Адрозненні

Тут паказаны адрозненні паміж двума версіямі гэтай старонкі.

--- постаці:кузьма-чорны [2025/08/23 15:53] – vedybeadmin
+++ постаці:кузьма-чорны [2025/08/23 15:55] (бягучы) – vedybeadmin
@@ Радок 18: / Радок 18: @@
 У 1927 г. быў апублікаваны яго першы раман "Сястра", у 1928 – "[[творы/кузьма-чорны/кузьма-чорны-зямля|Зямля]]". Аповесці "[[творы/кузьма-чорны/кузьма-чорны-лявон-бушмар|Лявон Бушмар]]" (1929), "Вясна" (1930), незакончаныя творы "Вецер і пыл" (1927-1929), "ідзі, ідзі" (1930), зборнікі апавяданняў "[[творы/кузьма-чорны/кузьма-чорны-вераснёвыя-ночы|Вераснёвыя ночы]]" (1929), "Нянавісць", "Буры" (абодва 1930) сведчылі не толькі пра выключную працавітасць маладога творцы, а і пра перапоўненасць яго ідэямі, тэмамі, вобразамі, што прасіліся на паперу.\\
 Да пачатку 1930 г. у Кузьмы Чорнага выспела маштабная творчая [[слоўнік/задума|задума]] – "паказаць у мастацкіх вобразах гісторыю беларускага народа... ад знішчэння паншчыны і да нашых дзён". Аднак грамадска-палітычная атмасфера гэтага часу была маласпрыяльнай для творчасці. Таталітарная сістэма распачала мэтанакіраванае вынішчэнне ўсяго свядомага, духоўнага, таленавітага. Творчая актыўнасць пісьменніка прыкметна знізілася, былі апублікаваны раманы "[[творы/кузьма-чорны/кузьма-чорны-бацькаўшчына|Бацькаўшчына]]" (1931), "[[творы/кузьма-чорны/кузьма-чорны-трэцяе-пакаленне|Трэцяе пакаленне]]" (1935), "Трыццаць год" (1934), аповесць "Люба Лук'янская" (1937), зборнік "Брыгадзіравы апавяданні" (1932).\\
-У кастрычніку 1938 г. Кузьму Чорнага арыштавалі. Аднак яму ў параўнанні з многімі яго сябрамі па "Маладняку" і "Узвышшы" пашчасціла: праз восем месяцаў ён апынуўся на волі. Перажытае і ўбачанае ў турме, хваробы, што абвастрыліся ў час знаходжання за кратамі, не зменшылі жадання працаваць. Тры новыя раманы, аб'ёмнае літаратуразнаўчае даследаванне паэмы [[litpers>якуб-колас|Якуба Коласа]] "[[творы/якуб-колас/паэма-новая-зямля-мастацкая-энцыклапедыя|Новая зямля]]" згарэлі ў першыя дні вайны. З напісанага ў гэты час захавалася толькі п'еса "Ірынка" (1940).\\
+У кастрычніку 1938 г. Кузьму Чорнага арыштавалі. Аднак яму ў параўнанні з многімі яго сябрамі па "Маладняку" і "Узвышшы" пашчасціла: праз восем месяцаў ён апынуўся на волі. Перажытае і ўбачанае ў турме, хваробы, што абвастрыліся ў час знаходжання за кратамі, не зменшылі жадання працаваць. Тры новыя раманы, аб'ёмнае літаратуразнаўчае даследаванне паэмы [[постаці/якуб-колас|Якуба Коласа]] "[[творы/якуб-колас/паэма-новая-зямля-мастацкая-энцыклапедыя|Новая зямля]]" згарэлі ў першыя дні вайны. З напісанага ў гэты час захавалася толькі п'еса "Ірынка" (1940).\\
 Да студзеня 1942 г. Кузьма Чорны быў супрацоўнікам сатырычнай газеты "Раздавім фашысцкую гадзіну" і вандраваў разам з рэдакцыяй па гарадах СССР. Жыццё ў Маскве не прынесла стабільнасці, яно было цяжкім як матэрыяльна, так і маральна. На кавалак хлеба пісьменнік зарабляў працай у рэдакцыі часопіса "Беларусь". "...Я, як чорнарабочы, пісаў і пішу бесперапынна публіцыстычныя тэксты без подпісу, яны друкуюцца, устаўляюцца ў тэксты рэзалюцый... А я хаджу спрацаваны, хворы і жыву ў катуху", – скардзіўся Кузьма Чорны П. Панамарэнку, страціўшы надзею што-небудзь змяніць. Супакаенне давала творцу праца над раманамі "[[творы/кузьма-чорны/кузьма-чорны-вялікі-дзень|Вялікі дзень]]" (1941-1944), "[[творы/кузьма-чорны/кузьма-чорны-пошукі-будучыні-асноўныя-пр|Пошукі будучыні]]" (1943), "[[творы/кузьма-чорны/кузьма-чорны-млечны-шлях|Млечны Шлях]]" (1944). Гэтыя вяршынныя з'явы ў творчасці пісьменніка доўгія гады заставаліся ў рукапісах. У гады Вялікай Айчыннай вайны выйшлі зборнікі [[слоўнік/фельетон|фельетонаў]] "Кат у белай манішцы" (1942) і апавяданняў "Вялікае сэрца" (1945).\\
 У канцы верасня 1944 г. Кузьма Чорны вярнуўся ў Менск. Аднак яго мара пра "ціхі кут і штодзённае спакойнае пісанне" не спраўдзілася і на радзіме. Апошні запіс у "Дзённіку", зроблены 22 лістапада 1944 г., у дзень, калі перастала біцца хворае і знясіленае сэрца пісьменніка: "Я жыву як апошняе пакідзішча... Я гіну і не магу выкарыстаць як трэба было свой талент. Сілы мае трацяцца і марнуюцца без карысці... Божа, напішы за мяне мае раманы, хіба так маліцца, ці што!"