Інструменты карыстальніка

Інструменты сайта


аналіз-і-крытыка:табе-складаю-шчыры-свой-санет-прапрадзед

Адрозненні

Тут паказаны адрозненні паміж двума версіямі гэтай старонкі.

Спасылка на гэта параўнанне

Наступная версія
Папярэдняя версія
аналіз-і-крытыка:табе-складаю-шчыры-свой-санет-прапрадзед [2025/08/22 11:14] – створана - знешняе змена 127.0.0.1аналіз-і-крытыка:табе-складаю-шчыры-свой-санет-прапрадзед [2025/08/23 15:53] (бягучы) vedybeadmin
Радок 19: Радок 19:
  
 \\ \\
-Цудоўныя радкі з [[slounik>эпіграф|эпіграфа]] гавораць аб цяжкім і складаным шляху, які прайшла беларуская мова, пакуль "выйшла на волю, як кветка красы". Перыяд росквіту яе выпаў на час Рэнесансу: у Вялікім княстве Літоўскім яна выконвала функцыю дзяржаўнай мовы. На ёй выпрацоўваліся заканадаўчыя кодэксы і акты, яна гучала ў замкавых і земскіх судах, у гарадскіх магістратах і магдэбургіях, каралеўскіх канцылярыях. На беларускай мове намаганнямі [[bellit>іншае/францыск-скарына|Ф. Скарыны]], В. Цяпінскага, [[bellit>іншае/сымон-будны|С. Буднага]] загучалі многія кнігі Бібліі.\\+Цудоўныя радкі з [[слоўнік/эпіграф|эпіграфа]] гавораць аб цяжкім і складаным шляху, які прайшла беларуская мова, пакуль "выйшла на волю, як кветка красы". Перыяд росквіту яе выпаў на час Рэнесансу: у Вялікім княстве Літоўскім яна выконвала функцыю дзяржаўнай мовы. На ёй выпрацоўваліся заканадаўчыя кодэксы і акты, яна гучала ў замкавых і земскіх судах, у гарадскіх магістратах і магдэбургіях, каралеўскіх канцылярыях. На беларускай мове намаганнямі [[творы/іншае/францыск-скарына|Ф. Скарыны]], В. Цяпінскага, [[творы/іншае/сымон-будны|С. Буднага]] загучалі многія кнігі Бібліі.\\
 Мяняецца час, і ў новых гістарычных умовах сярэдзіны ХVІІ ст. беларуская мова прыходзіць у заняпад. Сейм Рэчы Паспалітай, а пазней царскі ўрад забаранілі беларускаму народу карыстацца роднай мовай. Больш за два стагоддзі адбіралі ў беларусаў іх мову: то цалкам, то па сказе, па слове, па гуку. І рэдкім госцем пачала заходзіць у хаты матчына мова. Выгналі яе і са школ.\\ Мяняецца час, і ў новых гістарычных умовах сярэдзіны ХVІІ ст. беларуская мова прыходзіць у заняпад. Сейм Рэчы Паспалітай, а пазней царскі ўрад забаранілі беларускаму народу карыстацца роднай мовай. Больш за два стагоддзі адбіралі ў беларусаў іх мову: то цалкам, то па сказе, па слове, па гуку. І рэдкім госцем пачала заходзіць у хаты матчына мова. Выгналі яе і са школ.\\
