Пісьменства

Гэтая старонка толькі для чытання. Вы можаце паглядзець яе зыходны тэкст, але не можаце яго змяніць. Паведаміце адміністратару, калі лічыце, што гэта няправільна.
~~META:
title = Гуманістычны пафас паэмы В. Дуніна-Марцінкевіча "Гапон"
&keywords = гапон, пані, паэма, герой, твор, аканом, кацярыны, вылучаецца, расказваецца, сялян, чалавек, паэмы, дунін-марцінкевіч
&abstract = Гуманістычны пафас паэмы В. Дуніна-Марцінкевіча "Гапон"
&iftrue = nan
~~

====== Гуманістычны пафас паэмы В. Дуніна-Марцінкевіча "Гапон" ======
Першыя творы [[постаці/вінцэнт-дунін-марцінкевіч|В. Дуніна-Марцінкевіча]] былі вытрыманы ў духу [[слоўнік/сентыменталізм|сентыменталізму]]. Для іх характэрна ідэалізаванае адлюстраванне жыцця вёскі, пільная ўвага да душэўных перажыванняў герояў, заклік да чалавечнасці, стварэнне вобразаў добрых памешчыкаў. Аб гэтым сведчыць і ранні твор пісьменніка – паэма "[[творы/вінцэнт-дунін-марцінкевіч/вінцэнт-дунін-марцінкевіч-гапон|Гапон]]". Заснаваная на праўдзівым здарэнні, паэма раскрывае калізіі кахання маладога селяніна Гапона да Кацярыны.\\
Складаецца твор з 4 раздзелаў-песень, у якіх раскрываюцца разнастайныя аспекты жыцця герояў. Найбольш яркі – першы раздзел, дзе апісваецца вечарынка ў карчме. Сярод прысутных найбольш вылучаецца Гапон, "зух дзяціна", які ўмее не толькі хораша танцаваць, але і "пастаяць за сваіх": ён не хаваецца, а з калом у руках бароніцца ад аканомавых паслугачоў. Гэтым учынкам В. Дунін-Марцінкевіч падкрэсліў смеласць, рашучасць характару Гапона, яго ўменне выступіць у абарону сяброў і сваёй чалавечай годнасці.\\
У другім раздзеле, ідэя якога выказана эпіграфам "над сіратою бог з калітою", расказваецца пра жыццё Кацярыны пасля таго, як Гапона за бунт, непакору і агітацыю сярод сялянскай моладзі супраць рэкрутчыны аддалі ў салдаты. Працавітую, кемлівую, здольную дзяўчыну ўпадабаў аканом – заядлы прыгоннік, хлуслівы і амаральны чалавек. Пра паклёп на Гапона, узведзены бессаромным аканомам, даведваецца старая пані. Яна выганяе аканома з маёнтка і здае яго ў рэкруты, а Кацярыну забірае ў двор пакаёўкай, дзе тая навучылася чытаць і пісаць.\\
У наступных раздзелах расказваецца пра Гапона, прыродны розум, дасціпнасць якога дазволілі яму – сыну прыгоннай сялянкі – даслужыцца да афіцэра і стаць па сутнасці дваранінам. Гэтым самым В. Дунін-Марцінкевіч заклікаў сялян не ўхіляцца ад воінскай службы, паказваў, што кожны сумленны і працавіты чалавек можа дасягнуць высокіх чыноў і званняў.\\
Вярнуўшыся дамоў, герой паэмы просіць у пані блаславення на шлюб. Пані дае сваю згоду:

А пані – не пані, маці!\\
Маўляў роднаму дзіцяці,\\
Прыгожы пасаг дала,\\
Радасна слёзку ўраніла,\\
Маладых благаславіла,\\
Сама к вянцу павяла.

Дабро, такім чынам, перамагае зло. Заканчваецца паэма сцэнай вяселля, якое аўтар апісвае дасканала, вельмі каларытна і падрабязна. Канфлікт паміж сялянамі і панамі, як бачна з паэмы, вырашаецца шляхам усталявання гарманічных, гуманных адносін паміж імі. Віну ж за душэўную чэрствасць, жорсткасць, цяжкае становішча сялян аўтар ускладае не на паноў, а на іх паслугачоў – аканомаў (дарэчы, у п’есе "Сялянка" такім з’яўляецца аканом Выкрутач, паўнапраўны гаспадар у маёнтку Лятальскага).\\
Паэма "Гапон" вылучаецца майстэрствам В. Дуніна-Марцінкевіча ў паказе сялянскага побыту, добрым веданнем вуснай народнай творчасці і ўменнем арганічна ўвесці яе ў твор у выглядзе песень, прыпевак, трапных народных выслоўяў.

 


===== Падобныя старонкі =====
  * [[творы/вінцэнт-дунін-марцінкевіч/вінцэнт-дунін-марцінкевіч-прыпяць]]
  * [[творы/вінцэнт-дунін-марцінкевіч/вінцэнт-дунін-марцінкевіч-ідылія]]
  * [[творы/вінцэнт-дунін-марцінкевіч/творчасць-вінцэнта-дуніна-марцінкевіча]]
  * [[творы/вінцэнт-дунін-марцінкевіч/вінцэнт-дунін-марцінкевіч-пінская-шляхта-93]]
  * [[творы/вінцэнт-дунін-марцінкевіч/вінцэнт-дунін-марцінкевіч-пінская-шляхта]]