~~META:
title = Кантэкст
&keywords = кантэкст, слова, сэнс
&abstract = Кантэкст у літаратуры. Роля кантэксту на агульны сэнс твора
&iftrue = nan
~~

====== Кантэкст ======
Кантэкст (ад лац. contextus — спалучэнне, сувязь) — адносна закончаны ўрывак пісьмовай або вуснай мовы, у якім дакладна праяўляюцца значэнне кожнага слова, думкі, паэтычнага [[слоўнік/троп|тропа]], тонкія адценні мастацкага вобраза.\\
Толькі ў кантэксце можна адчуць, напрыклад, што слова ўжыта ў іранічным або іншым пераносным сэнсе. Возьмем для прыкладу верш [[постаці/янка-купала|Янкі Купалы]] «3 песень беларускага мужыка». Ён пачынаецца так:

Я — багач, я — магнат!\\
Усім рад, усім сыт!\\
Што мне пан, што мне кат!? —\\
Цэлы свет мне адкрыт!

\\
Узяўшы асобна прыведзеныя радкі, можна падумаць, што герой верша вельмі задаволены жыццём, ён свабодны, не ведае беднасці, валодае ўсімі чалавечымі правамі. Але... чытаем далей і пераконваемся, што гэта зусім не так. Вуснамі таго ж героя паэт далей гаворыць:

Толькі шнур мой вузкі...\\
Толькі ў хатцы маёй\\
Зімой свішча віхор...\\
Толькі, як памру я,\\
Прападаю, як мыш,—\\
Няма хоць бы гнілля\\
На труну і на крыж...

\\
I такім чынам становіцца зразумела, што папярэдняе выказванне мае іранічны сэнс, таксама выяўляе вострае незадаволенне селяніна сваім бяспраўным і галодным існаваннем.