Адрозненні

Тут паказаны адрозненні паміж двума версіямі гэтай старонкі.

--- постаці:уладзімір-караткевіч [2025/08/23 14:05] – vedybeadmin
+++ постаці:уладзімір-караткевіч [2025/08/23 14:32] (бягучы) – vedybeadmin
@@ Радок 10: / Радок 10: @@
 // Нарадзіўся Уладзімір Сямёнавіч Караткевіч 26 лістапада 1930 года ў старажытным беларускім горадзе Орша. Бацька, Сямён Цімафеевіч, працаваў інспектарам у Аршанскім райфінаддзеле, маці, Надзея Васільеўна, скончыла Марыінскую гімназію ў Магілёве, працавала вясковай настаўніцай, а пасля заключэння шлюбу ўсю сваю душэўную дабрыню аддала мужу і дзецям. //\\
 // Юнацкія гады Уладзіміра прыпалі на час ваеннага ліхалецця. Вайна застала Валодзю ў Маскве, куды ён прыехаў да сястры. Потым эвакуацыя – Разаншчына, Урал, некалькі разоў уцякаў на фронт. У 1943 годзе сям'я аб'ядналася ў Арэнбургу.//\\
-//Пасля вызвалення Кіева некаторы час разам з маці жыў там у матчынай сястры, а затым у 1944 годзе сям'я вярнулася ў Оршу. Тут у сярэдняй школе, дзе вучыўся Уладзімір Караткевіч, на старонках рукапіснага часопіса "Званочак" убачылі свет яго юнацкія вершы і прыгодніцкая аповесць "Загадка Неферціці". У 1949 годзе ён паступае на аддзяленне рускай мовы і літаратуры філалагічнага факультэта Кіеўскага універсітэта імя [[susvlit>тарас-шаўчэнка/жыццё-і-творцасць-тараса-шаўчэнкі|Тараса Шаўчэнкі]]. Пасля заканчэння універсітэта працуе настаўнікам рускай мовы і літаратуры ў вёсцы Лесавічы, ў Кіеўскай вобласці.\\
+//Пасля вызвалення Кіева некаторы час разам з маці жыў там у матчынай сястры, а затым у 1944 годзе сям'я вярнулася ў Оршу. Тут у сярэдняй школе, дзе вучыўся Уладзімір Караткевіч, на старонках рукапіснага часопіса "Званочак" убачылі свет яго юнацкія вершы і прыгодніцкая аповесць "Загадка Неферціці". У 1949 годзе ён паступае на аддзяленне рускай мовы і літаратуры філалагічнага факультэта Кіеўскага універсітэта імя [[творы/тарас-шаўчэнка/жыццё-і-творцасць-тараса-шаўчэнкі|Тараса Шаўчэнкі]]. Пасля заканчэння універсітэта працуе настаўнікам рускай мовы і літаратуры ў вёсцы Лесавічы, ў Кіеўскай вобласці.\\
 Вясной 1955 года ён здае кандыдацкі мінімум і пачынае пісаць дысертацыю пра адлюстраванне паўстання 1863-1864 гадоў ва ўсходнеславянскіх і польскай літаратурах, задумвае пісаць раман на гэту тэму. У гэтым жа годзе у ліпеньскім нумары часопіса "Полымя" быў надрукаваны верш Караткевіча "Машэка". Менавіта 1955 год можна лічыць часам уступлення яго ў беларускую літаратуру. У тым жа годзе у кнізе "Янка Купала. Зборнік матэрыялаў аб жыцці і дзейнасці паэта" быў надрукаваны [[слоўнік/нарыс|нарыс]] Уладзіміра Караткевіча "Вязынка".\\
 Усёй душой імкнецца Караткевіч на радзіму, і з восені 1956 года ён ужо настаўнік рускай мовы і літаратуры у Оршы, дзе будзе працаваць два гады.\\
@@ Радок 21: / Радок 21: @@
 Паэзія ўвесь час суправаджала талент Уладзіміра Сямёнавіча, жыла ў ім нават тады, калі ён пісаў далёкія ад яе празаічныя творы. Сабраныя разам неапублікаваныя вершы паэта склалі яго пасмяротны зборнік "Быў. Ёсць. Буду" (1986) – паэтычны запавет наступным пакаленням, створаны трапяткой рукой майстра, поўны мудрых высноў жыцця.\\
 Канец 1950-х – 1970-я гады – гэта час вельмі напружанай працы, час вялікіх здзяйсненняў і мар У. Караткевіча. Працуе ён у гэтыя гады вельмі шмат і надзвычай плённа. І не толькі як паэт.\\
-У маі 1957 года ў Оршы ён закончыў аўтабіяграфічную аповесць пра свае студэнцкія гады [[bellit>уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-у-снягах-драмае-вяс|"У снягах драмае вясна"]], а ў 1958 – аповесць [[bellit>уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-дзікае-паляванне-ка|"Дзікае паляванне караля Стаха"]], стварыў унікальную ў беларускай літаратуры працу [[bellit>уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-цыганскі-кароль|"Цыганскі кароль"]] пра гістарычныя традыцыі і культуру гэтага надзвычай самабытнага народа.\\
