Адрозненні

Тут паказаны адрозненні паміж двума версіямі гэтай старонкі.

--- постаці:міхась-зарэцкі [2025/08/23 15:53] – vedybeadmin
+++ постаці:міхась-зарэцкі [2025/08/23 15:55] (бягучы) – vedybeadmin
@@ Радок 10: / Радок 10: @@
 "Падкрэслена элегантны, акуратны, пачынаючы ад абмотак і канчаючы тугім рамянём і яркімі нашыўкамі на пятліцах гімнасцёркі... Тонкі, высокі і стройны... Гаворыць ён весела, ахвоча слухае чужую гаворку, трохі ўгнуўшы галаву, пільна гледзячы ў вочы, але тут жа паспее павярнуцца, каб з некім павітацца, усміхнуцца яму, кіўнуць галавою.\\
-Стрыманасць і непасрэднасць як бы вечна ваююць у ім. Ваюе і другое: то халодны, то цёплы тон шэрых воч, то строгія, рэзкія лініі поўных губ, то мяккая і даверлівая ўсмешка на іх", — такім убачыў упершыню на з'ездзе "[[слоўнік/маладняк|Маладняка]]" пісьменнік [[litpers>янка-скрыган|Янка Скрыган]] Міхася Зарэцкага і так апісаў гэтую сустрэчу пазней у сваіх успамінах.\\
+Стрыманасць і непасрэднасць як бы вечна ваююць у ім. Ваюе і другое: то халодны, то цёплы тон шэрых воч, то строгія, рэзкія лініі поўных губ, то мяккая і даверлівая ўсмешка на іх", — такім убачыў упершыню на з'ездзе "[[слоўнік/маладняк|Маладняка]]" пісьменнік [[постаці/янка-скрыган|Янка Скрыган]] Міхася Зарэцкага і так апісаў гэтую сустрэчу пазней у сваіх успамінах.\\
 Зарэцкі прыехаў на з'езд у вайсковай форме, бо быў на той час армейскім палітработнікам. Ён вылучаўся сярод маладнякоўцаў не толькі знешняй прывабнасцю, але і таленавітасцю. З першых апавяданняў, як успамінае Скрыган, ішла за ім слава рамантыка. Гэтая рамантыка акружала і біяграфію празаіка. Жыццёвы і пісьменніцкі шлях Міхася Зарэцкага быў пазначаны бліскучымі ўзлётамі і трагічнымі падзеннямі. Савецкая ўлада, абяцанням якой шчыра даверыўся мастак, жорстка расправілася з ім, як і з большасцю таленавітых беларускіх пісьменнікаў.\\
 Міхась Яфімавіч Касянкоў (такое сапраўднае прозвішча празаіка) нарадзіўся 20 лістапада 1901 года ў вёсцы Высокі Гарадзец Сенненскага павета Магілёўскай губерні. Зараз гэта Талачынскі раён Віцебскай вобласці. Але дзяцінства яго прайшло на Магілёўшчыне на берагах Дняпра — пад Шкловам у вёсцы Зарэчча (адсюль і [[слоўнік/псеўданім|псеўданім]] пісьменніка). Бацька Міхася Касянкова паходзіў з сялян, быў чалавекам веруючым, але крутым і няўжыўчывым, з крытычным стаўленнем да жыцця і асабліва да начальства. Ён аказаў значны ўплыў на фарміраванне светапогляду будучага пісьменніка. Паколькі сам бацька працаваў дыяканам у царкве, першапачатковая адукацыя хлопчыка мела царкоўны ўхіл. Спачатку былі чатыры гады вучобы ў Аршанскім духоўным вучылішчы, а потым яшчэ два — у Магілёўскай духоўнай семінарыі. Гэтая вучоба, як адзначаў пазней Міхась Зарэцкі ў [[слоўнік/аўтабіяграфія|аўтабіяграфіі]], дала яму "многа добрых і карысных урокаў", "прывучыла да самастойнага крытычнага мыслення", "развіла інстынкт таварыскасці, імкненне да грамадскасці".\\
@@ Радок 16: / Радок 16: @@
