Пісьменства

Гэтая старонка толькі для чытання. Вы можаце паглядзець яе зыходны тэкст, але не можаце яго змяніць. Паведаміце адміністратару, калі лічыце, што гэта няправільна.
~~META:
title = Біяграфія Уладзіміра Жылкі
&keywords = Жылка, біяграфія
&abstract = Чытаць біяграфію Уладзіміра Жылкі
&iftrue = nan
~~

====== Уладзімір Жылка ======
{{/images/zhylka.jpg?237x350|Уладзімір Жылка}}

Нарадзіўся Уладзімір Жылка 27.05.1900 г. ў вёсцы Макашы, непадалёк ад станцыі Гарадзея – апошняга чыгуначнага пункта на шляху ад Мінска да Нясвіжа. Школы ў Макашах не было. Вучыўся спачатку дома, потым у царкоўнапрыходскай школе ў Гарадзеі, скончыў гарадское вучылішча ў Міры. У 1916-1917 гг. з сям'ёй (як бежанцы) апынуўся ў Тульскай губерні, дзе скончыў 3 класы Багародзіцкага агранамічнага вучылішча. Вершы (на рускай мове) Уладзімір Жылка пачаў пісаць падчас вучобы ў вучылішчы. У сакавіку 1917 г. вярнуўся разам з бацькам у Мінск, стаў навучэнцам сельскагаспадарчай школы. У 1918 г. напісаў свой першы беларускі верш «[[творы/уладзімір-жылка/уладзімір-жылка-покліч|Покліч]]». У кастрычніку 1919 г. - сакавіку 1920 г. працаваў настаўнікам 21-й Мінскай беларускай пачатковай школы. Захварэўшы ў галодным Мінску на сухоты, вясной 1920 г. прайшоў курс лячэння, пасля чаго бацькі паслалі яго далечвацца ў Клецішча, што на Случчыне, да стрыечнага брата Волеся, які гаспадарыў у хаце дзеда Восіпа. Потым перабраўся да матчынай радні ў Падлессе, дзе рыжская мяжа аддзяліла яго ад Мінска. Тут Уладзімір Жылка затрымаўся на болей, адчуваў сябе як дома, менавіта тут ён акрыяў душою, мог пасядзець над кнігамі любімых паэтаў – Лермантава, Міцкевіча, Ібсена. Пераклады іх твораў умацоўвалі адчуванне сэнсу жыцця. Думаў пра будучыню Беларусі. Адзін з вершаў так і назваў – "Беларусь". А калі Падлессе ў выніку падзелу Беларусі ў 1921 годзе апынулася ў складзе Польшчы, паэт пераехаў у Вільню. Як у свой час [[постаці/максім-багдановіч|Максім Багдановіч]], Уладзімір Жылка быў зачараваны хараством Вільні. Сустрэча з жывой гісторыяй ускалыхвае душу паэта, дух рамантыкі ахінае яго творы. Вершы віленскага перыяду амаль усюды маюць галоўным матывам развагі пра радзіму, яе мінулае і будучыню. Тэма Беларусі, Крывіі – так іншы раз паэт называе родны край – займае сталае месца ў паэзіі Уладзіміра Жылкі. Тэрмін "каханне" паэт ужывае не толькі ў далучэнні да дзяўчыны, жанчыны, а і ў выяўленні пачуццяў да роднага краю. Паэт свядома лічыў сябе паслядоўнікам Максіма Багдановіча, паэтам "вечнай красы".\\
У 1923 годзе Жылка выехаў на вучобу ў Пражскі ўніверсітэт – як стыпендыянт чэшскага ўрада. Вучобу спалучаў з лячэннем – туберкулёз прагрэсаваў, фізічнае становішча пагаршалася, што не магло не сказацца на маральным стане. У сваіх роздумах прыходзіць да высновы, што многае ў прыродзе недасканала, паколькі так і было закладзена напачатку Творцам.\\
У 1923-1924 гадах паэт напісаў амаль два дзясяткі вершаў, сярод іх: [[творы/уладзімір-жылка/уладзімір-жылка-хараство|"Хараство"]], "Не трывож мае самоты", [[творы/уладзімір-жылка/уладзімір-жылка-марта|"Марта"]], [[творы/уладзімір-жылка/уладзімір-жылка-меч|"Меч"]] і іншыя. У большасці з іх праслежваецца філасофскі змест: жыццё і смерць, хараство і брыдота. Шмат вершаў прысвечана каханню.\\
Уладзімір Жылка быў ініцыятарам стварэння Арганізацыі беларускага прагрэсіўнага студэнцтва, разам з Ігнатам Дварчаніным займаўся выданнем часопіса «Перавясла», рэдагаваў часопіс «Прамень» (пазней «Новы прамень»). Але ў Празе яго даймала настальгія.\\
У 1926 г. Уладзімір Жылка быў запрошаны ў Мінск для ўдзелу ў навуковай канферэнцыі па рэформе беларускага правапісу і застаўся тут жыць і працаваць, стаў літаратурным супрацоўнікам газеты «Звязда», перакладчыкам у Белдзяржкіно, выкладчыкам музычнага тэхнікума, дзе ён знаёміцца са студэнткай Рымай Маневіч, якая неўзабаве стане ягонай жонкай.\\