+У маі 1957 года ў Оршы ён закончыў аўтабіяграфічную аповесць пра свае студэнцкія гады [[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-у-снягах-драмае-вяс|"У снягах драмае вясна"]], а ў 1958 – аповесць [[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-дзікае-паляванне-ка|"Дзікае паляванне караля Стаха"]], стварыў унікальную ў беларускай літаратуры працу [[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-цыганскі-кароль|"Цыганскі кароль"]] пра гістарычныя традыцыі і культуру гэтага надзвычай самабытнага народа.\\
 Але "караткевічаўская натура", цяга да ўсяго новага, нязведанага, да бурлівага творчага жыцця паспрыялі прыняццю новага рашэння. Уладзімір Караткевіч едзе ў Маскву, дзе ў 1958-1960 гг. вучыцца на Вышэйшых літаратурных курсах, а ў 1960-1962 на Вышэйшых сцэнарных курсах. Пасля заканчэння іх прыязджае ў Мінск.//\\
-// Жыццёвае і [[bellit>уладзімір-караткевіч/творчасць-уладзіміра-караткевіча|творчае]] сталенне Уладзіміра Караткевіча адбывалася пераважна ў Расіі (Масква) і на Украіне (Кіеў). Ён арганічна засвойваў там здабыткі блізкіх культур, авалодаў украінскай, рускай, польскай і французскай мовамі. На Беларусь Караткевіч вярнуўся ўжо вялікім эрудытам, інтэлектуалам, у ім ужо жыла арганічная цікавасць да ўсяго, што адбывалася і адбываецца на свеце\\
+// Жыццёвае і [[творы/уладзімір-караткевіч/творчасць-уладзіміра-караткевіча|творчае]] сталенне Уладзіміра Караткевіча адбывалася пераважна ў Расіі (Масква) і на Украіне (Кіеў). Ён арганічна засвойваў там здабыткі блізкіх культур, авалодаў украінскай, рускай, польскай і французскай мовамі. На Беларусь Караткевіч вярнуўся ўжо вялікім эрудытам, інтэлектуалам, у ім ужо жыла арганічная цікавасць да ўсяго, што адбывалася і адбываецца на свеце\\
-З асаблівай сілай талент У. Караткевіча як даследчыка глыбінных каранёў свайго народа раскрыўся менавіта ў 1960-я гады. З яго твораў - аповесцей і апавяданняў "Дзікае паляванне караля Стаха", "Аліва і меч" (1959), [[bellit>уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-сівая-легенда|"Сівая легенда"]] (1960), "Маленькая балерына" (1961), [[bellit>уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-зброя|"Зброя"]] (1964), раманаў [[bellit>уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-нельга-забыць-леані|"Нельга забыць"("Леаніды не вернуцца да Зямлі")]] (1960-1962) і іншых пачынае сцвярджаць сябе новы жанр – беларуская навукова-мастацкая гістарычная літаратура. Менавіта Караткевіч сваімі творамі заклаў яе магутны падмурак, стаў першым яе класікам. Словамі галоўнага героя рамана "Нельга забыць" (у 1983 годзе раман атрымаў літаратурную прэмію імя [[постаці/іван-мележ|Івана Мележа]]) пісьменнік выказаў сваю творчаю праграму: "…Мы напішам першую сапраўдную гісторыю беларускага мастацтва. Гэта цяжка. Нам давядзецца аб'ездзіць разам усю Беларусь, адшукваць тое, што забыта, вывучаць, біць у набат, калі штосьці занядбалі, або бураць. Гэта будзе сумленная гісторыя. Яна не будзе забываць ні добрага, ні дрэннага…". Стварэнне сумленнай гісторыі, вечная барацьба за чалавечнасць, барацьба за годнасць беларусам звацца – гэтыя прынцыпы Караткевіч сцвярджаў усё сваё творчае жыццё.\\
+З асаблівай сілай талент У. Караткевіча як даследчыка глыбінных каранёў свайго народа раскрыўся менавіта ў 1960-я гады. З яго твораў - аповесцей і апавяданняў "Дзікае паляванне караля Стаха", "Аліва і меч" (1959), [[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-сівая-легенда|"Сівая легенда"]] (1960), "Маленькая балерына" (1961), [[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-зброя|"Зброя"]] (1964), раманаў [[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-нельга-забыць-леані|"Нельга забыць"("Леаніды не вернуцца да Зямлі")]] (1960-1962) і іншых пачынае сцвярджаць сябе новы жанр – беларуская навукова-мастацкая гістарычная літаратура. Менавіта Караткевіч сваімі творамі