~~META:
title = Алітэрацыя
&keywords = алітэрацыя
&abstract = Што такое алітэрацыя? Асаблівасці і прыклады ўжывання алітэрацыі
&iftrue = nan
~~

====== Алітэрацыя ======
Алітэрацыя (ад лац. ad — да, пры і littera — літара) — прадвызначанае пэўнымі мастацкімі задачамі паўтарэнне ў вершаванай мове аднолькавых або падобных зычных гукаў. Напрыклад:

**Т**ам, дзе во**р**анам во**р**аг ка**р**кае,\\
Я з зямлі паўс**т**аю і бун**т**ую.\\
**Д**аб**р**авольная сані**т**а**р**ка —

я

Ласкай **д**ушы б**р**атоў бін**т**ую.\\
([[творы/пятрусь-макаль/творчасць-петруся-макаля|Пятрусь Макаль]]. «Цётка»)

\\
У гэтых радках адчуваецца выразная алітэрацыя на гукі **р**, **д** і **т**.\\
Прызначэнне Алітэрацыі ў вершы рознае. У. Маякоўскі падкрэсліваў:«Я звяртаюся да алітэрацыі для абрамлення, для яшчэ большага падкрэслення важнага для мяне слова. Можна звяртацца да алітэрацыі для простай гульні ў словы, для паэтычнай забавы; старыя (для нас старыя) паэты карысталіся алітэрацыяй галоўным чынам для меладычнасці, для музычнасці слова...» Пры гэтым рускі паэт адзначаў, што «дазіраваць» алітэрацыю і [[слоўнік/асананс|асананс]] трэба вельмі асцярожна і што гукавыя паўторы не з’яўляюцца самамэтай паэзіі.\\
Да ліку «найбольш тонкіх сродкаў паэтычнага ўздзеяння» адносіў алітэрацыю і асананс [[творы/максім-багдановіч/творчасць-максіма-багдановіча|Максім Багдановіч]]. Дзякуючы перш за ўсё алітэрацыі — інструментоўцы на зычныя гукі — у шэрагу вершаў ствараецца эфект [[слоўнік/гукаперайманне|гукапераймання]].\\
Вось як алітэрацыя на шыпячыя, свісцячыя, а таксама на р не толькі прадвызначылі музыку наступных радкоў з «[[творы/якуб-колас/паэма-новая-зямля-мастацкая-энцыклапедыя|Новай зямлі]]» [[постаці/якуб-колас|Якуба Коласа]], але таксама дапамаглі стварыць гукавы эфект,«слыхавое ўяўленне» (Т. Эліат) надыходу навальніцы:

А дождж шуміць, а дождж гудзе,\\
І бліжай-бліжай ён ідзе...\\
І вось жахнула бліскавіца,\\
Як вокамгненная крыніца,\\
І гром-пярун сталёвым бічам,\\
Бы нейкі звер сталёвым лычам,\\
Арэ-трасе, калоціць хмары...