~~META:
title = Антытэза
&keywords = Антытэза
&abstract = Што такое антытэза? Прыклады выкарыстання антытэзы
&iftrue = nan
~~

====== Антытэза ======
Антытэза (ад гр. antithesis - супрацьпастаўленне) - стылістычны прыём. заснаваны на супрацьпастаўленні процілеглых з'яў, прадметаў, характараў, пачуццяў, ідэй, вобразаў і г. д. Ужываецца вельмі часта ў народнай творчасці, мастацкай літаратуры, публіцыстыцы. Можа быць у аснове невялікага верша ("Асадзі назад" Якуба Коласа, [[творы/васіль-вітка/васіль-вітка-ружа-і-штык|"Ружа і штык"]] [[постаці/васіль-вітка|Васіля Віткі]], "...Парушыўшы зямное прыцягненне" [[постаці/аркадзь-куляшоў|Аркадзя Куляшова]]) і вялікага мастацкага твора, выяўляючыся нават у назве яго ([[слоўнік/эпапея|эпапея]] "Вайна і мір" Льва Талстога, раман "Свае і чужынцы" [[постаці/іван-чыгрынаў|Івана Чыгрынава]], аповесці [[творы/іван-шамякін/адказы-на-пытанні-па-аповесці-гандлярка-|"Гандлярка і паэт"]], "Агонь і снег" Івана Шамякіна). Асабліва часта антытэза сустракаецца ў паэзіі. У прыватнасці, яна дапамагла [[постаці/францішак-багушэвіч|Францішку Багушэвічу]] выявіць рэзкія сацыяльныя кантрасты рэчаіснасці (верш [[творы/францішак-багушэвіч/францішак-багушэвіч-бог-не-роўна-дзеле|"Бог не роўна дзеле"]]):

Чым то дзеіцца на свеце,\\
Што не роўна дзеле бог?\\
Адзін ходзе у саеце,\\
У золаце з плеч да ног,\\
А другому каб прыкрыцца\\
Хоць анучай - велькі труд;\\
Весь, як рэшата, свіціцца,\\
Адны латы. адзін бруд!

На антытэзе, у прыватнасці, заснаваны верш [[постаці/янка-купала|Янкі Купалы]] «Паэта і цэнзар». Антытэза ляжыць у аснове ўсяго верша [[творы/эдуард-акулін/творчасць-эдуарда-акуліна|Эдуарда Акуліна]] «...Нашу я ў сэрцы двух анёлаў»:

Нашу я ў сэрцы двух анёлаў:\\
анёла цемры і святла.\\
Адзін чароўны мае голас.\\
Другі гырчыць, як ваўкалак.\\
Адзін кахае да знямогі...\\
Другі — нянавісцю гарыць.\\
Адзін заве ў сябрыну Бога.\\
Другі — Люцыпару служыць.\\
Адзін ахоўвае ад звадак\\
і чорных дум у галаве.\\
Другі — прывабіць хоча здрадай,\\
душу маю на часткі рве.\\
Нашу я ў сэрцы двух анёлаў...\\
Якому з іх перамагчы?\\
Дрыжыць пялёстак свечкі квола\\
на донцы восеньскай начы.