-У ХІХ ст. адраджаюцца многія славянскія народы і іх мовы. У гэты час фарміруецца новая беларуская літаратура, якая пракладвала сабе дарогу перш за ўсё праз паэтычныя творы Я. Чачота, А. Рыпінскага, Ф. Багушэвіча, Я. Лучыны, А. Гурыновіча. Паэты пакінулі нам не толькі ўзоры выкарыстання слова, але і сваё разуменне значэння мовы ў жыцці грамадства. Яны памагалі выжыць роднаму слову, адстойвалі яго права на існаванне. Так, у [[bellit>францішак-багушэвіч/францішак-багушэвіч-прадмова-да-зборніка|прадмове да зборніка "Дудка беларуская"]] Ф. Багушэвіч падкрэслівае спрадвечнасць "нашай бацькавай мовы", яна "такая ж людская і панская, як французская, альбо нямецкая, альбо і іншая якая". Ён заклікае шанаваць, не пакідаць нашай мовы беларускай, каб не памерці. Шкада толькі, што шлях слоў Ф. Багушэвіча да сэрцаў нашых людзей аказаўся занадта доўгім.\\ +У ХІХ ст. адраджаюцца многія славянскія народы і іх мовы. У гэты час фарміруецца новая беларуская літаратура, якая пракладвала сабе дарогу перш за ўсё праз паэтычныя творы Я. Чачота, А. Рыпінскага, Ф. Багушэвіча, Я. Лучыны, А. Гурыновіча. Паэты пакінулі нам не толькі ўзоры выкарыстання слова, але і сваё разуменне значэння мовы ў жыцці грамадства. Яны памагалі выжыць роднаму слову, адстойвалі яго права на існаванне. Так, у [[творы/францішак-багушэвіч/францішак-багушэвіч-прадмова-да-зборніка|прадмове да зборніка "Дудка беларуская"]] Ф. Багушэвіч падкрэслівае спрадвечнасць "нашай бацькавай мовы", яна "такая ж людская і панская, як французская, альбо нямецкая, альбо і іншая якая". Ён заклікае шанаваць, не пакідаць нашай мовы беларускай, каб не памерці. Шкада толькі, што шлях слоў Ф. Багушэвіча да сэрцаў нашых людзей аказаўся занадта доўгім.\\ 
-Лагічны працяг думак Ф. Багушэвіча гучыць у радках паэтаў і пісьменнікаў пачатку ХХ ст. Верай і надзеяй на адраджэнне роднай мовы прасякнута творчасць Цёткі, Я. Купалы, Я. Коласа, М. Багдановіча. Песняры, голас і думкі якіх былі непадзельна звязаны з беларускай зямлёй, мужна адстойвалі права беларусаў на карыстанне роднай мовай. Так, Цётка ў артыкуле "[[bellit>цётка-алаіза-пашкевіч/цётка-шануйце-роднае-слова|Шануйце роднае слова]]" грунтоўна паказала ролю і месца роднай мовы ў жыцці беларускага народа. Яна сцвярджае, што мова яднае людзей, дае магчымасць зразумець адзін аднаго. Я. Купала ў вершы "[[bellit>янка-купала/янка-купала-роднае-слова|Роднае слова]]" заклікае:+Лагічны працяг думак Ф. Багушэвіча гучыць у радках паэтаў і пісьменнікаў пачатку ХХ ст. Верай і надзеяй на адраджэнне роднай мовы прасякнута творчасць Цёткі, Я. Купалы, Я. Коласа, М. Багдановіча. Песняры, голас і думкі якіх былі непадзельна звязаны з беларускай зямлёй, мужна адстойвалі права беларусаў на карыстанне роднай мовай. Так, Цётка ў артыкуле "[[творы/цётка-алаіза-пашкевіч/цётка-шануйце-роднае-слова|Шануйце роднае слова]]" грунтоўна паказала ролю і месца роднай мовы ў жыцці беларускага народа. Яна сцвярджае, што мова яднае людзей, дае магчымасць зразумець адзін аднаго. Я. Купала ў вершы "[[творы/янка-купала/янка-купала-роднае-слова|Роднае слова]]" заклікае:
  
 Загнанае слова, ты, роднае слова!\\ Загнанае слова, ты, роднае слова!\\
Радок 29: Радок 29:
 Мілей найбагатшай чужой! Мілей найбагатшай чужой!
  
