~~META:
title = Валачобныя песні
&keywords = валачобныя, песні
&abstract = Валачобныя песні. Асаблівасці і прыклады
&iftrue = nan
~~

====== Валачобныя песні ======
Валачобныя песні (ад бел. валачыцца) — жанравая разнавіднасць беларускай каляндарна-абрадавай паэзіі (гл.: [[слоўнік/абрадавая-паэзія|абрадавая паэзія]]); велічальныя песні, якія спяваюць у першую ноч Вялікадня (Уваскрэсення Хрыстова) **валачобнікі** — самадзейныя гурты спевакоў, што ходзяць (часам разам з музыкамі) ад хаты да хаты, песнямі славяць Бога, гаспадароў і ўсіх сямейнікаў, атрымліваючы за гэта ўзнагароду грашыма ці прадуктамі.\\
У валачобных песнях, як ні ў якіх іншых, услаўляецца земляробчая праца, выказваюцца пажаданні ўраджайнага лета, прыплоду, прыбытку ў хаце і інш. Паколькі Вялікдзень заўсёды прыпадае на вясну, у валачобных песнях пануюць настроі абуджэння, ажыўлення, уваскрэсення, надзеі і веры ў лепшае будучае. Выяўленню гэтых настрояў падпарадкаваны ўвесь мастацка-вобразны лад валачобных песень, іх сімволіка, нават характар і сутнасць рэфрэнаў, што паўтараюцца пасля кожнага радка песні («Вясна красна на ўвесь свет!», «Сад зялёны вішнёвы», «Зялёны явар, зялёны», «Жаркае сонца ў ваконца!» і інш.).

Добры вечар, пане гаспадару!\\
Вясна красна на ўвесь свет!\\
Заспяваем песню вяльможнаму пану,\\
Як і для пана, таксама для пані.\\
У панскім дварочку, як у вяночку,\\
Садам абсаджоны, тынам гараджоны.\\
Панская ніва будзе ўрадліва.\\
Панскія дзеткі, як у садзе кветкі,\\
Да навукі кемны, у размове прыемны.\\
Палажыце кладку, пазавіце ў хатку,\\
Сыр на талерку закусіць гарэлку.

\\
Пасля спявання валачобных песень звычайна ішлі вершаваныя пажаданні ўсім сямейнікам (гаспадыні, гаспадару, бабцы, дзеду, дзецям). Калі ж гаспадары аказваліся скупымі і не выносілі ўзнагароду за віншаванне, з гурту валачобнікаў маглі раздавацца вершаваныя кленічы-пагрозы («Не дасі яечка — здохне авечка, Не дасі грошы — заядуць вошы» і г. д. ).\\
Валачобныя песні — спецыфічны жанр беларускага [[слоўнік/фальклор|фальклору]], зусім ці амаль невядомы іншым славянскім народам. Іх найбольш поўную публікацыю глядзіце ў выданні «Валачобныя песні» (1980).

 


===== Падобныя старонкі =====
  * [[слоўнік/вайсковыя-песні]]
  * [[слоўнік/песня]]
  * [[слоўнік/восеньскія-песні]]
  * [[творы/ян-чачот/ян-чачот-песні-і-балады]]
  * [[слоўнік/вясельныя-песні]]