~~META:
title = Прыпеўка
&keywords = прыпеўка
&abstract = Што такое прыпеўка? Беларускія прыпеўкі
&iftrue = nan
~~

====== Прыпеўка ======
Прыпеўка — невялікі, звычайна чатырохрадковы песенны твор (гл. [[слоўнік/песня|песня]]) лірычнага ці гумарыстычна-сатырычнага характару. Рыфмоўка прыпеўкі бывае розная: АбАб, АБХБ, ААББ, ааХа, аБаБ, АБАБ і г. д. Карыстаецца прыпеўка, як правіла, харэічнымі памерамі (найчасцей — чатырохстопны [[слоўнік/харэй|харэй]] або чаргаванне чатырохстопнага харэя з трохстопным). Зрэдку выкарыстоўвае акцэнтна-складовы верш (адна- або двухакцэнтны [[слоўнік/пяціскладовік|пяціскладовік]]):

Дзяўчаткі мае,\\
Сыраежачкі,\\
Пасаліў бы я вас, —\\
Няма дзежачкі.

\\
Узнікла прыпеўка ў перыяд старажытнага сінкрэтычнага мастацтва і доўгі час існавала разам з музыкай і танцам. У ХІХ ст. аддзялілася ад танца, вылучылася ў самастойны жанр.\\
На аснове народных прыпевак узніклі літаратурныя, якія адасобіліся і ад музыкі. Вось дзве "Камсамольскія прыпеўкі" [[постаці/кандрат-крапіва|Кандрата Крапівы]]:

Нас не любяць, нас баяцца\\
Поп кудлаты і кулак,\\
Бо рашыў за працу ўзяцца\\
Камсамольскі маладняк.\\
\\
Камсамолачка Дарота!\\
Пойдзем разам ваяваць, —\\
Буду біць я з кулямёта,\\
Ты — патроны падаваць.

\\
Прыклады сучасных народных прыпевак (Звязда. 2003. 20 сакавіка):

З веку марыў селянін,\\
Каб зажыць багата.\\
А застаўся, як і быў -\\
З граблямі, лапатай.\\
\\
Да галечы, да бядот\\
Нас давёў калгас "Вперёд".\\
Каб жыццё пайшло ня лад,\\
Мо крутнуцца... І - назад?

\\
Аналагічныя беларускім прыпеўкам - рускія частушкі, украінскія [[слоўнік/каламыйка|каламыйкі]], латышскія і літоўскія [[слоўнік/дайна|дайны]].