Адрозненні

Тут паказаны адрозненні паміж двума версіямі гэтай старонкі.

--- слоўнік:гістарычная-літаратура [2025/08/23 15:53] – vedybeadmin
+++ слоўнік:гістарычная-літаратура [2025/08/23 15:55] (бягучы) – vedybeadmin
@@ Радок 9: / Радок 9: @@
 Гістарычная літаратура — сукупнасць літаратурных твораў розных відаў і жанраў, прысвечаных пэўным гістарычным падзеям ці асобам.\\
 Пачатак гістарычнай літаратуры — у фальклоры, у прыватнасці ў гераічных песнях, баладах, былінах, легендах, [[слоўнік/паданне|паданнях]]. Асобныя жанры пісьмовай гістарычнай літаратуры з'явіліся яшчэ ў пачатку нашай эры (раманы пра Аляксандра Македонскага, Траянскую вайну і інш.). Некаторыя з гэтых твораў у арыгінале і перакладах пранікалі ў сярэдневяковую Беларусь ("Александрыя"), садзейнічалі станаўленню ўласнабеларускай гістарычнай літаратуры.\\
-Што да новай беларускай літаратуры, то ў ёй гістарычная літаратура заявіла пра сябе значна пазней, чым у іншых еўрапейскіх — англійскай (У. Шэкспір, В. Скот), французскай (В. Гюго), рускай (А. Пушкін, М. Гогаль, Л. Талстой), польскай ([[litpers>адам-міцкевіч|Адам Міцкевіч]], Г. Сянкевіч, С. Жэромскі), украінскай ([[творы/тарас-шаўчэнка/жыццё-і-творцасць-тараса-шаўчэнкі|Тарас Шаўчэнка]], М. Старыцкі) і інш. Уласныя вытокі яе — у вершаваных аповесцях [[litpers>вінцэнт-дунін-марцінкевіч|Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча]] ("[[творы/вінцэнт-дунін-марцінкевіч/вінцэнт-дунін-марцінкевіч-вечарніцы|Вечарніцы]]", "Славяне ў ХІХ стагоддзі", "Люцынка, або Шведы на Літве"), у паэмах і вершах [[litpers>янка-купала|Янкі Купалы]], Якуба Коласа, Максіма Багдановіча, апавяданнях [[litpers>максім-гарэцкі|Максіма Гарэцкага]] і інш.\\
+Што да новай беларускай літаратуры, то ў ёй гістарычная літаратура заявіла пра сябе значна пазней, чым у іншых еўрапейскіх — англійскай (У. Шэкспір, В. Скот), французскай (В. Гюго), рускай (А. Пушкін, М. Гогаль, Л. Талстой), польскай ([[постаці/адам-міцкевіч|Адам Міцкевіч]], Г. Сянкевіч, С. Жэромскі), украінскай ([[творы/тарас-шаўчэнка/жыццё-і-творцасць-тараса-шаўчэнкі|Тарас Шаўчэнка]], М. Старыцкі) і інш. Уласныя вытокі яе — у вершаваных аповесцях [[постаці/вінцэнт-дунін-марцінкевіч|Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча]] ("[[творы/вінцэнт-дунін-марцінкевіч/вінцэнт-дунін-марцінкевіч-вечарніцы|Вечарніцы]]", "Славяне ў ХІХ стагоддзі", "Люцынка, або Шведы на Літве"), у паэмах і вершах [[постаці/янка-купала|Янкі Купалы]], Якуба Коласа, Максіма Багдановіча, апавяданнях [[постаці/максім-гарэцкі|Максіма Гарэцкага]] і інш.\\
-У ХХ ст. беларуская гістарычная літаратура паўстала ў розных відах: рамане ("[[творы/максім-гарэцкі/максім-гарэцкі-віленскія-камунары|Віленскія камунары]]" Максіма Гарэцкага, "Адвечнае" Б. Мікуліча, "Петраград-Брэст" Iвана Шамякіна, "Сустрэнемся на барыкадах" П. Пестрака, "Крыж міласэрнасці" В. Коўтун), аповесці ("Францішак Скарына" С. Хурсіка, "Кастусь Каліноўскі" А. Якімовіча, "На струнах буры" Л. Арабей, "Мсціслаўцаў посах" Э. Ялугіна, "Пагоня на Грунвальд" К. Тарасава), драме ("Скарынін сын з Полацка", [[творы/алесь-петрашкевіч/алесь-петрашкевіч-напісанае-застаецца|"Напісанае застаецца"]] і [[творы/алесь-петрашкевіч/алесь-петрашкевіч-гора-і-слава-русь-кіеў|"Русь Кіеўская"]] [[творы/алесь-петрашкевіч/коратка-аб-творчасці-алеся-петрашкевіча|Алеся