-Час адраджэння беларускай мовы быў не такі ўжо працяглы. Памылковая дзяржаўная палітыка зліцця нацый і моў прывяла да заняпаду і мовы, і культуры беларусаў. Ёй прарочылі знікненне і небыццё, замену міжнацыянальнай рускай мовай. І тут нельга не ўспомніць героя п’есы Я. Купалы "[[bellit>янка-купала/янка-купала-тутэйшыя|Тутэйшыя]]" Мікіту Зноска: "Эх, каб я быў... царом! Завёў бы я... адзін непадзельны рускі язык і жыў бы сабе тады прыпяваючы". І як адчайны пратэст супраць гэтага загучалі словы П. Панчанкі:+Час адраджэння беларускай мовы быў не такі ўжо працяглы. Памылковая дзяржаўная палітыка зліцця нацый і моў прывяла да заняпаду і мовы, і культуры беларусаў. Ёй прарочылі знікненне і небыццё, замену міжнацыянальнай рускай мовай. І тут нельга не ўспомніць героя п’есы Я. Купалы "[[творы/янка-купала/янка-купала-тутэйшыя|Тутэйшыя]]" Мікіту Зноска: "Эх, каб я быў... царом! Завёў бы я... адзін непадзельны рускі язык і жыў бы сабе тады прыпяваючы". І як адчайны пратэст супраць гэтага загучалі словы П. Панчанкі:
  
 Кажуць, мова мая аджывае\\ Кажуць, мова мая аджывае\\
Радок 37: Радок 37:
  
 У канцы 80-х - пачатку 90-х ХХ стагоддзя абуджаецца гістарычная памяць беларусаў, адраджаецца іх мова, пачынаецца нацыянальнае ўваскрэсенне. У шматлікіх радках песняроў падкрэсліваецца значэнне яе ў жыцці грамадства, багацце і адметнасць, паказваецца сувязь мовы народа, культуры і гістарычнай памяці, узнімаюцца пытанні гісторыі і лёсу роднай мовы, гучаць словы ў яе абарону.\\ У канцы 80-х - пачатку 90-х ХХ стагоддзя абуджаецца гістарычная памяць беларусаў, адраджаецца іх мова, пачынаецца нацыянальнае ўваскрэсенне. У шматлікіх радках песняроў падкрэсліваецца значэнне яе ў жыцці грамадства, багацце і адметнасць, паказваецца сувязь мовы народа, культуры і гістарычнай памяці, узнімаюцца пытанні гісторыі і лёсу роднай мовы, гучаць словы ў яе абарону.\\
-Верш М. Танка "[[bellit>максім-танк/максім-танк-родная-мова|Родная мова]]", напісаны ў час Вялікай Айчыннай вайны, з’яўляецца гімнам беларускай мове. Аўтар прасочвае вытокі сілы і прыгажосці беларускага слова, якое дапамагло людзям выстаяць, не страціць веры ў заўтрашні дзень:+Верш М. Танка "[[творы/максім-танк/максім-танк-родная-мова|Родная мова]]", напісаны ў час Вялікай Айчыннай вайны, з’яўляецца гімнам беларускай мове. Аўтар прасочвае вытокі сілы і прыгажосці беларускага слова, якое дапамагло людзям выстаяць, не страціць веры ў заўтрашні дзень:
  
 З легендаў і казак былых пакленняў,\\ З легендаў і казак былых пакленняў,\\
Радок 63: Радок 63:
  
 ===== Падобныя старонкі ===== ===== Падобныя старонкі =====
-  * [[slounik>няўласна-простая-мова]] +  * [[слоўнік/няўласна-простая-мова]] 
-  * [[slounik>мова-мастацкай-літаратуры]] +  * [[слоўнік/мова-мастацкай-літаратуры]] 
-  * [[slounik>аўтарская-мова]] +  * [[слоўнік/аўтарская-мова]] 
-  * [[slounik>літаратурная-мова]] +  * [[слоўнік/літаратурная-мова]] 
-  * [[slounik>вершаваная-мова]]+  * [[слоўнік/вершаваная-мова]]
  
аналіз-і-крытыка/табе-складаю-шчыры-свой-санет-прапрадзед.1755861250.txt.gz · Апошнія змены: 2025/08/22 11:14 — 127.0.0.1

Donate Powered by PHP Valid HTML5 Valid CSS Driven by DokuWiki