У 1927 г. ў Мінску быў выдадзены зборнік вершаў «З палёў Заходняй Беларусі». Здавалася б, жыццё пачынае ўваходзіць у патрэбную каляіну. Неўзабаве паэт быў вымушаны паехаць, як патрабавалі дактары, на лячэнне ў Ялту. Па вяртанні з Крыма адчуваў сябе бадзёра. Ды і дачка неўзабаве нарадзілася. У 1930 г. паэт быў беспадстаўна арыштаваны. Абвінавацілі Уладзіміра Жылку ў прыналежнасці да міфічнага "Саюзу вызвалення Беларусі". 10.04.1931 г. паэт быў асуджаны на 5 гадоў ссылкі ў г. Уржум Кіраўскай вобласці, дзе ўладкаваўся выкладчыкам рускай літаратуры і загадчыкам гаспадарчай часткі ў мясцовым медтэхнікуме. Тут напісаў шмат вершаў, але засталася толькі паэма [[творы/уладзімір-жылка/уладзімір-жылка-тастамент|"Тастамент"]]. Пасля ссылкі ўвесь творчы набытак Уладзіміра Жылкі быў аб'яўлены шкодным. Было загадана зняць творы з бібліятэк і знішчыць.\\
Пройдзе час, і дачка паэта Наталля Уладзіміраўна Лазарава разам з дзядзькам Барысам зробяць усё магчымае, каб ушанаваць памяць бацькі і брата. Імі будуць напісаны сотні лістоў у Браціславу, Ленінград, Мінск, Уржум з адзінай просьбай – захаваць кожнае каліва ўспамінаў пра Уладзіміра Жылку. Барыс Адамавіч наведае месца апошняга спачыну паэта і паставіць сціплы помнік на яго магіле.\\
Відавочна, што савецкі перыяд у творчасці Уладзіміра Жылкі не вызначаўся асаблівым плёнам. Паэт, творчым крэда якога былі напісаныя ў Празе радкі "няма збавення апроч пекнаты", вымушаны быў пісаць газетныя артыкулы пра Горкага і Някрасава, рыхтаваць святочныя паэтычна-партыйныя літстаронкі ў "Звяздзе".\\
Яшчэ ў Празе Уладзімір Жылка прадбачыў сваё жыццё ў сталіцы савецкай Беларусі. Паэт марыў напісаць і выдаць кніжку з матывамі кахання, смерці, прыроды, дзе б не было ніводнай рыфмы "гэй, наперад". Паэт з еўрапейскай адукацыяй, ён і тварыў у рэчышчы еўрапейскім. Паводле сведчання Уладзіміра Дубоўкі У. Жылка быў вельмі адукаваным чалавекам, добра ведаў літаратуры народаў свету, асноўныя славянскія і заходнееўрапейскія мовы. Ён пераклаў на беларускую мову паэму Б. Ясенскага "Слова пра Якуба Шэлю", асобныя творы [[постаці/адам-міцкевіч|Адама Міцкевіча]], Г. Ібсена, І. Волькера, Ш. Бадлера, А. Блока і іншых паэтаў.\\
Уладзімір Жылка ведаў пра сваю хваробу, успрымаў наканаваны лёс спакойна. Смерць мелася быць адным з матываў задуманай ім кнігі. Яе, каго паэты малявалі кашчавай і бяззубай, паэт называе жаданай госцяй. Ягоная [[слоўнік/элегія|элегія]] "[[творы/уладзімір-жылка/уладзімір-жылка-смяротны-пах|Смяротны пах]]" гучыць як прычашчальная малітва. Паэт знаходзіць хараство ў букеце завялых кветак, у гаснучай восеньскай прыродзе. Уладзімір Жылка да апошняга дня верыў, што яму ўдасца выехаць з гіблага Уржума ў сонечны Крым, акрыяць і пісаць. Але яшчэ ў 1931 годзе быў напісаны "[[творы/уладзімір-жылка/уладзімір-жылка-верш-развітання|Верш развітання]]", у якім выкарыстаў лермантаўскі вобраз адарванага лістка.\\
Рукапіс зборніка "На ростані" захоўваецца ў бібліятэцы АН Літвы. Пісьмы да Уладзіміра Жылкі, дзённік паэта і варыянты вершаў – у Пражскім архіве паэта (уласнасць дачкі), архівы мінскага і ўржумскага перыяду не знойдзены (апрача паэмы "Тастамент", вывезенай з ссылкі А. Кіпелем).\\
Паэзія Уладзіміра Жылкі зрабіла станоўчы ўплыў на рамантычную плынь паэзіі Заходняй Беларусі, узбагаціла патрыятычную сімволіку, падняла інтэлектуальны узровень лірыкі.\\
Творы пісьменніка выдадзены ў перакладах на польскую, рускую, украінскую, славацкую мовы.\\
Памёр Уладзімір Адамавіч Жылка 01.03.1933 ад сухотаў, пахаваны на уржумскіх могілках. Рэабілітаваны ў 1960 годзе.\\
Уладзімір Жылка не пражыў і трыццаці трох гадоў, вершам жа ягоным наканаваны нашмат даўжэйшы век.

 


===== Падобныя старонкі =====
  * [[творы/уладзімір-жылка/уладзімір-жылка-хараство]]
  * [[творы/уладзімір-жылка/уладзімір-жылка-меч]]
  * [[творы/уладзімір-жылка/уладзімір-жылка-марта]]
  * [[творы/уладзімір-жылка/уладзімір-жылка-матылі]]
  * [[творы/уладзімір-жылка/уладзімір-жылка-каханне]]