Адрозненні

Тут паказаны адрозненні паміж двума версіямі гэтай старонкі.

--- аналіз-і-крытыка:паэзія-вогненных-гадоў [2025/08/22 11:21] – створана - знешняе змена 127.0.0.1
+++ аналіз-і-крытыка:паэзія-вогненных-гадоў [2025/08/23 16:03] (бягучы) – vedybeadmin
@@ Радок 8: / Радок 8: @@
 ====== Паэзія вогненных гадоў ======
 Паэзія перыяду Вялікай Айчыннай вайны характарызуецца высокім і напружаным гучаннем, тонкім сплавам палымянай публіцыстычнасці, грамадзянскай страснасці і спавядальнасці. Увесь свой талент і паэтычныя здольнасці аўтары скіроўвалі на тое, каб паказаць жорсткасць і бесчалавечнасць ворага, натхніць воінаў на гераічную барацьбу, уславіць іх мужнасць, адвагу, самаахвярнасць, упэўніць веру людзей у хуткую перамогу над фашызмам. Галоўнымі ў літаратуры ваенных часоў з’яўляліся "аператыўныя" жанры – вершы-заклікі, вершы-звароты, балады, фельетоны, нарысы. У аснове многіх з іх – рэальныя ваенныя факты: звесткі аб падзеях на фронце, прыклады гераізму воінаў, эпізоды партызанскай і падпольнай барацьбы.\\
-Воін-франтавік з’яўляецца героем многіх твораў ваенных часоў. Верш П. Броўкі "[[bellit>пятрусь-броўка/пятрусь-броўка-спатканне|Спатканне]]" можна назваць салдацкай біяграфіяй. За плячыма воіна-салдата цяжкія ваенныя дарогі, гора, слёзы родных і блізкіх, смерць сяброў. З баямі ён дайшоў да бацькоўскай зямлі, знаёмых з дзяцінства мясцін, якія з цяжкасцю пазнаў. Пры відовішчы "засмучаных хат", "здратаваных ніў", "зганьбаванай" зямлі сціснулася ад болю сэрца салдата, запалала агнём помсты:
+Воін-франтавік з’яўляецца героем многіх твораў ваенных часоў. Верш П. Броўкі "[[творы/пятрусь-броўка/пятрусь-броўка-спатканне|Спатканне]]" можна назваць салдацкай біяграфіяй. За плячыма воіна-салдата цяжкія ваенныя дарогі, гора, слёзы родных і блізкіх, смерць сяброў. З баямі ён дайшоў да бацькоўскай зямлі, знаёмых з дзяцінства мясцін, якія з цяжкасцю пазнаў. Пры відовішчы "засмучаных хат", "здратаваных ніў", "зганьбаванай" зямлі сціснулася ад болю сэрца салдата, запалала агнём помсты:
 Гляньце ў сэрца маё, –\\
@@ Радок 16: / Радок 16: @@
 І мы верым, што не супакоіцца воін да таго часу, пакуль не дачакаецца канчатковай перамогі над ворагам, бо гэта яго вялікі абавязак перад народам і Айчынай.\\
-Блізкім да "Спаткання" з’яўляецца верш П. Панчанкі "[[bellit>пімен-панчанка/пімен-панчанка-кожны-з-нас-прыпасае-радз|Кожны з нас прыпасае Радзімы куток...]]" У ім паэт расказвае пра цяжкія падзеі 1941 г. З акружэння на ўсход, за лінію фронту, прабіраюцца нашы воіны, адзін з якіх – беларус. Трапіўшы ў аршанскія лясы, родныя мясціны, баец падпоўз да сяла, расхінуў асцярожна кусты і знямеў – каміны... каміны... Многа фашысцкіх здзекаў паспеў пабачыць салдат на спапялёнай і здратаванай ворагам роднай зямлі, але такое... Немагчыма было пазнаць родны куток: з усяго жывога застаўся толькі абгарэлы клён, які пасадзіў калісьці яго бацька. Вакол горкі пыл, жудасная цішыня, ні стуку, ні груку. І салдат упаў на зямлю, якая "прытулілася целам магутным" да яго, нібы просячы абараніць яе ад злых ворагаў-ліхадзеяў. У сэрцы салдата, што зведала горыч адступленняў, нечалавечы боль па ахвярах, па паланёнай Радзіме, мацнее яго нянавісць да ворагаў.
