~~META:
title = Жарганізм
&keywords = жарганізм
&abstract = Асаблівасці ўжывання жарганізмаў, функцыі жарганізмаў
&iftrue = nan
~~

====== Жарганізм ======
Жарганізм (франц. jargon) — слова ці выраз, якія ўжываюцца ў мове людзей, звязаных паміж сабой аднолькавымі сацыяльнымі, бытавымі ці якімі-небудзь іншымі ўмовамі жыцця і працы. Жарганізмы узнікаюць на аснове пэўнай гаворкі і зразумелыя звычайна невялікай групе людзей.\\
Некаторыя жарганізмы пранікаюць у літаратурную мову і становяцца агульнаўжывальнымі. У мастацкай літаратуры, як слушна падкрэсліваў Максім Рыльскі, «жаргонныя і дыялектныя выслоўі асабліва шырока прымяняюцца ў гумары і ствараюць там вялікі эфект». Сустракаюцца жарганізмы і ў лірычных творах. У прыватнасці, жарганізмы надаюць непаўторны характар лірыцы [[постаці/пімен-панчанка|Пімена Панчанкі]]:

Вясна пачынаецца з мод,\\
Шаўковым павеяла шэлестам.\\
І самы занудлівы жмот\\
На плацце адно раскашэліцца.\\
(«... Хадзіў я па лесе і сведчу»)

\\
Да жарганізмаў блізкія **прафесіяналізмы** — вузкаўжывальныя словы або выразы, якія не выходзяць за межы літаратурнай лексікі, але выкарыстоўваюцца пераважна ў мове прадстаўнікоў нейкай прафесіі: маракоў (кок, камбуз, склянка), столяраў (гэбаль, баран, дыля) і г. д.\\
Да прафесіяналізмаў адносяцца і [[слоўнік/тэрмін-літаратуразнаўчы|літаратуразнаўчыя тэрміны]]. Ужываюцца яны, як і жарганізмы, для мастацкай характарыстыкі аб'екта аповеду:

«Корпусы» ды «цыцары»

і побач «петыты»

Дыванамі сцелюцца

згодна ў гранкі-пліты.

([[постаці/янка-купала|Янка Купала]]. «Беларускаму дзяржаўнаму выдавецтву»)

\\
Выкарыстанне шматлікіх жарганізмаў вядзе да стварэння **арго** (франц. argot — жаргон) — мовы нейкай вузкай сацыяльнай ці прафесійнай групы, незразумелай для іншых людзей той самай нацыі (арго студэнцкае, гандлярскае, турэмнае і інш.).