заклаў яе магутны падмурак, стаў першым яе класікам. Словамі галоўнага героя рамана "Нельга забыць" (у 1983 годзе раман атрымаў літаратурную прэмію імя [[постаці/іван-мележ|Івана Мележа]]) пісьменнік выказаў сваю творчаю праграму: "…Мы напішам першую сапраўдную гісторыю беларускага мастацтва. Гэта цяжка. Нам давядзецца аб'ездзіць разам усю Беларусь, адшукваць тое, што забыта, вывучаць, біць у набат, калі штосьці занядбалі, або бураць. Гэта будзе сумленная гісторыя. Яна не будзе забываць ні добрага, ні дрэннага…". Стварэнне сумленнай гісторыі, вечная барацьба за чалавечнасць, барацьба за годнасць беларусам звацца – гэтыя прынцыпы Караткевіч сцвярджаў усё сваё творчае жыццё.\\
-Праграмным творам, пабудаваным на матэрыяле паўстання 1863 года, стаў [[bellit>уладзімір-караткевіч/-каласы-пад-сярпом-тваім-асноўныя-прабле|раман "Каласы пад сярпом тваім"]] (1962-1964), са старонак якога паўстае Беларусь 60-х гадоў ХIХ стагоддзя, разрэз тагачаснага грамадства знізу даверху. Задачы, пастаўленыя мастаком у "Каласах…", часткова знайшла вырашэнне ў драме [[bellit>уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-кастусь-каліноўскі|"Кастусь Каліноўскі"]] (1963), дзе паказана само паўстанне. Сярод твораў гістарычнага плану вылучаецца раман [[bellit>уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-хрыстос-прызямліўся|"Хрыстос прызямліўся ў Гародні"]] (1966) – шырокае палатно з жыцця сярэдневяковай Беларусі. Прыгодніцкі сюжэт пісьменнік напоўніў сацыяльна-філасофскім зместам, шырока выкарыстаў матэрыялы хронік і летапісаў, біблейскія тэксты і вытрымкі з мастацкіх твораў, народныя выслоўі. Да рамана тыпалагічна блізкая легенда [[bellit>уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-ладдзя-роспачы|"Ладдзя Роспачы"]] (1964) – своеасаблівы і арыгінальны твор, у галоўным героі якога Гервасію Выліваху, жыццялюбе, патрыёце і змагары, увасобілася аўтарскае ўяўленне пра беларускі нацыянальны характар.\\
+Праграмным творам, пабудаваным на матэрыяле паўстання 1863 года, стаў [[творы/уладзімір-караткевіч/-каласы-пад-сярпом-тваім-асноўныя-прабле|раман "Каласы пад сярпом тваім"]] (1962-1964), са старонак якога паўстае Беларусь 60-х гадоў ХIХ стагоддзя, разрэз тагачаснага грамадства знізу даверху. Задачы, пастаўленыя мастаком у "Каласах…", часткова знайшла вырашэнне ў драме [[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-кастусь-каліноўскі|"Кастусь Каліноўскі"]] (1963), дзе паказана само паўстанне. Сярод твораў гістарычнага плану вылучаецца раман [[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-хрыстос-прызямліўся|"Хрыстос прызямліўся ў Гародні"]] (1966) – шырокае палатно з жыцця сярэдневяковай Беларусі. Прыгодніцкі сюжэт пісьменнік напоўніў сацыяльна-філасофскім зместам, шырока выкарыстаў матэрыялы хронік і летапісаў, біблейскія тэксты і вытрымкі з мастацкіх твораў, народныя выслоўі. Да рамана тыпалагічна блізкая легенда [[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-ладдзя-роспачы|"Ладдзя Роспачы"]] (1964) – своеасаблівы і арыгінальны твор, у галоўным героі якога Гервасію Выліваху, жыццялюбе, патрыёце і змагары, увасобілася аўтарскае ўяўленне пра беларускі нацыянальны характар.\\
-Уладзімір Караткевіч актыўна выступаў у абарону беларускай мовы, культуры, помнікаў дойлідства і прыроды. У 1970-я гады ён прымае ўдзел у навуковых экспедыцыях па "Збору помнікаў гісторыі і культуры Беларусі". Магчыма, менавіта пад уражаннямі гэтых экспедыцый напісаны нарыс [[bellit>уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-зямля-пад-белымі-кр|"Зямля пад белымі крыламі"]] (1971) – "візітная картка Беларусі". Знаёмства з запіснымі кніжкамі У. Караткевіча "У дарозе і дома" (надрукаваны ў 1989 годзе) дазваляе лепш зразумець, чаму з'явіліся "Казкі Янтарнай краіны", "Краіна Цыганія", "Мсціслаў".\\