+Блізкім да "Спаткання" з’яўляецца верш П. Панчанкі "[[творы/пімен-панчанка/пімен-панчанка-кожны-з-нас-прыпасае-радз|Кожны з нас прыпасае Радзімы куток...]]" У ім паэт расказвае пра цяжкія падзеі 1941 г. З акружэння на ўсход, за лінію фронту, прабіраюцца нашы воіны, адзін з якіх – беларус. Трапіўшы ў аршанскія лясы, родныя мясціны, баец падпоўз да сяла, расхінуў асцярожна кусты і знямеў – каміны... каміны... Многа фашысцкіх здзекаў паспеў пабачыць салдат на спапялёнай і здратаванай ворагам роднай зямлі, але такое... Немагчыма было пазнаць родны куток: з усяго жывога застаўся толькі абгарэлы клён, які пасадзіў калісьці яго бацька. Вакол горкі пыл, жудасная цішыня, ні стуку, ні груку. І салдат упаў на зямлю, якая "прытулілася целам магутным" да яго, нібы просячы абараніць яе ад злых ворагаў-ліхадзеяў. У сэрцы салдата, што зведала горыч адступленняў, нечалавечы боль па ахвярах, па паланёнай Радзіме, мацнее яго нянавісць да ворагаў.
 І прамыла раса мае сумныя вочы,\\
@@ Радок 22: / Радок 22: @@
 Каб я думаў пра помсту і ўдзень, і ўночы.
-У вершы П. Панчанкі "[[bellit>пімен-панчанка/пімен-панчанка-герой|Герой]]" цесна перапляліся суровы рэалізм, глыбокі псіхалагізм, высокае гераічнае і трагічнае гучанне. Гэты невялічкі твор стаў сапраўдным помнікам простаму салдату, які вынес усе нечалавечыя пакуты вайны, сваім жыццём абараніў Радзіму. Ідзе наступленне, перад воінамі паўстае перашкода – калючы дрот. На ўвесь рост падняўся салдат
+У вершы П. Панчанкі "[[творы/пімен-панчанка/пімен-панчанка-герой|Герой]]" цесна перапляліся суровы рэалізм, глыбокі псіхалагізм, высокае гераічнае і трагічнае гучанне. Гэты невялічкі твор стаў сапраўдным помнікам простаму салдату, які вынес усе нечалавечыя пакуты вайны, сваім жыццём абараніў Радзіму. Ідзе наступленне, перад воінамі паўстае перашкода – калючы дрот. На ўвесь рост падняўся салдат
 І лёг на змяіныя скруткі дроту.\\
@@ Радок 40: / Радок 40: @@
 У вершы "Зноў будзем шчасце мець і волю" Я. Купала не толькі выказваў веру ў хуткую перамогу, але і прадбачыў той час, калі адновяцца зруйнаваныя гарады і сёлы, змоўкне кананада, мірна ўздыхнуць людзі.\\
 У ваеннай лірыцы М. Танка (зборнікі "Вастрыце зброю", "Праз вогненны небасхіл") цэнтральнае месца займае вобраз Беларусі-партызанкі, паланёнай, але няскоранай. Паэт адчуў ніці, што звязваюць вайну на перадавой з бацькоўскім краем, перадаў трывожныя думы маці, якія чакаюць сыноў, жанчын, якія ў думках разам з мужамі і братамі ў баі. У паэзіі ваенных гадоў поруч з матывамі пагрозы фашызму выразна адчуваецца вера ў перамогу дабра над сіламі зла. Герой ваеннай лірыкі Максіма Танка ні на імгненне не забывае, за што, у імя чаго ён змагаецца. Вайна для яго не прызванне, а цяжкі, неабходны абавязак.\\
-У гады Вялікай Айчыннай вайны А. Куляшоў сварыў цэлы баладны цыкл пра подзвіг беларускага народа ў гады ліхалецця, у межах якога вылучаюцца вершы-балады "Млынар", "[[bellit>аркадзь-куляшоў/аркадзь-куляшоў-над-брацкай-магілай|Над брацкай магілай]]", "Ліст з палону", "Маці", [[bellit>аркадзь-куляшоў/аркадзь-куляшоў-балада-аб-чатырох-заложн|Балада аб чатырох заложніках]]", "[[bellit>аркадзь-куляшоў/аркадзь-куляшоў-балада-аб-знойдзенай-пад|Балада аб знойдзенай падкове]]" і інш. Яны грунтуюцца на пэўных выпадках, эпізодах, здарэннях і з’яўляюцца адбіткам суровай біяграфіі ваеннага пакалення.\\