Петрашкевіча]], "Брэсцкая крэпасць" К. Губарэвіча), паэме ("Нарач" і "Мікалай Дворнікаў" [[litpers>максім-танк|Максіма Танка]], "[[творы/аркадзь-куляшоў/аркадзь-куляшоў-xамуціус|Хамуціус]]" [[litpers>аркадзь-куляшоў|Аркадзя Куляшова]], "Крэва" М. Арочкі, "Алаіза" Анатоля Сыса, "Рагнеда" Т. Бондар), апавяданні, вершы і інш. Асаблівых поспехаў гістарычная літаратура дасягнула ў творчасці [[litpers>уладзімір-караткевіч|Уладзіміра Караткевіча]], у яго раманах і аповесцях ([[творы/уладзімір-караткевіч/-каласы-пад-сярпом-тваім-асноўныя-прабле|"Каласы пад сярпом тваім"]], [[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-сівая-легенда|"Сівая легенда"]], [[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-зброя|"Зброя"]], [[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-нельга-забыць-леані|"Нельга забыць"]]), драмах ([[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-кастусь-каліноўскі|"Кастусь Каліноўскі"]], [[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-званы-віцебска|"Званы Віцебска"]]), паэмах і вершах. Пад уздзеяннем Уладзіміра Караткевіча вырасла цэлая плеяда майстроў гістарычнай літаратуры (У. Арлоў, [[творы/леанід-дайнека/творчасць-леаніда-дайнекі|Леанід Дайнека]], [[litpers>вольга-іпатава|Вольга Іпатава]] і інш.).
+У ХХ ст. беларуская гістарычная літаратура паўстала ў розных відах: рамане ("[[творы/максім-гарэцкі/максім-гарэцкі-віленскія-камунары|Віленскія камунары]]" Максіма Гарэцкага, "Адвечнае" Б. Мікуліча, "Петраград-Брэст" Iвана Шамякіна, "Сустрэнемся на барыкадах" П. Пестрака, "Крыж міласэрнасці" В. Коўтун), аповесці ("Францішак Скарына" С. Хурсіка, "Кастусь Каліноўскі" А. Якімовіча, "На струнах буры" Л. Арабей, "Мсціслаўцаў посах" Э. Ялугіна, "Пагоня на Грунвальд" К. Тарасава), драме ("Скарынін сын з Полацка", [[творы/алесь-петрашкевіч/алесь-петрашкевіч-напісанае-застаецца|"Напісанае застаецца"]] і [[творы/алесь-петрашкевіч/алесь-петрашкевіч-гора-і-слава-русь-кіеў|"Русь Кіеўская"]] [[творы/алесь-петрашкевіч/коратка-аб-творчасці-алеся-петрашкевіча|Алеся Петрашкевіча]], "Брэсцкая крэпасць" К. Губарэвіча), паэме ("Нарач" і "Мікалай Дворнікаў" [[постаці/максім-танк|Максіма Танка]], "[[творы/аркадзь-куляшоў/аркадзь-куляшоў-xамуціус|Хамуціус]]" [[постаці/аркадзь-куляшоў|Аркадзя Куляшова]], "Крэва" М. Арочкі, "Алаіза" Анатоля Сыса, "Рагнеда" Т. Бондар), апавяданні, вершы і інш. Асаблівых поспехаў гістарычная літаратура дасягнула ў творчасці [[постаці/уладзімір-караткевіч|Уладзіміра Караткевіча]], у яго раманах і аповесцях ([[творы/уладзімір-караткевіч/-каласы-пад-сярпом-тваім-асноўныя-прабле|"Каласы пад сярпом тваім"]], [[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-сівая-легенда|"Сівая легенда"]], [[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-зброя|"Зброя"]], [[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-нельга-забыць-леані|"Нельга забыць"]]), драмах ([[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-кастусь-каліноўскі|"Кастусь Каліноўскі"]], [[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-званы-віцебска|"Званы Віцебска"]]), паэмах і вершах. Пад уздзеяннем Уладзіміра Караткевіча вырасла цэлая плеяда майстроў гістарычнай літаратуры (У. Арлоў, [[творы/леанід-дайнека/творчасць-леаніда-дайнекі|Леанід Дайнека]], [[постаці/вольга-іпатава|Вольга Іпатава]] і інш.).