+Уладзімір Караткевіч актыўна выступаў у абарону беларускай мовы, культуры, помнікаў дойлідства і прыроды. У 1970-я гады ён прымае ўдзел у навуковых экспедыцыях па "Збору помнікаў гісторыі і культуры Беларусі". Магчыма, менавіта пад уражаннямі гэтых экспедыцый напісаны нарыс [[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-зямля-пад-белымі-кр|"Зямля пад белымі крыламі"]] (1971) – "візітная картка Беларусі". Знаёмства з запіснымі кніжкамі У. Караткевіча "У дарозе і дома" (надрукаваны ў 1989 годзе) дазваляе лепш зразумець, чаму з'явіліся "Казкі Янтарнай краіны", "Краіна Цыганія", "Мсціслаў".\\
 Шырокую вядомасць прынёс Уладзіміру Караткевічу раман "Чорны замак Альшанскі" (1979), які сам пісьменнік лічыў псіхалагічным дэтэктывам і за які ён атрымаў Дзяржаўную прэмію Беларусі імя Якуба Коласа.\\
-У 70-я гады да Караткевіча прыйшла слава драматурга. У 1974 годзе на сцэне віцебскага тэатра імя Якуба Коласа з поспехам была пастаўлена п'еса [[bellit>уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-званы-віцебска|"Званы Віцебска"]], у якой аўтар звярнуўся да падзей Віцебскага паўстання 1623 года. У 1978 годзе адбылася прэм'ера п'есы "Кастусь Каліноўскі". Да 100-годдзя з дня нараджэння Я. Купалы была прымеркавана п'еса [[bellit>уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-калыска-чатырох-чар|"Калыска чатырох чараўніц"]](1981). Падзеям Крычаўскага паўстання 1743-1744 гадоў драматург прысвяціў трагедыю [[bellit>уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-маці-ўрагану|"Маці ураганаў"]](1982).\\
+У 70-я гады да Караткевіча прыйшла слава драматурга. У 1974 годзе на сцэне віцебскага тэатра імя Якуба Коласа з поспехам была пастаўлена п'еса [[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-званы-віцебска|"Званы Віцебска"]], у якой аўтар звярнуўся да падзей Віцебскага паўстання 1623 года. У 1978 годзе адбылася прэм'ера п'есы "Кастусь Каліноўскі". Да 100-годдзя з дня нараджэння Я. Купалы была прымеркавана п'еса [[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-калыска-чатырох-чар|"Калыска чатырох чараўніц"]](1981). Падзеям Крычаўскага паўстання 1743-1744 гадоў драматург прысвяціў трагедыю [[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-маці-ўрагану|"Маці ураганаў"]](1982).\\
 Свет караткевічаўскіх твораў – дзівосны і прыцягальны. Здаецца, няма такога літаратурнага жанру, у якім бы не працаваў непаўторны класік, заглыбляючыся ў духоўную спадчыну нашага народа. Ён шмат і плённа працуе над перакладамі на беларускую мову твораў Дж. Байрана, Р. Гамзатава, [[постаці/адам-міцкевіч|Адама Міцкевіча]], Махтамкулі, Івана Франко і іншых. Значным з'яўляецца ўклад У. Караткевіча ў беларускую дзіцячую літаратуру. Вялікую цікавасць уяўляе яго мастацкая спадчына – шматлікія малюнкі, ілюстрацыі да сваіх твораў, сяброўскія шаржы.\\
 У 1980 годзе да 50-годдзя з дня нараджэння Уладзімір Караткевіч быў узнагароджаны ордэнам Дружбы народаў. На ўрачыстым пасяджэнні з нагоды юбілею пісьменнік падзяліўся новымі задумамі і планамі. Але здзейсніць іх ужо не хапіла сіл. 25 ліпеня 1984 года Уладзіміра Сямёнавіча Караткевіча не стала.\\
@@ Радок 50: / Радок 50: @@
 ===== Падобныя старонкі =====
-  * [[bellit>уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-кніганошы]]
+  * [[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-кніганошы]]
-  * [[bellit>уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-чазенія-гдз]]
+  * [[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-чазенія-гдз]]
-  * [[bellit>уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-лісце-каштанаў]]
+  * [[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-лісце-каштанаў]]
-  * [[bellit>уладзімір-караткевіч/творчасць-уладзіміра-караткевіча]]
+  * [[творы/уладзімір-караткевіч/творчасць-уладзіміра-караткевіча]]
-  * [[bellit>уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-кніганошы-гдз]]
+  * [[творы/уладзімір-караткевіч/уладзімір-караткевіч-кніганошы-гдз]]