+У гады Вялікай Айчыннай вайны А. Куляшоў сварыў цэлы баладны цыкл пра подзвіг беларускага народа ў гады ліхалецця, у межах якога вылучаюцца вершы-балады "Млынар", "[[творы/аркадзь-куляшоў/аркадзь-куляшоў-над-брацкай-магілай|Над брацкай магілай]]", "Ліст з палону", "Маці", [[творы/аркадзь-куляшоў/аркадзь-куляшоў-балада-аб-чатырох-заложн|Балада аб чатырох заложніках]]", "[[творы/аркадзь-куляшоў/аркадзь-куляшоў-балада-аб-знойдзенай-пад|Балада аб знойдзенай падкове]]" і інш. Яны грунтуюцца на пэўных выпадках, эпізодах, здарэннях і з’яўляюцца адбіткам суровай біяграфіі ваеннага пакалення.\\
 Пахаванне забітых воінаў-беларусаў каля вёскі Лажыны, што пад Старай Русаю, – такі асноўны змест верша "Над брацкай магілай". Перадаючы момант пахавання, аўтар паказвае нясцерпны душэўны боль і незвычайную стрыманасць, уласцівую людзям, моцным духам. Ад імя ўсіх жывых салдат салдаты клянуцца здзейсніць запаветную мару загінуўшых – адпомсціць ворагу, вызваліць радзіму ад чужынцаў. Воіны гатовы ісці на любыя выпрабаванні ў імя вызвалення Айчыны:
@@ Радок 54: / Радок 54: @@
 Ім твайго не хапае блакіту.
-Верш "[[bellit>аркадзь-куляшоў/аркадзь-куляшоў-ліст-з-палону|Ліст з палону]]" напісаны ад імя паланянкі, якую фашысты вывезлі ў няволю. Дзяўчына прадчувае пакуты і выпрабаванні, што выпадуць на яе долю, і гатова з годнасцю прайсці праз іх. У маналогу, звернутым да каханага, яна просіць адпомсціць за яе і ўсіх бязвінных ахвяр фашызму. Верш "[[bellit>аркадзь-куляшоў/аркадзь-куляшоў-маці|Маці]]", напісаны паводле народнай балады, прысвечаны самаахвярнасці маці, яе гатоўнасці ў любы момант засланіць сваіх дзяцей ад бяды і небяспекі. У ім расказваецца аб цяжкім чаканні маці свайго сына. На шчасце, каб сын хутчэй вярнуўся з паходу, маці пасеяла зярняткі. Але яны ўпалі на камень і не ўзышлі. Дарэмна чакае маці:
+Верш "[[творы/аркадзь-куляшоў/аркадзь-куляшоў-ліст-з-палону|Ліст з палону]]" напісаны ад імя паланянкі, якую фашысты вывезлі ў няволю. Дзяўчына прадчувае пакуты і выпрабаванні, што выпадуць на яе долю, і гатова з годнасцю прайсці праз іх. У маналогу, звернутым да каханага, яна просіць адпомсціць за яе і ўсіх бязвінных ахвяр фашызму. Верш "[[творы/аркадзь-куляшоў/аркадзь-куляшоў-маці|Маці]]", напісаны паводле народнай балады, прысвечаны самаахвярнасці маці, яе гатоўнасці ў любы момант засланіць сваіх дзяцей ад бяды і небяспекі. У ім расказваецца аб цяжкім чаканні маці свайго сына. На шчасце, каб сын хутчэй вярнуўся з паходу, маці пасеяла зярняткі. Але яны ўпалі на камень і не ўзышлі. Дарэмна чакае маці:
 Не ўзыдуць зярняты,\\
@@ Радок 69: / Радок 69: @@
 ===== Падобныя старонкі =====
-  * [[bellit>барыс-сачанка/барыс-сачанка-дарога-праз-лес]]
+  * [[творы/барыс-сачанка/барыс-сачанка-дарога-праз-лес]]
-  * [[bellit>мікола-гіль/мікола-гіль-партызанскі-фотаздымак]]
+  * [[творы/мікола-гіль/мікола-гіль-партызанскі-фотаздымак]]
-  * [[textdiss>праўда-памяць]]
+  * [[ibdc.ped>праўда-памяць]]
-  * [[bellit>іншае/сучасная-літаратура-беларусі/тэма-вялікай-айчыннай-вайны-ў-сучаснай-б]]
+  * [[творы/іншае/сучасная-літаратура-беларусі/тэма-вялікай-айчыннай-вайны-ў-сучаснай-б]]
-  * [[bellit>іван-шамякін/іван-шамякін-алёша-разведчык]]
+  * [[творы/іван-шамякін/іван-шамякін-алёша-разведчык]]