Адрозненні

Тут паказаны адрозненні паміж двума версіямі гэтай старонкі.

--- аналіз-і-крытыка:крытыка-царскай-судовай-бюракратыі-ў-кам [2025/08/22 11:14] – створана - знешняе змена 127.0.0.1
+++ аналіз-і-крытыка:крытыка-царскай-судовай-бюракратыі-ў-кам [2025/08/23 15:40] (бягучы) – vedybeadmin
@@ Радок 7: / Радок 7: @@
 ====== Крытыка царскай судовай бюракратыі ў камедыі В. Дуніна-Марцінкевіча "Пінская шляхта" ======
-Камедыя "Пінская шляхта" – выдатнае дасягненне беларускай нацыянальнай драматургіі. Значны ўплыў на стварэнне камедыі аказала паўстанне 1863-1864 гг., да якога В. Дунін-Марцінкевіч аднёсся насцярожана, з пункту гледжання шляхецкай дэмакратыі. Няма падстаў лічыць яго актыўным удзельнікам тых падзей, аднак яны не маглі не паўплываць на далейшы жыццёвы і творчы шлях пісьменніка. Больш за год В. Дунін-Марцінкевіч знаходзіцца пад следствам у мінскай турме, а яго старэйшую дачку за ўдзел у паўстанні саслалі ў Сібір. І таму камедыя рэзка адрозніваецца ад папярэдніх твораў (п’есы "Сялянка", паэмы "[[bellit>вінцэнт-дунін-марцінкевіч/вінцэнт-дунін-марцінкевіч-гапон|Гапон]]"). У ёй назіраецца ўжо іншы падыход аўтара да шляхты (учарашніх бунтаўшчыкоў), да прадстаўнікоў царскай улады – паліцэйскіх, судовых чыноўнікаў, следчых. Цэлая армія іх была прыслана ў Беларусь праводзіць палітыку "православия, народности", палітыку прышчаплення вялікадзяржаўнай ідэі самаўладства.\\
+Камедыя "Пінская шляхта" – выдатнае дасягненне беларускай нацыянальнай драматургіі. Значны ўплыў на стварэнне камедыі аказала паўстанне 1863-1864 гг., да якога В. Дунін-Марцінкевіч аднёсся насцярожана, з пункту гледжання шляхецкай дэмакратыі. Няма падстаў лічыць яго актыўным удзельнікам тых падзей, аднак яны не маглі не паўплываць на далейшы жыццёвы і творчы шлях пісьменніка. Больш за год В. Дунін-Марцінкевіч знаходзіцца пад следствам у мінскай турме, а яго старэйшую дачку за ўдзел у паўстанні саслалі ў Сібір. І таму камедыя рэзка адрозніваецца ад папярэдніх твораў (п’есы "Сялянка", паэмы "[[творы/вінцэнт-дунін-марцінкевіч/вінцэнт-дунін-марцінкевіч-гапон|Гапон]]"). У ёй назіраецца ўжо іншы падыход аўтара да шляхты (учарашніх бунтаўшчыкоў), да прадстаўнікоў царскай улады – паліцэйскіх, судовых чыноўнікаў, следчых. Цэлая армія іх была прыслана ў Беларусь праводзіць палітыку "православия, народности", палітыку прышчаплення вялікадзяржаўнай ідэі самаўладства.\\
 Дзеянне ў "Пінскай шляхце" адбываецца ў адным з глухіх палескіх засценкаў Пінскага павета, дзе ўсе лічаць сябе шляхціцамі, дваровымі. Двое "шляхцічаў" Іван Цюхай-Ліпскі і Ціхон Пратасавіцкі пасварыліся і нават пабіліся з-за таго, што адзін абазваў другога мужыком. За гэту вялікую "абразу" Ліпскі падае на Пратасавіцкага ў суд. На разгляд справы ў закінуты мядзведжы куток прыязджае станавы прыстаў Кручкоў з пісарам Пісулькіным.\\
 Каб больш яскрава паказаць тыповыя рысы "судовых людзей", В. Дунін-Марцінкевіч уводзіць у п’есу сцэну судовага пасяджэння, якая ўспрымаецца як вострая пародыя на царскі суд. Кручкоў не судзіць, а камандуе, загадвае, адным словам, распараджаецца ў судзе, як яму толькі ўздумаецца. "Найяснейшая карона" пускае ў ход усе свае здольнасці: корчыць сур’ёзную фізіяномію, адзін вус ставіць угору, а другі – уніз, спасылаецца на неіснуючыя законы, указы, дапускае такія сцвярджэнні, ад якіх у вачах цёмна робіцца. Так, ён сцвярджае, што імператрыца Лізавета Пятроўна выдавала свае ўказы ў 1893 г., у той час як сам герой дзейнічае ў 60-х гг. XІX ст. Па Кручкову, у красавіку налічваецца 49 дзён, у верасні – 75, у кастрычніку – 45. І гэту бязглуздзіцу з увагай слухае шляхта (былое рыцарства польскіх каралёў і феадалаў). Яна нават прыходзіць ў захапленне ад юрыдычных здольнасцей прыстава. Гэтым аўтар высмейвае не толькі тупасць, нахабства, самавольства Кручкова, але і невуцтва, адсталасць правінцыяльнай шляхты, якая нават не ведае летазлічэння, веку і году, у якім жыве. На думку В. Дуніна-Марцінкевіча, шляхта перарадзілася ў саслоўе, якое толькі аддалена (хутчэй па прэтэнзіях і амбіцыях) нагадвае панства. На самай жа справе яна ўяўляе безнадзейна адсталае, інертнае асяроддзе; часам шляхціц жыве горш за селяніна. І гэта кансерватыўнае, ганарыстае "асяроддзе" служыла ў часы рэакцыі апорай царскага самаўладства і такіх яго "дзеячаў", як прыстаў і пісар. Панаванне кручковых і пісулькіных толькі і магчыма сярод забітай, цёмнай, але ганарлівай шляхты.\\
@@ Радок 20: / Радок 20: @@
 ===== Падобныя старонкі =====
-  * [[bellit>вінцэнт-дунін-марцінкевіч/вінцэнт-дунін-марцінкевіч-пінская-шляхта]]
+  * [[творы/вінцэнт-дунін-марцінкевіч/вінцэнт-дунін-марцінкевіч-пінская-шляхта]]
-  * [[bellit>вінцэнт-дунін-марцінкевіч/мастацкія-асаблівасці-п-есы-пінская-шлях]]
+  * [[творы/вінцэнт-дунін-марцінкевіч/мастацкія-асаблівасці-п-есы-пінская-шлях]]
-  * [[bellit>вінцэнт-дунін-марцінкевіч/вінцэнт-дунін-марцінкевіч-пінская-шляхта-93]]
+  * [[творы/вінцэнт-дунін-марцінкевіч/вінцэнт-дунін-марцінкевіч-пінская-шляхта-93]]
-  * [[bellit>вінцэнт-дунін-марцінкевіч/пінская-шляхта-скарочана-па-з-явах]]
+  * [[творы/вінцэнт-дунін-марцінкевіч/пінская-шляхта-скарочана-па-з-явах]]
-  * [[bellit>вінцэнт-дунін-марцінкевіч/творчасць-вінцэнта-дуніна-марцінкевіча]]
+  * [[творы/вінцэнт-дунін-марцінкевіч/творчасць-вінцэнта-дуніна-марцінкевіча]]