 Ён і сапраўды быў перакананым камуністам, гарачым прыхільнікам бальшавізму і пэўны час, карыстаючыся даверам бальшавіцкіх кіраўнікоў, працаваў у апараце ЦК на пасадзе інструктара аддзела друку. Аднак партыйная работа не стала прызваннем Зарэцкага, яго вабіла літаратура. "Захапленне літаратурнай творчасцю было ў мяне часткай рамантычнага захаплення "беларускасцю", якое заўладала мною, захаплення ідэяй адраджэння беларускай нацыянальнай культуры", — пісаў Міхась Зарэцкі. Гэтае захапленне і стала прычынай яго трагічнай гібелі, калі бальшавікі перайшлі ад часовай падтрымкі беларусізацыі да вынішчэння ўсяго, што было з ёю звязана.\\
 Займацца літаратурнай творчасцю Міхась Зарэцкі пачаў падчас службы ў Чырвонай арміі. Зімою 1921 года папулярная ў тыя гады беларускамоўная газета "Савецкая Беларусь" надрукавала яго апавяданні "[[творы/міхась-зарэцкі/міхась-зарэцкі-цішка-бабыль|Цішка Бабыль]]" і "У Саўках", якія засведчылі, што ў літаратуру прыйшоў новы выдатны талент. Міхась Зарэцкі працаваў актыўна і плённа. Першы зборнік яго апавяданняў "У віры жыцця" выйшаў у 1925 годзе. Тады ж з'явіўся і зборнік "Пела вясна". У 1926 годзе былі напісаны ажно тры кнігі Зарэцкага — зборнікі апавяданняў "Пад сонцам", "42 дакументы і Двое Жвіроўскіх" і сатырычная аповесць "[[творы/міхась-зарэцкі/міхась-зарэцкі-голы-звер|Голы звер]]".\\
-У 1928 годзе выйшаў раман "Сцежкі-дарожкі" і кніга апавяданняў "На чыгунцы". Але якраз у гэтым 1928 годзе Міхась Зарэцкі напісаў [[слоўнік/нарыс|нарыс]] "Падарожжа на новую зямлю", дзе выяўлялася негатыўная сутнасць калектывізацыі, і апублікаваў (разам з А. Александровічам і [[litpers>алесь-дудар|Алесем Дударом]]) заяву аб тым, што пакідае вучобу ў Белдзяржуніверсітэце, куды паступіў пасля армейскай службы, з-за непрыхільных адносін у гэтай навучальнай установе да беларускіх пісьменнікаў.\\
+У 1928 годзе выйшаў раман "Сцежкі-дарожкі" і кніга апавяданняў "На чыгунцы". Але якраз у гэтым 1928 годзе Міхась Зарэцкі напісаў [[слоўнік/нарыс|нарыс]] "Падарожжа на новую зямлю", дзе выяўлялася негатыўная сутнасць калектывізацыі, і апублікаваў (разам з А. Александровічам і [[постаці/алесь-дудар|Алесем Дударом]]) заяву аб тым, што пакідае вучобу ў Белдзяржуніверсітэце, куды паступіў пасля армейскай службы, з-за непрыхільных адносін у гэтай навучальнай установе да беларускіх пісьменнікаў.\\
 "Ліст трох" (так сёння называецца тая заява) улады абвясцілі нацыяналістычным, а "Падарожжа на новую зямлю" і ўрывак з рамана "Крывічы", надрукаваны ў часопісе "Полымя", пачалі рэзка крытыкаваць у друку. У выніку далейшая публікацыя рамана, у якім пісьменнік абараняў ідэю беларускай бацькаўшчыны, была спынена, а самога аўтара ў снежні 1929 года выключылі з бальшавіцкай партыі. Але фізічная расправа над ім, на шчасце, затрымалася амаль на 8 гадоў.\\
 Да пачатку кастрычніка 1936 года Міхась Зарэцкі працаваў у АН БССР загадчыкам аддзела літаратуры і мастацтва. Стараючыся давесці сваю лаяльнасць савецкай уладзе, ён пісаў новыя творы. Стварыў у 1932 годзе раман [[творы/міхась-зарэцкі/міхась-зарэцкі-вязьмо|"Вязьмо"]], які быў прызнаны лепшым тагачасным творам пра калектывізацыю, але ўратавацца пісьменнік не меў шансаў. 3 кастрычніка 1936 года Міхася Зарэцкага беспадстаўна арыштавалі і праз год 29 кастрычніка 1937 года **расстралялі** разам з вялікай групай іншых беларускіх пісьменнікаў.