «[[творы/янка-купала/янка-купала-снег|Снег]]»)\\
\\
Так з намі часінаю творчай бывае —\\
Працуеш над рэччу, над складам, шліфоўкай.\\
Шчаслівы, калі ёй прысуджана жыць:\\
Прыкінеш на сонца — гарыць залатая,\\
На дно яе глянеш, пабачыш — глыбока,\\
Ударыш рукою — што звон зазвініць!\\
([[творы/пятрусь-броўка/творчасць-петруся-броўкі|Пятрусь Броўка]]. «[[творы/пятрусь-броўка/пятрусь-броўка-бондар|Бондар]]»)

\\
Цікавы ўзор шасцірадкоўя (//аБввБа//) пакінуў невядомы беларускі аўтар XIX ст. у вершы «Я клічу Вас»:

Я клічу Вас,

кабы збудзіць

Сардэчным крыкам слёз і болі\\
І сэрцу Вашаму сказаць:\\
Браты радзімыя, ці ж спаць\\
Яшчэ дагэтуль не даволі?\\
Марнеці, гінуці ды гніць?!

\\
Арыгінальны спосаб рыфмоўкі (//ааббба//) у вершы Янкі Купалы «[[творы/янка-купала/янка-купала-адцвітанне|Адцвітанне]]»:

Не шасцяць каласы,\\
Звон не валіцца з касы,\\
Не кладуцца ў стог пласты,\\
Толькі сыплюцца лісты\\
На яловыя кусты,\\
На сухія верасы.\\


Да шасцірадкоўя даволі часта звярталіся класікі рускай паэзіі. Так, гэтай страфой В. Жукоўскі напісаў 14 твораў, М. Лермантаў — 23, А. Пушкін — 49. Шасцірадкоўем шырока карыстаюцца і беларускія паэты.\\
У прыватнасці, [[постаці/якуб-колас|Якуб Колас]] напісаў шасцірадкоўем 24 вершы, якія даюць 14 рыфмова-клаўзуальных схем і 23 мадэлі. Гэта была, бадай, яго самая любімая страфа (калі не лічыць [[слоўнік/чатырохрадкоўе-катрэн|чатырохрадкоўяў]] і [[слоўнік/двухрадкоўе|двухрадкоўяў]]). Народны паэт Беларусі пакінуў розныя ўзоры рыфмоўкі ў шасцірадкоўі: //аБаБвв// («Партызанская песня»), //ААбВВб// («Наша сяло»), //АббААб// («Зімні вечар»), //АБВБВА// («У майскія дні»), //АБХБВВ// («На раздарожжы») і інш. Сустракаецца ў яго і надзвычай рэдкі від шасцірадкоўя — з рыфмоўкай //аБаааБ//:

Пасечаны лясы,\\
І толькі хмыз на торфішчы буяе.\\
Загоны-паясы,\\
Ні сілы, ні красы, —\\
На тыя ж галасы\\
Звініш, зямля заходняя, старая!\\
(«З дарогі»)

\\
Шасцірадкоўе можа выступаць і ў выглядзе [[слоўнік/манастрафа|манастрафы]] (гл.: [[слоўнік/шасцірадковік|шасцірадковік]]).